آموزش, مقالات, مقالات درامز
سه شگرد برای از بین بردن سر و صدای ناخواسته درامز
ژانویه
ساز درامز به‌خودی‌خود سر و صدای زیادی دارد. طبیعت پر سر و صدا و پرخروش این ساز می‌تواند صدای خش‌خش یا لرزش‌های ناخواسته را در جلسات تمرین یا اجرای زنده مخفی کند؛ اما به‌محض اینکه کیت خود را در معرض وسیله‌ای بی‌رحم به نام میکروفون قرار می‌دهید، ناگهان سر و صداهای عجیب‌و‌غریبی آشکار می‌شوند.
خبر خوب این است که شما مهمترین ابزار لازم برای از بین بردن این صداها را در اختیار دارید؛ این ابزار گوش شماست. وقتی تام ۱۲ اینچی گزگز می‌کند و یا پدال های-هت جیرجیر می‌کند، باید گوش خود را تا حد ممکن به منبع صدا نزدیک کنید و با ولوم کم صدا را بررسی کنید تا ببینید منشاء سر و صدای ناخواسته کجاست.
سپس به سراغ عقل سلیم بروید (در صورت لزوم با استفاده از چسب، اتصالات را محکم کنید یا اگر یکی از بست‌ها شُل است، آن را محکم کنید) و بدین طریق خیلی زود می‌توانید به ساز زدن ادامه دهید.
با این وجود، بخش‌هایی از کیت درام هستند که احتمال تولید سر و صدای ناخواسته در آنها بیشتر است؛ پس به این موارد توجه داشته باشید:
سخت‌افزارها و پدال‌ها
در مورد سخت‌افزار، سر و صدا عموماً به علت ساییدگی یا اصطکاک قطعات فلزی بر روی یکدیگر ایجاد می‌شود.
ابتدا به سراغ مظنون اصلی می‌رویم: پدال‌ها. با روغن‌کاری قطعات متحرک، تقریباً می‌توانید جلوی هرگونه جیرجیر کردن را بگیرید. اما اصلاً چرا باید بگذارید پدال‌ها خشک شوند و بعد آنها را روغن‌کاری کنید؟ اگر به‌طور منظم و مداوم پدال‌ها را روغن‌کاری کنید، نه‌تنها جلوی سر و صدای آنها را گرفته‌اید، بلکه حس نرم‌تری هم از آنها دریافت خواهید کرد.
شایان ذکر است که اسپری روغن قطعات دوچرخه و یا روغن چرخ خیاطی، برای پدال‌ها چندان مناسب نیست. البته این روغن‌ها برای روغن‌کاری قطعات متحرک فلزی بی‌نظیر هستند؛ اما اگر حتی یک قطره از آنها بر روی صفحه پدال بریزد، تا مدتی بسیار طولانی‌تر از آنچه تصور می‌کنید باعث لیز خوردن پای شما بر روی پدال خواهد شد. توصیه ما این است که از اسپری روغن سبزیجات استفاده کنید. درست خواندید؛ دقیقاً همان روغن سبزیجات که برای پخت‌و‌پز از آن استفاده می‌کنید. این روغن در از بین بردن صدای جیرجیر مؤثر است و پاک کردن آن از روی صفحه پدال بسیار راحت‌تر است. به‌علاوه، از نظر آسیب محیط زیستی نیز بهترین گزینه‌ای است که در اختیار دارید.
اگر برای خرید یک محافظ پلاستیکی ۵۰ سنتی تعلل کنید، ممکن است یک سنج کرش ۳۵۰ دلاری را نابود کنید.
یک استثناء برای قاعده روغن‌کاری قطعات متحرک در پدال های-هت رخ می‌دهد. فرض کنید هر بار که پدال را فشار می‌دهید، صدای برخورد دو جسم فلزی به یکدیگر را می‌شنوید؛ اما هر قدر به روغن‌کاری ادامه می‌دهید، صدا از بین نمی‌رود. پاسخ ساده این است که میله کشش های-هت شما خم شده است (همان میله‌ای که باعث حرکت سنج فوقانی با فشار پدال می‌شود). نیمی از اوقات می‌توانید با فشار آوردن صحیح، میله را مجدداً تا حد قابل قبولی صاف کنید؛ اما توجه کنید که نیم دیگری از اوقات می‌توانید با بدتر کردن انحنای میله، کار را خراب‌تر کنید. توصیه ما این است که یک میله جدید خریداری کنید و قال قضیه را بکنید.
سر و صدای ناخواسته سخت‌افزار الزاماً از قطعات متحرک ناشی نمی‌شود. آیا تاکنون شده که به یکی از سنج‌ها ضربه زده و با محو شدن آهسته صدای سنج، صدای گزگز به گوش شما برسد؟ اگر پاسخ مثبت است، احتمالاً مشکل از یکی از این دو مورد است:
- لایه پلاستیکی که داخل حفره سنج را محافظت می‌کند به‌طور کامل از بین رفته و باعث می‌شود که برنج سنج در حالت لرزه، با میله فلزیِ پایه اصطکاک ایجاد کند. در اسرع وقت این مشکل را برطرف کنید. اگر در خرید یک محافظ پلاستیکی پنجاه سنتی تعلل کنید، ممکن است یک سنج کرش ۳۵۰ دلاری را نابود کنید.
- علت دیگر ممکن است خود پایه باشد. هرچه از عمر یک پایه سنج بگذرد، اتصالات آن شل می‌شوند. لوله‌های تلسکوپی پایه پس از مدتی شل شده و ممکن است در نقاطی با یکدیگر اصابت کنند. با نهایت تأسف باید اطلاع دهیم که در صورت بروز این مشکل، احتمالاً وقت تعویض پایه سنج فرا رسیده است.
سر و صدای ناخواسته طبل‌ها
اگر پس از ضربه زدن به یک طبل، صدای گزگز به گوش شما می‌خورد، به احتمال قریب به یقین زمان تعویض پوست (هِد) آن فرا رسیده است. خالی از لطف نیست که این صدای گزگز را شناخته و برای رفع آن اقدام کنید. این دانش، شما را به نوازنده‌ای بهتر تبدیل خواهد کرد.
البته ممکن است دلیل این سر و صدای ناخواسته چیز دیگری باشد. شل‌شدگی میله تنش طبل یکی دیگر از احتمالات است. در حالت ایده‌آل، پیش از آنکه شل شدن میله تنش باعث ایجاد صدای ناخواسته شود، قاعدتاً باید کوک طبل به هم بریزد؛ اما ممکن است این اتفاق رخ ندهد. پس بد نیست که به‌محض شنیدن سر و صدای ناخواسته به سراغ آچار کوک رفته و اتصالات را محکم کنید.
دسترسی به پوست برخی از طبل‌ها راحت‌تر است. اگر تاکنون برای شما پیش آمده باشد که در در گیرودار اجرا مجبور شوید پوست یکی از طبل‌ها را عوض کنید، حتماً می‌دانید که بَددست‌ترین پوست، صفحه بیرونی بیس درام است. جایگاه دوم، متعلق به صفحه زیرین اسنیر است که دسترسی به آن اصلاً ساده نیست. پس بد نیست که این دو صفحه را هر بار پیش از شروع اجرا کمی محکم کنید تا از استحکام آنها آسوده‌خاطر باشید. اینکه بتوانید با حس کردن مقاومت پیچ‌ها متوجه شوید که میله‌های تنش در کدام حالت، بهتر حلقه نگهدارنده پوست را گاز می‌گیرند (یعنی آن را محکم نگه می‌دارند)، یک مهارت ارزشمند است و پیشنهاد می‌کنیم این مهارت را در خود پرورش دهید.
یک سناریوی وحشتناک دیگر درباره اسنیر و اجرای زنده وجود دارد: در حین نواختن متوجه می‌شوید که صدای فنرهای اسنیر شدید شده و صدای آنها طولانی‌تر از آنچه انتظار دارید امتداد می‌یابد. حدس بزنید مشکل از کجاست؟ یک یا چند عدد از سیم‌های فنری اسنیر پاره شده‌اند و بدون هیچ کنترل و قاعده‌ای به پوست زیر اسنیر برخورد کرده و سر و صدا ایجاد می‌کنند. سریع‌ترین راه حل آن است که سیم‌های پاره‌شده را با پیچاندن و کشش به‌طور کامل از جای خود خارج کرده و از اسنیر جدا کنید. اما به هوش باشید؛ زیرا اسنر قصد دارد شما را از نکته‌ای مطلع کند. باید سیم‌های اسنر را زود به زود عوض کنید تا از پاره شدن آنها بر روی استیج جلوگیری کنید (به‌علاوه، این کار باعث می‌شود اسنیر شما صدایی تازه‌تر و زنده‌تر داشته باشد). درس دیگری که اسنیر شما به شما می‌آموزد این است که همیشه باید یک دست سیم اسنیر اضافه به همراه داشته باشید یا بهتر آنکه همیشه در اجرای زنده، یک اسنیر یدکی به همراه داشته باشید تا تعویض اسنیر سریع‌تر و راحت‌تر شود.
سر و صدای ناگهانی طبل‌ها ممکن است به این دلیل باشد که یک مهره در داخل بدنه طبل شل شده است و با هر بار ضربه زدن به طبل، این مهره در داخل طبل حرکت کرده و به اطراف برخورد می‌کند تا زمانی که صفحه زیرین طبل از لرزش بایستد. پاسخ کوتاه به این مشکل این است که گاوتان زاییده است! بر روی صحنه اجرای زنده، وقت کافی برای باز کردن پوست درام، متصل کردن مجدد مهره و نصب مجدد طبل بر روی پایه وجود ندارد. پس سعی کنید از رخ دادن مجدد این مشکل اجتناب کنید تا زمانی که وقت کافی برای حل مسئله پیدا کنید. این نکته نیز گواهی دیگر بر آن است که در فاصله بین اجراها، وقت کافی برای نگهداری ساز خود صرف نکرده‌اید. پس این مسئله را به‌عنوان یک درس در ذهن خود نگه داشته و رفته‌رفته به یک حرفه‌ای واقعی تبدیل شوید.
مراقب صدای پنکه باشید
این نکته بسیار ساده و در عین حال بسیار مهم است. اگر شما هم مثل من باشید، حتماً دوست دارید که در هنگام اجرا یک پنکه به سمت شما بدمد تا از گرم شدن بیش‌ازحد بدن جلوگیری به عمل آید. البته اعتراف می‌کنم که برخی از اوقات این پنکه تنها یک مزیت جانبی است؛ اما بسیار لذت‌بخش است. برخی اوقات هم اجرای شما در یکی از آن فستیوال‌های موسیقی تابستانه است که خورشید بر روی صحنه مستقیماً به چشم شما می‌تابد و نسیمی هم در کار نیست. اگر پنکه نداشته باشید، پس از دو یا سه آهنگ، در اثر تعریق بیش‌ازحد، الکترولیت‌های بدن شما کاهش پیدا کرده و به دلیل دست رفتن آب بدن، دچار گرفتگی عضلات می‌شوید. در چنین موقعیتی است که این پنکه کوچک ناجی جان شما می‌شود.
اما همین پنکه نیز می‌تواند یکی از بانیان سر و صدای ناخواسته باشد. اگر پنکه مستقیماً به یکی از میکروفون‌های نصب‌شده بر روی کیت بدمد، می‌تواند صدای غرش بم شدیدی ایجاد کند که شبیه به صدای یک کامیون بزرگ است. راه‌حل این مشکل بسیار ساده است: آنقدر پنکه را جابجا کنید تا صدای ناخواسته برطرف شود. شاید میزان بادی که به شما می‌دمد کمتر شود، اما صدای ساز شما آنطور که می‌خواهید دریافت خواهد شد.
نویسنده: Andy Doerschuk
مترجم: کیان ایرجی