دیلِی (delay) یکی از رایجترین افکتهاست. معمولاً ما از دیلِی برای ایجاد حس عمق، تقویت ریتم و ایجاد انرژی در موسیقی استفاده میکنیم. همچنین افکت دیلی یکی از شاخصههای سبکهایی مانند هیپ هاپ، EDM، سایکدلیک راک، داب و پاپ است.
دیلی یکی از افکتهای مورد علاقه من است؛ زیرا با استفاده از آن میتوانم امضای خود را بر روی یک آهنگ قرار دهم. معمولاً مشتریها سلیقه خاصی نسبت به اینکه چقدر دیلی در یک آهنگ استفاده شود دارند؛ اما عمدتاً نظر خاصی راجع به جنس صدای دیلی ندارند.
در زیر به پنج افکت دیلی مورد علاقهام و راهنماییهایی درباره چگونگی استفاده از آنها اشاره میکنم.
Waves H-Delay
H-Delay یک پلاگین دیلی ضروری، فوقالعاده ساده و بدون تأخیر با شخصیتی منحصربهفرد است. پروژه پیشفرض من برای ضبط، شامل یک نسخه از پلاگین H-Delay با تأخیر نت سیاه، فیلتر های-پَس ۴۰۰ هرتز، فیلتر لو-پَس ۲۵۰۰ هرتز و فیدبَک ۲۵ درصد است.
هنگام ضبط صدای خواننده در سبکهایی مانند هیپ هاپ، R&B و اربن پاپ (Urban Pop)، بهرهگیری از این افکت بر روی کانال وکال میتواند حس قدرتمندتری ایجاد کرده و منجر به پدید آمدن اجرایی زیباتر شود. به نظر من حتی با ولوم منفی ۲۰ دسیبل نیز این پلاگین کمی ریتم و فضا ایجاد میکند که قدرت و یکپارچگی صدای خواننده را ارتقاء میدهد.
من معمولاً دو خروجی اضافه ایجاد میکنم و تأخیر زمانی آنها را بر روی نتهای سیاه و دولاچنگ و فیدبک را بر روی ۳۳ درصد با ولوم منفی ۸ دسیبل قرار میدهم. در پروسه ضبط، با تغییر دستی تنظیمات خودکار و باز کردن صدای این دیلیها در هنگام سکوتهای خواننده، از آنها بهعنوان «جواب» صدای خواننده استفاده میکنم. این کار برای ایجاد میکس اولیه زیباتر و همچنین ایجاد انرژی بیشتر در صدای خواننده مؤثر است. گاهی ممکن است در ادامه کار از پلاگین دیلی دیگری استفاده کنم، اما برخی اوقات هم H-Delay بهترین گزینه است.

Slate Digital Repeater
همانطور که پلاگین H-Delay گزینه اول من برای مرحله ضبط است، پلاگین Repeater هم انتخاب اول من در مرحله میکس است.
اگر میخواهید که پلاگین دیلی شما تنظیمات زیادی داشته باشید، اما برای رسیدن به صدای خوب زحمت زیادی را متحمل نشوید، اسلیت دیجیتال Repeater یک گزینه فوقالعاده است. شبیهسازی بسیار خوب افکتهای قدیمی با جزئیات عالی از نظر کوک، زمانبندی و دیستورشن باعث میشود که به کمک این پلاگین بتوانید سریعاً به صدای مورد نظر خود دست پیدا کنید.
رویکرد من به Repeater این است که بدانم شبیهساز هر دستگاهی چگونه صدایی دارد و مناسب چه استفادهای است. برای مثال، در این پلاگین، یک نسخه شبیهسازیشده از دستگاه Cooper Time Cube وجود دارد که گویی محصول مشترک یک دیلی و یک ریورب فنری است و برای استفاده بر روی صدای پیانوهای الکتریک بسیار مناسب است. چند شبیهساز پدال و مدل bucket brigade هم موجود است که برای استفاده بر روی گیتار عالی هستند. بهعلاوه، یک شبیهساز PCM42 نیز در دسترس است که صدای افکتهای کلاسیک وکال را دارد. اگر شبیهساز مناسب را برای استفاده مناسب انتخاب کنید، کافیست پیچ color را بر روی درجه مورد نظر قرار دهید و تمام.

Soundtoys Echoboy
اگرچه پلاگین دیلی Repeater برای کاربردهای عمومی در میکس فوقالعاده است، اما اگر به دنبال صدایی دقیق با جزئیات بالا میگردید، هیچ چیز جای Soundtoys Echoboy را نمیگیرد.
برای یادگیری این پلاگین باید کمی حوصله داشته باشید؛ زیرا در لابلای تنظیمات این نرمافزار نکات قابل توجه بسیاری وجود دارد. اگر با امکانات دیلیها آشنا نباشید، ممکن است این نرمافزار برای شما سردرگمکننده باشد؛ اما اگر انواع افکت دیلی را بهخوبی بشناسید، دنیایی از امکانات در دستان شما خواهد بود.
بهشخصه از پلاگین Soundtoys Echoboy برای کاربردهای خاص مانند feedbacker و یا evolving delay استفاده میکنم.
یک کلک جالب که میتوان با این پلاگین اجرا کرد، استفاده از آن برای ایجاد افکت ad-lib است. اگر دستی در سبکهای هیپهاپ یا هر گونه سبکهای موسیقی امروزی سیاهپوستان داشته باشید، حتماً با افکت ad-lib و صدای تلفنی آن آشنایی دارید. من این افکت را بهشدت دوست دارم؛ ولی از نظر سبکشناسی، امروزه کمی کهنه بهحساب میآید. در پلاگین Echoboy راهی پیدا کردهام که رنگوبویی تازه به این افکت قدیمی میبخشد.
راهش این است که از منحنی دیستورشن پلاگین Echoboy برای ایجاد صدای تلفنی استفاده کنیم. بدین شکل به صدایی مشابه صدای تلفنی ولی با رنگوبویی جدید دست خواهیم یافت. اگرچه ممکن است این کاربرد اصلی پلاگین Echoboy نباشد، اما استفادهای فوقالعاده از این ابزار است. برای رسیدن به این صدا کافیست که فیدبک و زمان دیلی را بر روی صفر میلیثانیه تنظیم کنید و سپس شبیهساز مورد نظر خود را انتخاب کنید. همچنین میتوانید از افزاینده استریوی این پلاگین برای بیشتر کردن وسعت استریوی صدا استفاده کنید.

FabFilter Timeless
اگرچه پلاگین Echoboy بسیار انعطافپذیر است، اما انعطافپذیری و همهفنحریفی Timeless یک سطح بالاتر است. البته این سکه روی دیگری هم دارد؛ یادگیری کار کردن با این نرمافزار زمانبر است.
FabFilter Timeless، افکت دیلی را وارد دنیای طراحی صدا کرده و هر پارامتر آن از قابلیت اتصال به یک LFO با مختصات قابل تغییر و یا یک کنترلر MIDI X-Y برخوردار است. این بدان معناست که شما میتوانید هر چیزی را بهصورت زنده تغییر دهید.
البته ممکن است این تصویر کمی سردرگمکننده باشد؛ اما با استفاده از این پلاگین میتوانید فیدبک، زمان، فیلتر، ولومها، پن و جنس صدا را بهصورت زنده تغییر داده و این افکت را مانند یک ساز بنوازید. این ویژگیها در سبکهایی از قبیل داب، تریپ هاپ، Progressive EDM و هر سبک دیگری که در آن از اضافه کردن لوپها بر روی یکدیگر استفاده میشود، بسیار کارآمد خواهند بود.
یک تنظیم کارآمد برای کنترلر X-Y این است که با حرکت بر روی محور X، دیستورشن بیشتر یا کمتر و با حرکت بر روی محور Y، میزان فیلتر افزایش یا کاهش یابد. این کار را میتوان با تعیین مقداری مثبت برای ورودی و مقداری منفی برای خروجی در هنگام حرکت از چپ به راست و با حالت ورودی Tape انجام داد.
بهعبارت دیگر، هنگامی که کنترلر را به سمت راست حرکت میدهید، ورودی پلاگین بالا رفته اما خروجی پایین میآید تا ولوم کلی ثابت باقی بماند و در عین حال، افکت دیستورشن به صدا اضافه شود. بر روی محور Y کافیست تا نوع فیلتر مورد علاقه خود را انتخاب کرده و منطقههای فوقانی محور را به بالاترین فرکانس مورد نظر و انتهای تحتانی آن را به پایینترین فرکانس مورد نظر متصل کنید (محدوده پیشنهادی من ۱۰۰ هرتز تا ۱۰ کیلوهرتز است). به این ترتیب میتوانید میزان تغییر هارمونیک صدای دیلی را همزمان با میزان خودنمایی صدای دیلی در آهنگ تغییر دهید.

KiloHearts Multipass
KiloHearts Multipass نیز همچون Echoboy و Timeless از انعطافپذیری بالایی برخوردار است.
این نرمافزار ذاتاً یک پلاگین delay نیست و میتواند کاربردهای بسیار بیشتری داشته باشد. ایده سازندگان Multipass این است که بتوانید افکتهای متفاوت را در مرحله ورودی، مرحله خروجی و یا بر روی یک دامنه فرکانسی محدود اعمال کنید؛ اما میتوان بهعنوان یک افکت دیلی ماژولار نیز از آن استفاده کرد.
Multipass به این دلیل انعطافپذیر است که میتوانید طبیعت آن را تغییر دهید. تمام افکتهای یادشده در این فهرست بر اساس منطق همیشگی افکتهای دیلی ساخته شدهاند؛ اما Multipass اینگونه نیست. برای مثال، میتوانید دامنه فرکانسهای بم را bit-crush، دامنه فرکانسهای میانی را دیستورت و فرکانسهای بالا را کمپرس کنید. بهعبارت دیگر شما میتوانید هم مهندس طراح افکت خود باشید و هم مهندس میکسی که از آن استفاده میکند.
تکنیک بهخصوصی برای استفاده از Multipass ندارم؛ زیرا یک افکت بیحدومرز است که باید استفاده از آن را شخصاً آزمایش کنید. KiloHearts Multipass، پیچیدهترین، خاصترین و شخصیترین پلاگین موجود در این فهرست است.

منبع: The Pro Audio Files
مترجم: کیان ایرجی