نواختن گیتار چه فوایدی برای سلامت روان دارد؟

وقتی نظر دوستان گیتاریست را جویا شدیم تا ببینیم گیتار زدن چه حسی به آنها می‌دهد، انتظار نداشتیم که چند کلمه مشابه، بارها و بارها تکرار شوند؛ کلماتی چون «خوشحال»، «خلاق»، «شفابخش»، «آرام» و …

ما ساز زدن را به چشم یک گریزگاه روانی می‌بینیم؛ راهی برای فاصله انداختن میان یک شخص و روان شلوغ و پرهیاهو. گیتار زدن فواید دیگری نیز برای سلامت روانی شما دارد؛ از جمله کمک به ایجاد حس دستاورد شخصی.

پال مک‌مانوس (Paul McManus)، مدیر عامل خیریه Music for All می‌گوید: «ما در خیریه Music for All، متوجه فواید ساز زدن هستیم. نواختن اولین آهنگ بر روی گیتار، یک نقطه عطف در زندگی هر فرد است و افراد از این اتفاق احساس غرور می‌کنند.»

از زمانی که اولین آکورد را می‌آموزید، گیتار به چیزی بدل می‌شود که هرگز شما را ترک نخواهد کرد. کلی جونز (Kelly Jones) از گروه Stereophonics در این مورد می‌گوید: «پدرم همیشه می‌گفت اگر گیتار داشته باشی، هرگز تنها نخواهی ماند. آن زمان فکر می‌کردم که این جمله بسیار اغراق‌آمیز است؛ اما الان که ۴۳ سال دارم، حتی تصور زندگی بدون گیتار هم برایم دشوار است. چون همیشه می‌توانم روی گیتار حساب کنم. هر اتفاقی هم که پیش آمده باشد، وقتی شروع به گیتار زدن می‌کنم، همه چیز به نظر درست می‌آید.»

۱. نواختن گیتار نوعی روان‌درمانی است

امروزه، فواید روانی گیتار از هر زمانی واضح‌ترند؛ زیرا مدارس، مؤسسات خیریه و مؤسسات سلامت، از این ساز به‌عنوان راهی برای کاهش استرس، افزایش حافظه، بهبود مهارت‌های ارتباطی و حرکتی و ابزاری برای کنار آمدن با مسائل زندگی استفاده می‌کنند.

نوازندگان گیتار همیشه از فواید روانی این ساز مطلع بوده‌اند؛ همان‌گونه که کلارک وگلر (Clark Vogeler) از گروه Toadies اذعان می‌کند: «اگر مشکل یا استرس داشته باشم، ساز زدن من را به نقطه صفر برمی‌گرداند. این کار به من آرامش می‌دهد و من را در وضعیتی قرار می‌دهد که می‌توانم تقریباً با هر چیزی روبرو شوم.»

۲. افزایش خلاقیت

گیتار می‌تواند ابزاری بی‌نظیر برای بروز و افزایش خلاقیت باشد و از این نظر، با هر ساز دیگری تفاوت دارد. البته پیانو نیز شامل همین قاعده است.

اگر در زمینه‌های مختلف زندگی نیاز به یک محرک برای افزایش خلاقیت دارید، مثلاً برای تکمیل مقاله‌ای تحصیلی یا ایده‌پردازی برای یک پروژه کاری، ساز زدن و بازی کردن با گیتار به مدت چند دقیقه می‌تواند فضای ذهنی لازم برای پیدایش ایده‌های خلاقانه را برای شما ایجاد کند.

ما همگی ذاتاً خلاق هستیم؛ حتی اگر چنین حسی نسبت به خود نداشته باشیم. نواختن گیتار ما را مجدداً به خلاقیت ذاتی‌مان متصل می‌کند. این امر به ما کمک می‌کند که درونیات حقیقی خود را بروز دهیم و از این طریق، در جریان خلاقیت قرار می‌گیریم.

جریان (در روانشناسی)، عبارتی که توسط میهای چیک‌سنت‌میهایی (Mihaly Csikszentmihalyi) ابداع شده است و در زبان محاوره آن را به «روی غلتک افتادن» تعبیر می‌کنیم، به زمان‌هایی اشاره دارد که در روند کار غرق شده و از انجام مسئولیت موجود لذت می‌برید. نواختن گیتار به شما کمک می‌کند که «جریانی» خارق‌العاده ایجاد کنید؛ پس دفعه بعد که با مشکل بروز خلاقیت روبرو شدید، از گیتار کمک بگیرید.

۳. گیتار برای قلب شما مفید است

این نکته ارتباط مستقیمی با سلامت روان ندارد؛ اما ذکر آن خالی از لطف نیست.

موسیقی‌درمانی در کشور هلند بسیار رایج است؛ پس جای تعجب ندارد که گروهی از محققین هلندی تصمیم گرفتند تا رابطه بین تمرین موسیقی و فشار خون را آزمایش کنند. این محققین با پایش سطح فشار خون و ضربان قلب سه نوازنده گیتار، متوجه ارتباط نزدیک میان میزان تمرین و سلامت قلب شدند. در این آزمایش، فشار خون و ضربان قلب نوازنده‌ای که بیش از ۱۰۰ دقیقه در روز تمرین می‌کرد، نسبت به دو فرد دیگر، دچار کاهش قابل ملاحظه‌ای می‌شد.

۴. گیتار آینده مغز شما را تضمین می‌کند

همه می‌دانیم که کارکرد مغز با افزایش سن کاهش می‌یابد؛ اما آیا می‌دانید که نواختن ساز می‌تواند منجر به افزایش ماده خاکستری مغز شود؟ مطالعات تصویربرداری مغزی نشان می‌دهد که آموزش نواختن گیتار و سایر سازها نه‌تنها حجم ماده خاکستری را در بخش‌های مختلف مغز افزایش می‌دهد، بلکه ارتباط بین این بخش‌ها را نیز تقویت می‌کند.

کارکرد بهتر مغز می‌تواند شما را در برابر اختلال مشاعر در سنین بالاتر محافظت کند. مضاف بر این، مطالعات مشترک مرکز سلامت جسم و روان، دانشکده پزشکی دانشگاه لوما لیندا و اپلاید بایوسیستمز نشان می‌دهند که نواختن گیتار به کاهش اضطراب کمک می‌کند.

اندره اکسل (André Axell) از گروه The Great Discord می‌گوید: «همین که بنشینی و گیتار بزنی و چند دقیقه‌ای از جهان اطراف جدا شوی، می‌تواند یک روز مزخرف را بسیار بهتر کند.»

پال مک‌مانوس از موسسه Music for All هم به فواید نواختن گیتار در سنین بالاتر ایمان دارد: «به‌طور روزافزون اشخاصی را می‌بینیم که در سنین بالاتر نواختن موسیقی را مجدداً از سر گرفته یا برای اولین بار شروع می‌کنند. خلق موسیقی یک روش عالی برای جلوگیری از پیری است؛ زیرا به هماهنگی اعضای بدن، تمرکز و حافظه کمک می‌کند.»

۵. گیتار زدن زندگی اجتماعی شما را بهبود می‌دهد

اگر در قالب یک گروه ساز بزنید و یا به‌طور منظم با افراد دیگر به ساز زدن بپردازید، زندگی اجتماعی غنی‌تری خواهید داشت. فواید معاشرت با افراد شبیه به خود را در زمینه سلامت دست کم نگیرید. گیتار زدن به همراه سایرین به مرور زمان می‌تواند منجر به ایجاد دوستی‌های جدید و زندگی اجتماعی پُربارتر شود.

ریچل بوید (Rachel Boyd) از موسسه خیریه سلامت روانی Mind می‌گوید: «موسیقی می‌تواند نقطه مشترک بین ما و دوستان و خانواده‌مان باشد. فعالیت‌های اجتماعی می‌توانند برای سلامت ما مفید بوده و شبکه حمایت اجتماعی ما را تقویت کنند… دور هم جمع شدن به علت عشق به موسیقی می‌تواند راه بسیار خوبی برای ارتباط برقرار کردن باشد؛ چه برای گوش کردن به موسیقی و چه برای مطالعه و نواختن آن.»

۶. کمک به بیان احساسات

همه ما در لحظاتی از زندگی برای بیان احساسات خود در قالب کلمات دچار مشکل هستیم؛ اما برای بسیاری از نوازنده‌ها، نشان دادن احساسات، پردازش آنها و رساندن این احساسات به سمع سایرین از طریق نواختن گیتار بسیار ساده‌تر است.

کرک ویندستین (Kirk Windstein) از گروه Crowbar جزو این دسته از نوازنده‌هاست. او می‌گوید: «من در هنگام نواختن گیتار احساسات زیادی را از سر می‌گذرانم. ساز زدن وسیله بسیار خوبی جهت بیان احساسات من است. معمولاً وقتی ساز می‌زنم، احساس می‌کنم که خشونت، غم و اضطراب از بدن و ذهنم خارج می‌شود»

برای برخی از افراد، نواختن ساز ممکن است راه بسیار راحتی برای بیان دیدگاه‌ها، عواطف، علایق و ترس‌هایشان باشد. گیتار به ما اجازه می‌دهد تمام اینها را به یک ریف زیبا، یک سولوی خیره‌کننده یا چند آکورد ساده تقلیل دهیم؛ به‌گونه‌ای که هرگز با کلمات امکان‌پذیر نیست.

جف لومیس (Jeff Loomis) از گروه Arch Enemy با حرف ما کاملاً موافق است: «من همیشه فردی خجالتی بوده‌ام که زیاد صحبت نمی‌کند؛ بنابراین گیتار زدن برای من همیشه ابزاری بوده تا بتوانم عواطف خود را برای سایرین بیان کنم.»

۷. گیتار زدن اعتمادبه‌نفس را افزایش می‌دهد

یادگیری نواختن گیتار می‌تواند تأثیر قابل توجهی در افزایش اعتمادبه‌نفس داشته باشد. با آموختن نوازندگی و پیشرفت مداوم، احتمال آن بسیار است که برای اعضای خانواده، دوستان، هم‌گروهی‌های احتمالی یا حتی در برابر شنوندگان اجرا کنید.

گیتار زدن در مقابل سایرین، اگرچه در ابتدا ترسناک است، اما باعث می‌شود تا اعتمادبه‌نفس لازم برای بروز عواطف شخصی خود در ملأ عام و به اشتراک گذاشتن خلاقیت خود با سایرین را پیدا کنید.

این امر می‌تواند در درس یا کار نیز به شما کمک کند؛ زیرا نواختن در برابر سایرین مهارت‌های ارائه مطلب و سخنرانی را در شما تقویت می‌کند.

نهایتاً، هر چه بیشتر در نواختن گیتار مهارت پیدا کنید، بازخورد آن بر روی اعتمادبه‌نفس شما نیز بیشتر می‌شود. این مسئله نیز به نوبه خود به افزایش حس لذت منجر شده و به شما کمک می‌کند که حس بهتری نسبت به خود داشته باشید.

۸. گیتار زدن کمک می‌کند تا خود را به‌عنوان جزئی از یک کل بزرگتر ببینید

همانطور که می‌دانیم، گیتار زدن می‌تواند از طرق مختلف به سلامت روانی و سلامت عمومی کمک کنند؛ اما شاید بزرگترین فایده ساز زدن در این باشد که ما را با یکدیگر پیوند می‌دهد.

مک‌مانوس از خیریه Music for All از تجربه شخصی خود در این مورد می‌گوید: «قدرت بزرگ موسیقی آن است که انسان‌ها را گرد هم می‌آورد. موسیقی هیچ مرزی نمی‌شناسد.»

مهم نیست که در کدام نقطه از جهان در حال نواختن گیتار هستید. چه به‌تنهایی ساز می‌زنید و چه به همراه سایر موزیسین‌ها، باید بدانید که عضوی از یک خانواده هستید؛ خانواده‌ای که قدرت ایجاد تحول توسط گیتار را درک می‌کند.

منبع: MusicRadar
نویسنده: Claire Davies
مترجم: کیان ایرجی