۱۰ نوازنده مشهور گیتار بیس فندر Jazz Bass

گیتار بیس Jazz Bass از شرکت آمریکایی فندر (Fender)، یکی دیگر از سازهای افسانه‌ای در تاریخ است که با هدفی مشخص پا به بازار گذاشت، اما مسیری کاملاً متفاوت را طی کرد.

مطمئناً Jazz Bass سازی عالی برای نوازندگی در سبک جز است و از سال ۱۹۶۰ که با نام Deluxe به بازار عرضه شد نیز توسط بیسیست‌های بسیاری در این سبک استفاده شده است. اما دقیقاً همان ویژگی که Jazz Bass را برای نوازندگی در سبک جز مناسب می‌ساخت، یعنی دسته باریک و بلند، در دهه‌های بعد آن را به سازی بی‌نظیر برای نوازندگی در سبک‌های مدرن‌تر نیز تبدیل کرد.

سبک‌هایی همچون متال، سایکدلیک راک، گرانج و حتی راک به شکل فعلی خود، در زمانی که Jazz Bass برای اولین بار به بازار عرضه شد، وجود خارجی نداشتند. اما رفته‌رفته و با شکل‌گیری این سبک‌ها، فندر جز بیس نیز به بخشی جدانشدنی از آنها تبدیل شد و بسیاری از موزیسین‌های مشهور این سبک‌ها، این ساز را برای نوازندگی برگزیدند.

در این مطلب، قصد داریم تا ده نفر از مشهورترین نوازندگانی را نام ببریم که از Fender Jazz Bass به‌عنوان ساز اصلی خود استفاده کرده‌اند.

مارکوس میلر

اولین بیسیستی که در این مطلب از آن نام می‌بریم، مارکوس میلر (Marcus Miller) است که جزو مشهورترین نوازندگان Jazz Bass به شمار می‌آید. اگر به ساز بیس الکتریک علاقه داشته باشید، حتماً این نوازنده برجسته را به‌خوبی می‌شناسید و نیاز چندانی به معرفی او نیست. در وصف جایگاه والای میلر همین بس که بگوییم او به‌جز خلق آثار انفرادی و گروهی پُرشمار، سابقه همکاری‌های متعدد با بزرگانی چون مایلز دیویس، فرانک سیناترا، اریک کلپتون، آریتا فرانکلین، مایکل جکسون، التون جان و ژان میشل ژار را در کارنامه هنری خود دارد.

میلر سالها از یک Fender Jazz Bass ساخت دهه هفتاد میلادی استفاده می‌کرد و با همکاری فندر، چندین ساز سیگنچر نیز خلق کرد. در سالهای اخیر و پس از قطع همکاری با فندر، کمپانی Sire همکاری با این نوازنده بزرگ را آغاز کرده و حاصل آن، چند ساز جذاب است.

جکو پاستوریوس

امکان ندارد که بحث گیتار بیس و علی‌الخصوص، Jazz Bass در میان باشد و نام جکو پاستوریوس (Jaco Pastorius) به میان نیاید. جکو یک نوازنده بسیار مشهور و ماهر در سبک فیوژن بود و استاد فنون گیتار بیس و نوع فرت‌لس این ساز محسوب می‌شود.

او به‌گونه‌ای نوازندگی می‌کرد که انگار ساز، بخشی از بدنش بود و مرز میان نوازندگی ریتم و لید را بسیار کمرنگ می‌ساخت. جکو حتی در حین اجرای قطعات بسیار سریع نیز خونسردی و آرامش بسیاری داشت و همواره به شکلی ساز می‌زد که گویی در حال انجام کاری بسیار طبیعی و آسان است.

اگر می‌خواهید مهارت خارق‌العاده او در نوازندگی را درک کنید، پیشنهاد می‌کنیم قطعه A Portrait Of Tracy از گروه موسیقی Weather Report که جکو نیز بخشی از آن بود را گوش دهید.

جان پل جونز

همراهی با اسطوره‌هایی همچون جیمی پیج (Jimmy Page)، رابرت پلنت (Robert Plant) و جان بانم (John Bonham) در اجرای موسیقی، هنر و مهارتی استثنایی نیاز دارد که جان پل جونز (John Paul Jones) آن را به بهترین نحو در خود داشت و در واقع، می‌توانست با نوازندگی دو ساز که یکی گیتار بیس و دیگری کیبورد است، به‌عنوان بخشی مهم از گروه Led Zeppelin ایفای نقش کند.

گیتار بیس Jazz Bass جونز، بخشی بسیار مهم از هویت صوتی گروه لد زپلین است.‌ هارمونی‌های طوفانی این ساز، بنیانی مستحکم برای جیمی پیج فراهم می‌کردند تا او بتواند با گیتار خود، تماشاچیان را شگفت‌زده کند.

گدی لی

گدی لی (Geddy Lee)، نوازنده گروه Rush را می‌توان یکی از مهمترین دلایل محبوبیت گیتار بیس فندر Jazz Bass و دلیل فروش میلیون‌ها نمونه از آن دانست. او Jazz Bass خود را به سبکی کاملاً منحصربه‌فرد می‌نوازد و در آغاز آن را به این دلیل انتخاب کرد که بیس ریکنبکرش، دقت صوتی لازم برای سبک پراگرسیو گروه موسیقی راش را نداشت.

لی به شکلی کوبنده و ویژه با Jazz Bass نوازندگی می‌کند و اوردرایوی را به صدای آن می‌افزاید که خشونت بالایی ندارد، اما قدرتی جذاب به تن ساز می‌بخشد. همچنین سبک نوازندگی ویژه وی باعث می‌شود که از کل فرت‌بورد ساز خود استفاده کند و دسته باریک و راحت جز بیس، بسیار برای او ایده‌آل است.

فلی

نوازنده استرالیایی گروه موسیقی Red Hot Chili Peppers، یعنی فلی (Flea)، دیگر موزیسین مشهوری است که معمولاً از جز بیس استفاده می‌کند و نمونه‌های جذاب بسیاری از این گیتار بیس را در طی سالیان فعالیت خود در اختیار داشته است. او حتی چند مدل سیگنچر از این ساز را نیز با همکاری فندر طراحی و به بازار عرضه کرده است که از مهم‌ترین‌های آنها می‌توان به یک نمونه اکتیو و یک نمونه Road Worn اشاره کرد. جز بیس Road Worn سیگنچر فلی، با الهام از یکی از بیس‌های قدیمی و محبوب او طراحی شده است و بسیاری از جزئیات فنی و ظاهری آن را در خود دارد.

در دستان فلی، Fender Jazz Bass به یک ساز مناسب هم برای نوازندگی لید و هم نوازندگی ریتم تبدیل می‌شود و می‌تواند هم صدایی خشن و هم صدایی بسیار تمیز تولید کند.

تیم کامرفورد

آیا بدون حضور صدای کوبنده ساز تیم کامرفورد (Tim Commerford)، صدای گروه‌های موسیقی Rage Against The Machine و Audioslave خشونت و جذابیتی فعلی را می‌داشت؟ باید بگوییم که دست‌یابی به چنین پالت صوتی تأثیرگذار و متفاوتی در این دو گروه موسیقی، بدون حضور کامرفورد، بسیار دور از ذهن است.

کامرفورد نیز یکی دیگر از نوازندگان مشهوری است که چندین و چند نمونه از جز بیس را در طی سالهای فعالیت خود به کار گرفته است و اکنون، چهار نمونه نچرال، سان‌برست، مشکی و سفید از این ساز را در اختیار دارد. همگی این چهار ساز، به یک ریل استراحت شست (thumb rail) در میان پیکاپ نک و بریج خود تجهیز شده‌اند تا تیم بتواند دست خود را برای نواختن لاین‌های کوبنده و بسیار جذاب، به شکلی صحیح و بدون خستگی بر روی ساز قرار دهد.

امروزه، کامرفورد از یک نسخه سیگنچر از گیتار بیس Ernie Ball Music Man Stingray به‌عنوان ساز اصلی خود استفاده می‌کند؛ اما جز بیس همواره به‌عنوان بخشی مهم از اجراهای جذاب او در یاد طرفدارانش باقی خواهد ماند.

پیشنهاد می‌کنیم لاین بیس قطعه مشهور Killing In The Name Of از گروه موسیقی Rage Against The Machine را بشنوید تا متوجه شوید که کامرفورد به چه شکلی هنر خود را بر روی Jazz Bass به نمایش می‌گذاشته است.

بایرون استراود

چگونه می‌توان کاملاً همگام با نوازندگی بسیار دقیق ریتم گیتار دینو کازارس (Dino Cazares)، دوین تاونزند (Devin Townshend) و جد سایمن (Jed Simon) بیس نواخت؟ باید گفت که انجام این مسئولیت خطیر، تنها از بایرون استراود (Byron Stroud) برمی‌آید که یک فندر Jazz Bass بر شانه‌های خود دارد!

استراود گیتار بیس خود را به‌قدری هوشمندانه طراحی و انتخاب کرده است که پرودوسر گروه موسیقی Imonolith یعنی Jason Van Poederooyen از عملکرد آن شگفت‌زده شده است. او در مورد این Jazz Bass کاستم شاپ چنین گفته است: «این Jazz Bass شبیه به هیچ بیس دیگری نیست و صدای آن را در هیچ ساز دیگری نشنیده‌ام! بیس بایرون تنی بسیار متفاوت و جذاب تولید می‌کند.»

گیل ان دورسی

گیل ان دورسی (Gail Ann Dorsey) که به‌عنوان سلاح مخفی دیوید بوئی (David Bowie) شناخته می‌شود، در طی سالیان فعالیت خود، از بیس‌های بسیاری استفاده کرده است؛ اما وی در همکاری با لنی کرویتز (Lenny Kravitz)، چند نمونه مختلف از جز بیس را به کار گرفته است تا با ماهیت صوتی گرم و غنی این ساز، جلوه‌ای ویژه به آثار کرویتز ببخشد.

دورسی قابلیتی فوق‌العاده در حفظ ریتم دارد و می‌تواند حتی ضرب اول موسیقی را نیز کاملاً به‌موقع بنوازد. او معمولاً در اجراهای گروهی، ریتم را به شکلی بسیار مؤثر برای سایر نوازندگان حفظ می‌کند تا آنها بتوانند به شکلی خلاقانه به نوازندگی خود ادامه دهند.

MonoNeon

MonoNeon، نوازنده محبوب و جوان که ظاهر و تیپی بسیار جالب، مملو از رنگ‌های نئونی دارد، به‌تازگی با همکاری فندر، یک نسخه سیگنچر از Jazz Bass را طراحی کرده است. این گیتار بیس به پیکاپ‌هایی از نوع هامباکر و مدار تن اکتیو مجهز است و با رنگ‌های بسیار چشمگیر زرد و نارنجی نئونی نیز پوشیده شده است!

MonoNeon Jazz Bass با هدف فراهم آوردن تنی خشن طراحی شده است و پیکاپ‌های آن، میدرنج غنی و شناخته‌شده Jazz Bass را بدون تحت‌الشعاع قرار دادن فرکانس‌های بیس آن، به نمایش می‌گذارند.

این نسخه از فندر جز بیس را می‌توان سازی بسیار ایده‌آل برای نواختن قطعات بیس-محور دانست؛ اما کوبندگی صدای این ساز، آن را به انتخابی مناسب برای ایفای نقش مکمل در موسیقی نیز مناسب ساخته است.

بن ایلای

تصور گروه موسیقی Regurgitator بدون بن ایلای (Ben Ely) و جز بیس زیبای او، غیرممکن است. Jazz Bass ایلای که به فینیش نچرال مزین است، در موزیک ویدیوهای گروه موسیقی او به‌کرات دیده می‌شود و بی‌شک الهام‌بخش بسیاری از جوانان برای شروع نوازندگی گیتار بیس بوده است.

منبع: Mixdown Magazine