پنج راهنمایی اساسی برای ضبط صدای گیتار آکوستیک

۱. پیدا کردن فضای مناسب

قبل از میکروفون‌گذاری به یاد داشته باشید که شکل و صدای اتاق شما روی صدای ضبط‌شده تأثیر می‌گذارد؛ پس مهم است که نقطه مناسب برای ضبط را پیدا کنید.

آکوستیک در نوع خود یک علم ظریف و پیچیده است، اما به‌عنوان یک قاعده‌ی کلی و ساده، می‌توان گفت اتاقی که سطح سخت زیادی داشته باشد (مثل حمام یا کلیسا)، بازتاب صدای (پژواک) زیادی هم خواهد داشت. این امر می‌تواند به صدای ساز شما شخصیت دهد، اما کنترل کردن آن هم دشوار خواهد بود.

از سوی دیگر، ضبط کردن در اتاقی که لوازم زیادی در آن باشد (مثل اتاق خواب)، صدایی محدودتر و منسجم‌تر ایجاد خواهد کرد؛ چون میزان زیادی از صدا توسط اسباب منزل جذب می‌شود.

ارزشمندترین ابزار شما برای تعیین مکان مناسب، گوش‌های شما هستند. به‌عنوان نقطه شروع، از گیتاریست بخواهید در اتاقی که برای ضبط انتخاب کرده‌اید، شروع به نواختن کند. سپس بهترین نقطه اتاق برای ضبط را پیدا کنید و نوازنده و میکروفون‌هایتان را در آنجا مستقر کنید.

۲. میکروفون خود را بشناسید: کاندنسر و دینامیک

پیش از میکروفون‌گذاری، باید اول میکروفونی که می‌خواهید از آن استفاده کنید را انتخاب کنید. اگر به‌خوبی از تفاوت این دو نوع میکروفون آگاه نیستید، مطالعه‌ی این مقاله‌ می‌تواند به شما کمک کند.

از آنجا که گیتار آکوستیک، ساز ظریفی است و در محدوده بالای صدایش اطلاعات زیادی وجود دارد، معمولاً برای ضبط آن از میکروفون‌های کاندنسر استفاده می‌شود. هر چند هیچ قانونی برای این انتخاب وجود ندارد و بخشی از کار مهندس صدا، آزمایش کردن گزینه‌های مختلف است.

برای این مقاله، از یک جفت میکروفون آدیو-تکنیکا ۴۰۲۱ و یک جفت AT4050 برای ضبط استریو و میکروفون‌های AT 2020 ،AT4021 ،AT4050 و شور SM57 برای ضبط مونو استفاده شده است.

تصمیم گرفتیم از ترکیب یک میکروفون دیافراگم بزرگ (مناسب برای دریافت بدنه‌ یا body صدا) و یک میکروفون دیافراگم کوچک (مناسب برای دریافت جزئیات و روشنی صدا) استفاده نماییم تا بتوانیم صدایی واقعی و متعادل ضبط کنیم.

۳. ضبط مونو و استریو

ضبط مونو به معنی ضبط با یک میکروفون و ضبط استریو به معنی ضبط با دو میکروفون است. هر یک از این روش‌ها دارای نقاط قوت خود هستند:

ضبط مونو

• مشکل اختلال phase ایجاد نمی‌کند.
• تنظیمات آن آسان است.
• مناسب برای ضبط گیتار به‌منظور پُر کردن تنظیم.

ضبط استریو

• مناسب برای اضافه کردن عمق به رکوردهای مونوی خوش‌صدا.
• تصویر کامل‌تری از صدای ساز ارائه می‌دهد.
• بر تنظیم‌های خلوتی که گیتار آکوستیک در آنها نقش محوری دارد، تأثیر زیادی می‌گذارد.

در ادامه نگاهی می‌اندازیم به تکنیک‌های رایج در این دو روش ضبط.

۴. میکروفون‌گذاری

پیش از بررسی تکنیک‌های رایج در دو روش ضبط مونو و استریو، بگذارید نگاهی بیندازیم به اشتباهات رایجی که باید در هنگام ضبط گیتار آکوستیک از آنها دوری کنید:

قرار دادن میکروفون مقابل حفره صدای ساز

«خوب صدا از اونجا در میاد، مگه نه؟». گرچه در ظاهر به نظر درست می‌آید که میکروفون را جلوی حفره صدای ساز قرار دهید، اما روبروی حفره صدا، محل تجمع فرکانس‌های بَم است؛ در نتیجه، صدای ضبط‌شده بیش‌ازحد بَم خواهد بود و میکس کردن آن دشوار خواهد بود.

قرار دادن میکروفون مقابل حفره صدای ساز

«خوب صدا از اونجا در میاد، مگه نه؟». گرچه در ظاهر به نظر درست می‌آید که میکروفون را جلوی حفره صدای ساز قرار دهید، اما روبروی حفره صدا، محل تجمع فرکانس‌های بَم است؛ در نتیجه، صدای ضبط‌شده بیش‌ازحد بَم خواهد بود و میکس کردن آن دشوار خواهد بود.

میکروفون‌گذاری مونو

فرِتِ ۱۲ تا ۱۴

قرار دادن میکروفون با فاصله ۱۵ سانتی‌متر از محدوده بین فرِت‌های ۱۲ تا ۱۴، معمولاً به تولید طبیعی‌ترین و متوازن‌ترین صدا منجر می‌شود. در این روش می‌توانید برای دریافت صدایی «لاغر»تر، روی میکروفون را به سمت دسته و برای بیشتر شنیدن صدای پیک یا انگشت‌ها، آن را به سمت حفره صدا بچرخانید.

بدنه

ضبط کردن صدای بدنه‌ی ساز، نسبت به روش قبلی، تُنی با فرکانس‌های میانی و بَم بیشتر تولید می‌کند. معمولاً گیتاری که با این تکنیک ضبط شده باشد، مکمل خوبی برای صدای خواننده‌هایی با محدوده صدایی بالاست.

میکروفون داینامیک

بعضی اوقات میکروفون‌های کاندنسر بهترین انتخاب نیستند؛ مخصوصاً برای ضبط کردن قطعاتی با ریتم‌های پویا و خشن. در ادامه، صدای گیتار با یک میکروفون Shure SM57 و از طریق میکروفون‌گذاری مونو بر روی دسته (روش یادشده در بالا) ضبط شده است.

میکروفون‌گذاری استریو

یک جفت میکروفون با فاصله (A/B)

در تکنیک یک جفت میکروفون با فاصله (Spaced Pair)، نسبت به تکنیک یک جفت میکروفون تصادفی (Coincidental Pair)، اختلاف فاز مشکل جدی‌تری است. برای اطمینان از صحت فاز در فایل ضبط‌شده، از تکنیک ۳:۱ استفاده کنید:

«فاصله بین دو میکروفون باید حداقل سه برابر فاصله هر میکروفون تا گیتار باشد.»

برای شروع، یک میکروفون را مقابل محدوده فرِت‌های ۱۲ تا ۱۴ و میکروفون دیگر را جلوی بدنه گیتار، رو به حفره صدا یا بدنه قرار دهید. فاصله‌ی هر یک از آنها باید حدود ۱۵ الی ۳۰ سانتی‌متر باشد. هر میکروفون را طوری تنظیم کنید که به‌تنهایی صدای مطلوبی داشته باشد. معمولاً در هنگام میکس، یکی از میکروفون‌ها در باند چپ و دیگری در باند راست قرار داده می‌شود.

یک جفت میکروفون تصادفی (X/Y)

یک تکنیک محبوب دیگر، تکنیک X/Y است. در این روش، برای جلوگیری از اختلاف فاز، میکروفون‌‌ها را در حالتی قرار می‌دهیم که دیافراگم‌های آنها کمترین فاصله ممکن را از یکدیگر داشته باشند. زاویه بین میکروفون‌ها باید ۹۰ درجه باشد. توصیه می‌کنیم میکروفون‌ها را بر روی محل اتصال دسته به بدنه ساز تنظیم کنید. یکی از این دو میکروفون، برقِ صدای دسته و دیگری گرمای صدای بدنه ساز را دریافت خواهد کرد. در مرحله میکس، این دو را با شدت کمتری از روش قبلی در باندهای چپ و راست قرار دهید.

۵. ضبط از طریق D.I

ضبط سیگنال مستقیم از پیکاپ، روشی مناسب برای پی‌ریزی سریع ترک‌هاست و بسیاری از آهنگسازان هنگام نوشتن آهنگ از این روش استفاده می‌کنند؛ اما به این خاطر که تنها صدای خامِ پیکاپ ساز را ضبط می‌کنید، به‌احتمال‌زیاد محصول نهایی صدایی غیرطبیعی خواهد بود. همان‌طور که قبلاً اشاره کردیم، این صدای اتاق است که به گیتار صدایی طبیعی و آشنا می‌دهد. راهنمایی‌های زیر به شما کمک خواهند کرد که صدایی خوب از سیگنال مستقیم پیکاپ دریافت کنید.

به‌طور ساده، convolution reverb با پخش تعدادی فرکانس در یک اتاق، ضبط و سپس فشرده‌سازی آنها در یک فایل ایمپالس ریسپانس (پاسخ ضربه یا Impulse Response)، ساخته می‌شود.

با این کار، بازسازی دقیقی از آکوستیک اتاق به دست می‌آورید که می‌توانید از آنها بر روی صداهای ضبط شده استفاده کنید. Space Designer در Logic X یا Space در Pro Tools، هر دو از نوع convolution reverb هستند و استفاده از آنها به طبیعی‌تر شدن صدای گیتارهایی که سیگنالشان به‌طور مستقیم از پیکاپ ضبط شده‌، کمک شایانی می‌کند.

حتی در صورت استفاده از میکروفون نیز می‌توانید به ضبط سیگنال از پیکاپ بپردازید. این امر به شما گزینه‌های بیشتری برای آزمایش کردن و ترکیب کردن با صدای میکروفون می‌دهد.

جمع‌بندی

هنگام ضبط گیتار آکوستیک سعی کنید به جایگاه ساز در کلیت تنظیم توجه کنید. اگر گیتار در آهنگ نقش محوری دارد، بهتر است از میکروفون‌گذاری استریو و اگر صرفاً برای پُر کردن آهنگ به کار رفته است، بهتر است از میکروفون‌گذاری مونو استفاده کنید.

آخرین نکته این است که هنگام ضبط گیتار آکوستیک همواره سعی کنید روش‌های جدید را آزمایش کنید. هیچ قانون قطعی وجود ندارد؛ پس سعی کنید با آزمون‌وخطا روش مناسب خود را پیدا کنید.

منبع: Audient
مترجم: کیان ایرجی