۵ راه برای جلوگیری از خستگی شنوایی

شاید شما نیز تا کنون پس از کار بر روی یک پروژه صوتی به مدت طولانی، دچار درد، ناراحتی و تحریک‌پذیری در ناحیه گوش درونی خود شده باشید. تقریباً تمامی موزیسین‌ها با چنین علائمی دست‌وپنجه نرم می‌کنند؛ اما بسیاری از آنها نمی‌دانند که این علائم خطرناک‌تر از چیزی هستند که به نظر می‌رسد.

این علائم را خستگی گوش یا ear fatigue می‌نامند؛ یک ناراحتی همه‌گیر که هزاران فرد فعال در عرصه موسیقی و بسیاری از افراد دیگر که شنوایی خود را در معرض صدای شدید قرار می‌دهند، به آن دچار می‌شوند.

خستگی گوش که علائم بسیاری مانند احساس خستگی، درد، التهاب و حتی کم‌شنوایی را به دنبال دارد، معمولاً پس از گوش دادن به موسیقی با شدت صدای بالا رخ می‌دهد. این ناراحتی در میان کسانی که از هدفون برای ساخت موسیقی استفاده می‌کنند شایع‌تر است؛ اما اسپیکرهای مانیتورینگ نیز می‌توانند باعث خستگی گوش شوند.

خستگی گوش در میان مهندسین میکس و مسترینگ بیشترین شیوع را دارد؛ زیرا این افراد زمان زیادی را صرف شنیدن و تکرار یک جزء ثابت از موسیقی می‌کنند تا ایرادات آن را برطرف کنند.

دلیل بیولوژیک خستگی گوش هنوز به‌طور دقیق مشخص نیست؛ اما می‌توان گوش‌ها را هنگام شنیدن صدای شدید به‌صورت طولانی‌مدت، به عضلات بدن تشبیه کرد که پس از قرار گرفتن تحت فشار، نیروی خود را از دست می‌دهند و ملتهب می‌شوند. کسانی که دچار خستگی گوش شده‌اند، وضعیتی را توصیف می‌کنند که در آن، صداهای کم‌حجم‌تر، بلندتر به نظر می‌رسند و همین امر نیز درک دقیق حجم صدای حقیقی اجزای موسیقی و پروسه ساخت موسیقی را دشوار می‌سازد.

اگر علائمی که ذکر کردیم برایتان آشنا هستند، احتمالاً شما نیز تا به‌حال به این ناراحتی دچار شده‌اید. اگر این وضعیت به‌صورت مداوم برای شما تکرار شود و از گوش‌هایتان در برابر صداهای شدید و مداوم محافظت نکنید، باید در سال‌های آینده عمر خود منتظر افت کیفیت شنوایی خود باشید.

اما چه تا کنون به خستگی گوش دچار شده باشید و چه آن را تجربه نکرده باشید، دانستن علائم آن و راه‌های پیشگیری از آن می‌تواند سلامت شنوایی شما را در سالیان آینده عمرتان تضمین کند.

در این مقاله، به پنج روش برای جلوگیری از خستگی گوش و حفظ سلامت شنوایی هنگام تولید موسیقی خواهیم پرداخت.

۱- همواره به حجم صدای در حال پخش توجه کنید

هنگام تولید موسیقی، بسیاری از افراد هر از چند گاهی حجم صدای در حال پخش را کمی افزایش می‌دهند. گاه این عمل تا جایی ادامه پیدا می‌کند که حجم صدا به‌طرز ناسالمی زیاد شود. این کار می‌تواند به‌آسانی به عادت بدل شود و آسیب‌هایی جبران‌ناپذیر به شنوایی فرد بزند. شنیدن موسیقی با حجم صدای بالا بسیار تأثیرگذارتر است و حتی دلایلی علمی نیز برای آن وجود دارد؛ اما مضرات این کار به‌حدی است که باید از آن دوری کنید. این امر در زمان ساخت موسیقی و به‌صورت طولانی‌مدت اهمیتی مضاعف پیدا می‌کند.

توصیه می‌کنیم همواره حجم صدایی که با آن به پروژه صوتی خود گوش می‌دهید را کنترل کنید و آن را به‌مرور زمان افزایش ندهید. البته پروسه میکس و مسترینگ نیازمند شنیدن پروژه صوتی در حجم‌های صوتی مختلف است و باید موسیقی در حال ساخت را در حجم صدایی بالا نیز شنید؛ اما باید مدت زمان شنیدن پروژه صوتی با صدای بلند را کاهش دهید و تنها در مواقع لزوم حجم صدا را بالا ببرید.

اما باید با چه حجم صدایی به ساخت موسیقی بپردازیم؟ این پرسش جواب مشخص و ثابتی ندارد. مؤلفه‌های بسیاری وجود دارند که می‌توانند حجم صدای بهینه برای ساخت موسیقی را تغییر دهند؛ برای مثال، اندازه استودیو، نوع اسپیکر یا هدفون مورد استفاده و حتی سلیقه شخصی شما. اما پیشنهاد می‌کنیم که ساخت موسیقی با حجم صدای کمتر از ۷۰ دسی‌بل را تمرین کنید و تنها در مواقع لازم و در زمانی که می‌خواهید میکس خود را در حجم صدایی بالا آزمایش کنید، از حجم صدای بالاتر استفاده کنید.

پزشکان معتقدند شنیدن موسیقی با شدت صدای بالاتر از ۸۵ دسی‌بل برای مدت زمانی بیش از یک ساعت، می‌تواند صدماتی جبران‌ناپذیر به شنوایی فرد بزند و وی را به کم‌شنوایی نزدیک کند.

پیشنهاد می‌کنیم برای اطلاع از حجم صدایی که با آن به ساخت موسیقی می‌پردازید، نرم‌افزار‌های سنجش حجم صدا را در تلفن همراه خود نصب کنید و به وسیله آنها، شدت صدای هدفون یا اسپیکر مانیتورینگ خود را مرتباً کنترل کنید.

۲- به‌صورت مرتب استراحت کنید

این راه ساده می‌تواند در جلوگیری از خستگی گوش بسیار مؤثر باشد؛ زیرا خستگی گوش تنها به دلیل حجم صدای بالا حاصل نمی‌شود و شنیدن مکرر یک صدای ثابت نیز می‌تواند فرد را به این ناراحتی دچار کند. به‌منظور یافتن ایده برای بخشی از موسیقی یا رفع ایرادات آن لازم است که آن را چندین بار گوش کنید؛ اما توصیه می‌کنیم که موسیقی خود را بر روی حالت لوپ رها نکنید و اگر ایده‌ای به ذهنتان نمی‌رسد، پخش آن را موقتاً متوقف کنید.

پس از گذشت مدتی از کار بر روی پروژه، زمان کوتاهی را به استراحت اختصاص دهید؛ این کار نه‌تنها از خستگی گوش‌های شما جلوگیری می‌کند، بلکه باعث خلوت شدن ذهنتان نیز می‌شود. بسیاری از ایده‌های خوب در زمان استراحت به ذهن موزیسین‌ها می‌رسند. استراحت‌های کوتاه باعث نوسازی ذهن، بروز ایده‌های جدید موسیقایی و راه‌حل‌هایی جدید برای مشکلات پروژه می‌شوند.

۳- به فرایند ساخت موسیقی خود نظم ببخشید

وضع قوانین سفت و سخت برای ساخت موسیقی ممکن است باعث افت خلاقیت شما شود؛ اما کمی نظم‌بخشی به فرایند ساخت موسیقی می‌تواند این کار را برای شما بهینه‌سازی کند و از ساعت‌ها شنیدن بی‌هدف یک پروژه صوتی با حجم صدای بالا نیز جلوگیری کند.

هرچه نظم شما در فرایند ساخت موسیقی بیشتر باشد، سرعت شما در ساخت موسیقی بالاتر می‌رود و احتمال مواجه شدن با خستگی گوش نیز کاهش خواهد یافت. فهرستی از کارهایی که باید در پروژه صوتی خود انجام دهید، تهیه کنید و آنها را اولویت‌بندی کنید و مطابق با آن پیش بروید. حتی می‌توانید برای هر یک از اهداف فهرست خود یک ضرب‌الاجل تعیین کنید و مدت زمانی خاص را به کل پروسه ساخت موسیقی اختصاص دهید. ممکن است که با این وجود نیز طبق اهداف خود پیش نروید؛ اما با این روش، از گوش دادن بی‌هدف به پروژه صوتی جلوگیری می‌کنید و به خود وقتی برای استراحت گوش و ذهن خود خواهید داد.

۴- از هدفون‌های پشت باز استفاده کنید

بسیاری از آهنگسازان ادعا می‌کنند که با استفاده از هدفون‌های پشت باز، خستگی گوش کمتری را تجربه می‌کنند.

این امر می‌تواند به این دلیل باشد که در هدفون‌های پشت باز، هوا آزادانه در ایرکاپ‌ها حرکت می‌کند و به همین دلیل، نسبت به یک هدفون پشت بسته، فشار هوای کمتری به گوش‌های کاربر وارد می‌شود.

هدفون‌های پشت باز توانایی جلوگیری از ورود صدای محیط به گوش کاربر را ندارند و صدای تولیدشده توسط آنها نیز به بیرون نشت می‌کند؛ در نتیجه، ابزارهایی غیرکاربردی‌تر از هدفون‌های پشت بسته برای مصارف عمومی و ترکینگ در استودیوهای پر سر و صدا به شمار می‌آیند. اما اگر در فضایی آرام به ساخت موسیقی می‌پردازید، هدفون‌های پشت باز کم‌ضررترین وسیله برای گوش‌های شما هستند. به‌علاوه، این دسته از هدفون‌ها، با تولید صدایی وسیع‌تر و طبیعی‌تر از نمونه‌های پشت بسته، در اکثر اوقات تجربه شنیداری بهتر و باکیفیت‌تری را نیز برای کاربر خود فراهم می‌کنند.

۵- در کنار گوش، از چشم‌های خود نیز برای میکس استفاده کنید

ساخت و تنظیم محتوای صوتی نیازمند استفاده از حس شنوایی است؛ اما بسیاری از مهندسین میکس خبره می‌توانند بسیاری از پارامترهای صوتی را با در نظر گرفتن کلیدهای بصری موجود در DAW و به کمک چشمان خود نیز میکس کنند. این روش می‌تواند راهی مؤثر برای استفاده کمتر از گوش‌ها و جلوگیری از خستگی آنها باشد.

با استفاده مداوم از ابزارهای بصری‌ نمایش فرکانس‌های صوتی مانند تحلیل‌کننده طیف فرکانس صوتی (Spectrum Analyzer)، حس بصری خود را با حس شنوایی خود پیوند خواهید زد و می‌توانید از ترکیب آنها در ساخت موسیقی استفاده کنید.

جمع‌بندی

شغل ساخت موسیقی می‌تواند باعث کم‌شنوایی شما در سنین بالاتر شود؛ اما با رعایت برخی از نکات، می‌توانید هم از ساخت موسیقی لذت ببرید و هم در سال‌های آینده عمر خود دچار ضعف شنوایی نشوید. امیدواریم از این پس و با خواندن این مقاله، بیش از پیش مواظب یکی از باارزش‌ترین حواس خود باشید.

منبع: MusicRadar
نویسنده: Matt Mullen
مترجم: امیر تولی