درست مانند بدن انسان، ساز نیز به مراقبت کافی برای سلامت و عملکرد بهینه نیاز دارد. اگرچه هیچ سیمی تا ابد دوام نمیآورد، اما میتوانید با دنبال کردن چند راهنمایی ساده، عمر سیم گیتار خود را به حداکثر برسانید. در این مقاله، شش راه ساده برای نگهداری هرچه بهتر از سیم و گیتار را با هم بررسی میکنیم.
۱. تابیدن صحیح سیم
بهتر است سیم گیتار حداقل ۳/۴ دور به دور میله گوشی کوک تابیده شود تا لرزش سیم بهدرستی به دسته منتقل گردد. این امر در مورد گوشیهای کوک قفلشونده نیز صدق میکند.
همچنین وقتی سیم در حفره میله گوشی کوک میچرخد، محل شکست و تابیده شدن سیم، یک نقطه ضعف به شمار میآید و احتمال پاره شدن سیم از این ناحیه بیشتر است. تابیدن سیم به دور میله باعث میشود این نقطه ضعف از بین رفته و سیم در کوکهای مختلف یا در هنگام اجرای تکنیکهایی مانند بِند، پاره نشود.
۲. رسیدگی به بریج و سدل
سَدل (خرک) شدیداً در معرض ایجاد شیارها و خطوطی است که باعث آسیب دیدن سیم و پاره شدن زودهنگام آن میشوند. سَدلهای گیتار باید محل انتقالی نرم باشد؛ اما سطوح فلزی با گذشت زمان دچار خش، اکسیداسیون و سایر نقصانها میگردند و این امر نهتنها بر عمر سیم، بلکه بر کوک آن هم تأثیر میگذارد.
بهتر است کار نگهداری و تعمیر سدلها را به یک تعمیرکار حرفهای بسپارید؛ مگر آنکه تجربه قابل توجهی در این زمینه داشته باشید. سوهانکاری یا سنبادهکاری نامناسب ممکن است باعث آسیبهای جبرانناپذیر به سدلها، بریج یا حتی گیتار شود.
۳. رسیدگی به نات
شیارهای نات هم مانند سدلها باید محلی برای انتقال و تغییر شیب سیم باشند؛ اما با استفادههای مکرر، ممکن است اصطکاک بین سیم گیتار و این سطوح افزایش یافته و طول عمر و کوکپذیری سیم را کاهش دهند. اصطکاک بین سیم و نات باعث میشود تا فشار سیم در محدوده گوشی کوک تا نات، بیشتر از فشار در محدوده نات تا بریج باشد. این امر باعث فشار مضاعف به سیم در محدوده گوشی کوک میشود. اطمینان حاصل کنید که اندازه شیارهای نات برای سیمهای گیتار شما مناسب باشند. همچنین اطمینان حاصل کنید که سطح داخل این شیارها نرم و روان باشد. روانکننده نات یک ابزار مناسب برای جلوگیری از اصطکاک بین سیم و شیارهای نات است.
نگهداری از نات هم باید به تعمیرکار مجرب سپرده شود؛ مگر آنکه تجربه شما در این زمینه کافی باشد.
۴. بهداشت سیم
تنها با چند ثانیه تمیز کردن سیم گیتار پس از هر بار نوازندگی، میتوانید در زمان و هزینه صرفهجویی کنید. تنها کافیست که با یک پارچه نرم سیمها را تمیز کنید؛ اما برای تمیز کردن بهتر شیارها و حفرههای میکروسکوپی موجود بر روی سیم و پاک کردن عرق و کثیفی دستها که باعث اکسید شدن سیم میشوند، بهتر است از پاککنندههای مخصوص سیم گیتار استفاده کنید. هیچکس از ساز زدن با سیمهایی که بوی سکههای کهنه را گرفتهاند لذت نمیبرد. ضمناً اگر سیمهای شما بدبو باشند، احتمالاً انگشتان شما هم پس از ساز زدن بوی بدی میگیرند.
۵. سلامت پیک گیتار
نوع و وضعیت سلامت پیکی که با آن ساز میزنید هم بر طول عمر سیمهای شما تأثیر میگذارد. اگر با مضرابهای ضخیم ساز میزنید (خصوصاً اگر لبههای آنها در اثر استفاده مکرر تیز شده است)، ممکن است با هر ضربه به سیمهای گیتار خود آسیب وارد کنید. حتماً پیش از ساز زدن از سلامت مضراب اطمینان حاصل کنید. درست مانند رانندگی با لاستیک پنچر، ساز زدن با پیک مستهلک هم ممکن است منجر به دردسرهای ناخواسته شود.
۶. کشیدن سیمها
کشیدن سیمهای نو پس از تعویض سیم، نهتنها برای حفظ کوک مناسب است، بلکه کمک میکند تا سیمها در شیارهای نات و سدلها جاگیر شوند. بهعلاوه، این امر از احتمال پاره شدن سیم به دلیل اصطکاک یا لبههای تیز میکاهد.
به یاد داشته باشید که بیشتر کشیدن سیم همیشه بهتر نیست. هدف این است که با کشیدن سیم به حفظ کوک آن کمک کنیم؛ اما زیادهروی در این کار ممکن است به پاره شدن سیم یا استهلاک آن منجر شود. همچنین میتوانید برای استفاده بلندمدتتر، از سیمهای پوششدار استفاده کنید.
منبع: Ernie Ball
مترجم: کیان ایرجی