آموزش, سایر مقالات, مقالات
پنج فایده یادگیری پیانو برای گیتاریست‌ها
اکتبر
اگر نوازنده گیتار هستید، یادگیری یک ساز دیگر می‌تواند برای شما لذت‌بخش و سودمند باشد. دانش شما از گیتار باعث می‌شود در فرایند یادگیری ساز جدید، جلوتر از سایرین باشید. به‌علاوه، مهارت‌هایی که بر روی ساز جدید می‌آموزید، دانسته‌های شما در مورد گیتار را تقویت کرده و دانش موسیقایی شما را به طور کلی ارتقاء می‌دهند.
ساز دوم بسیاری از گیتاریست‌ها، پیانو است و این امر دلایل مختلفی دارد؛ از جمله اینکه پیانو به‌طور کلی سازی محبوب است و در بسیاری از خانه‌ها پیانو یا کیبورد موجود است. همچنین نواختن این ساز از بسیاری جهات آسان است؛ زیرا تنها با فشار یک کلید، صدا تولید می‌شود و فراگیری آن، دشواری‌هایی مانند آرشه کشیدن در ویولن و یا دمیدن صحیح در ترومپت را ندارد.
یادگیری مقدماتی پیانو می‌تواند به ارتقای درک شما از تئوری و تنظیم موسیقی و انعطاف‌پذیری کلی شما به‌عنوان یک نوازنده کمک کند و بدین نحو، به‌طرز چشمگیری بر گیتارنوازی شما تأثیر بگذارد.
در این مطلب به پنج فایده یادگیری پیانو برای گیتاریست‌ها اشاره می‌کنیم.
۱. تئوری موسیقی
اگر مبانی نوازندگی پیانو را بدانید، فراگیری تئوری موسیقی برای شما ساده‌تر خواهد شد. این امر دو دلیل اصلی دارد:
اول آنکه نت‌ها بر روی پیانو به‌سادگی با اسم خود خوانده می‌شوند. بر روی پیانو، نت «لا» صرفاً نت «لا» است و سایر نت‌ها نیز تنها یک اسم دارند. اما بر روی گیتار در بسیاری از مواقع یک نت را با عدد سیم و پرده مورد نظر می‌شناسیم؛ مثلاً فرت هفتم سیم چهارم. این مسئله اشکالی ندارد و با توجه به فراگیری تبلچر بین گیتاریست‌ها، برای یادگیری گیتار مفید است؛ اما این روش اشاره به نت‌ها باعث می‌شود که در ذهن هنرجو، ارتباط درستی بین صدای نت‌ها و مبانی تئوریک پشت آنها، شکل نگیرد.
دلیل دوم این است که در پیانو تمام نت‌ها به‌صورت خطی در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند و در امتداد یک خط از بم به زیر، حرکت می‌کنند. در نتیجه، دیدن فواصل نت‌ها، نواختن دو نت مشخص به‌صورت همزمان و همچنین تشخیص محل شروع و پایان اکتاوها، ساده‌تر است. اما در گیتار مسئله به این سادگی نیست؛ زیرا می‌توان یک نت از یک اکتاو را در چند ناحیه دسته نواخت. در صورتی که بر روی پیانو، هر نت تنها یک جایگاه دارد.
۲. دانش آکوردی
این نکته در ادامه نکته قبلی است. بر روی گیتار، آکوردها را با حفظ کردن شکل آنها فرا می‌گیریم. تمام آکوردهای گیتار بر مبنای شکل آکوردهای «دو»، «لا»، «سل»، «می» و «رِ» سر دسته (دست باز) ایجاد می‌شوند و برای درک بهتر از صفحه انگشت‌گذاری لازم است که این شکل‌ها را به‌عنوان الگو بیاموزیم.
اما در این روش، نوازنده متوجه نمی‌شود که هر آکورد از چه نت‌هایی تشکیل شده است. مثلا آکورد «دو ماژور» بر مبنای نت «دو» ساخته می‌شود، اما سایر نتهای آن کدامند؟ هنگام یادگیری آکورد «دو ماژور» بر روی پیانو، کار را از فراگیری شکل آن شروع نمی‌کنیم؛ بلکه ابتدا باید بیاموزیم که آکورد «دو ماژور» از نتهای «دو»، «می» و «سل» تشکیل شده است. به خاطر اینکه نت‌ها بر روی پیانو با نام اصلی خود شناخته می‌شوند و فرا گرفتن آکوردها بدون دانستن نتهای تشکیل‌دهنده آنها تقریباً غیرممکن است. همین نکته در مورد گام‌ها نیز صدق می‌کند. گام‌ها بر روی پیانو بر اساس شکل آموزش داده نمی‌شوند و برای نواختن آنها باید بدانید که نتهای تشکیل‌دهنده آنها کدامند.
۳. معکوس آکوردها
معکوس یک آکورد، با جابجا کردن ترتیب نتهای آن ایجاد می‌شود. معمولاً یک معکوس از نتهای آکورد اصلی خود تشکیل می‌شود؛ اما ترتیب آنها تفاوت دارد. مثلا:
دو ماژور: دو، می، سل
معکوس اول دو ماژور: می، سل، دو
معکوس دوم دو ماژور: سل، دو، می
اگرچه هر سه مورد، آکورد «دو ماژور» هستند و می‌توانند در هر نقطه که نیاز به آکورد «دو ماژور» باشد به کار گرفته شوند، اما شخصیت هر یک متفاوت است و احساسات شنیداری متفاوتی را در شنونده برمی‌انگیزد. هر سه گزینه را امتحان کنید و تفاوت‌های صدایی آنها را بسنجید و مهمتر از همه اینکه از معکوس‌های مختلف در نوازندگی گیتار استفاده کنید.
پس از یادگیری این معکوس‌ها ممکن است بخواهید از معکوس‌های مختلف به منظور ایجاد حسی متفاوت و یا ساده‌تر کردن نواختن یک ترتیب آکورد استفاده کنید.
۴. شناخت دامنه بم
در نوازندگی پیانو، یک دست شما به دامنه بم اختصاص دارد. این دست ممکن است برای نواختن نت بم در زیر یک آکورد و یا نواختن آکورد در زیر یک ملودی مورد استفاده قرار گیرد. آموزش این نکته دو فایده برای شما خواهد داشت.
از یک سو خواهید آموخت که با تغییر نت بم، صدای آکورد چگونه تغییر می‌کند. مثلاً هنگامی که نت ریشه بم را دو اکتاو پایین‌تر از ملودی می‌نوازید، صدای آن با نت درجه پنجم یک اکتاو پایین‌تر، بسیار متفاوت است.
از سوی دیگر این مسئله شما را با ماهیت خط گیتار بیس آشنا می‌کند که برای تنظیم موسیقی در قالب گروه، تنظیم در نرم‌افزار یا یادگیری گیتار بیس بسیار مفید است.
۵. تنوع و افزایش مهارت‌ها
نکته آخر نیز حاوی دو بخش است. اول آنکه، اگر در نرم‌افزارهای آهنگسازی، موسیقی خود را ضبط کرده و از میدی کیبورد استفاده می‌کنید، یادگیری سازهای کلیدی برای شما بسیار ارزشمند خواهد بود. نرم‌افزارها به شما اجازه می‌دهند تا صدای سازهایی مانند سینتی‌سایزر، سازهای زهی و درامز را تولید کنید؛ اما توانایی نواختن این سازها با کیبورد، نه‌تنها در زمان شما صرفه‌جویی خواهد کرد، بلکه به شما حس نواختن و ساختن یک آهنگ را القا می‌کند و نه احساس تایپ کردن با کیبورد.
نکته دوم آنکه اگر قصد دارید در آینده یک نوازنده حرفه‌ای شوید، همیشه در آزمون‌های عملی، گیتاریستی که بتواند سازهای کلیدی را نیز بنوازد، به سایر نوازنده‌ها برتری دارد.
منبع: Sam Ash
مترجم: کیان ایرجی