یک ترَک عالی محصول کنار هم قرار گرفتن چندین عامل مختلف است. اگر چه نمیتوانیم راهکاری برای نوشتن یک آهنگ فوقالعاده به شما ارائه کنیم، اما چند راهنمایی برای تجربه یک جلسه ضبط بیدردسر و خوشصدا را با شما در میان خواهیم گذاشت.
۱. گیتار باید «روی فرم» باشد
این یکی از بدیهیات است؛ اما گیتاریستهای زیادی در حالی که گیتارشان آمادگی ضبط را ندارد، سر جلسه ضبط حاضر میشوند. سیمهای کهنه، گیتار رگلاژنشده و فرِتهایی که گز میزنند، ابزار مناسبی برای ضبط یک ترک گیتار عالی نیستند. مطمئن شوید که گیتار رگلاژ شده باشد، اکشِن برای نوعِ نواخت آهنگ بهدرستی تنظیم شده باشد، سیمها نو باشند و ساز گز نزند و نویز نداشته باشد. اگر خودتان دست به آچار هستید، میتوانید ترتیب این امور را بدهید و در غیر این صورت، گیتار را به یک تعمیرکار متخصص بسپارید. گیتاری که بهدرستی رگلاژ شده باشد، صدا و حس نواختن بهتری دارد و کمک میکند بهتر ساز بزنید.
۲. ملزومات را هم بررسی کنید
اطمینان حاصل کنید که همه تجهیزات و وسایل دیگر هم سالم باشند؛ از کابل گرفته تا افکت و آمپلیفایر. استودیو جای خوبی برای پیدا کردن علت نویزهای عجیب، اتصال کوتاه، پدالهای خراب و … نیست. مطمئن شوید کابل گیتار سالم است. اگر افکتهای شما از باتری استفاده میکنند، باتریهای نو در دستگاه بگذارید. اگر از پدالبوردی استفاده میکنید که به منبع تغذیه نیاز دارد، از سلامت منبع تغذیه اطمینان حاصل کنید. کابلهای اتصال افکت را هم بررسی کنید؛ زیرا احتمال دارد بخواهید ترتیبهای مختلفی را امتحان کنید و قطعاً مایل نیستید مدتها دنبال یک کابل خراب بگردید که موقع حرکت قطع میشود. از سلامت آمپلیفایر هم اطمینان حاصل کنید؛ زیرا نویزهای کوچکی که در اجرای زنده ممکن است به گوش نیایند، در زیر میکروسکوپِ ضبط به مشکلات عمده تبدیل میشوند. پس بررسی کنید که اسپیکر خراب نشده باشد، لامپهای امپلیفایر آسیب ندیده باشند و همه اجزا برای ضبط در شرایط ایدهآل باشند.
۳. یک ترَک خام هم ضبط کنید
احتمال دارد سیگنال ترَکی که از اتصال مستقیم گیتار به کارت صدا ضبط میکنید، اصلاً به کار نیاید؛ اما اگر بعداً متوجه شوید که تنظیمات آمپلیفایر یا افکتها را درست تنظیم نکردهاید، کافی است ترَک خامی که ضبط کردهاید را از افکتها و آمپلیفایر عبور دهید و مجدداً آن را ضبط کنید. این ترَک خام شاید جان کسی را نجات ندهد، ولی میتواند آهنگ شما را نجات دهد.
۴. از ویژگیهای اتاق بهره ببرید
صدای امپ شما و در نتیجه صدایی که از آن ضبط میشود، شدیداً تحت تأثیر صدای اتاقی است که امپ در آن قرار گرفته است؛ خصوصاً در اتاقهای کوچکی مثل اکثر استودیوهای خانگی. اتاق کوچک، مستلزم آن است که میکروفون را نزدیکتر به امپ بگذارید؛ زیرا در چنین اتاقی، با دور کردن میکروفون از امپ، بازگشت صدا و فرکانسهای انباشته میتوانند ناهنجاریهایی در پاسخ فرکانسی ایجاد کنند. البته اتاقهای کوچک به علت وجود همین ناهنجاریها میتوانند مبنای میکروفونگذاریهای جالبی باشند. مثلاً برای آزمایش، یک میکروفون فرعی را نزدیک سقف قرار دهید؛ بسته به وضعیت آکوستیک اتاق، این روش میتواند صداهای جالبی به وجود آورد.
۵. امپ را روی زمین نگذارید
وقتی امپ روی زمین باشد، سه اتفاق ممکن است رخ دهد:
۱. ممکن است امپ باعث ارتعاش زمین شده و صدای این ارتعاشات بر صدای امپ تأثیر بگذارد.
۲. اگر میکروفون از امپ کمی فاصله داشته باشد، ممکن است صدا ابتدا به زمین برخورد کرده و بعد از منحرف شدن، وارد میکروفون شود که نوعی اختلال به نام Comb Filter به وجود میآورد.
۳. ممکن است کبینت و زمین، فرکانسهای پایین را تقویت کنند که باعث ایجاد صدایی کِدِر در گیتار میشود.
وقتی چند خط گیتار ضبط میکنیم، انباشته شدن این کِدِر بودن میتواند میکس را به کاری دشوار بدل کند؛ بنابراین ارتفاع دادن به امپلیفایر عمدتاً باعث ارتقای کیفی صدا میشود. چه از یک استند مخصوص و چه از یک صندلی معمولی استفاده کنید، افزایش ارتفاع امپ نسبت به سطح زمین میتواند جلوی بروز بسیاری از مشکلات در دامنه فرکانسی بم را بگیرد.
۶. میکروفون بهعنوان EQ
شایان ذکر است که هیچ روش قطعی برای میکروفونگذاری امپ وجود ندارد و حتی در میکروفونگذاری نزدیک هم با اعمال تغییری کوچک در جای میکروفون، میتوان صدایی کاملاً متفاوت از امپ دریافت کرد. اگر میکروفون را مقابل مرکز اسپیکر قرار دهید، فرکانسهای بم و زیر بیشتر و اگر آن را نزدیک به لبه اسپیکر قرار دهید، فرکانسهای میانی بیشتری خواهید شنید. جهت میکروفون هم بسیار مؤثر است؛ هنگامی که میکروفون را درست مابین مرکز و کناره اسپیکر قرار دادهاید، اگر روی میکروفون را به سمت مرکز اسپیکر بچرخانید، فرکانسهای بم و اگر آن را به سمت کناره اسپیکر بچرخانید، فرکانسهای بالای محدوده میدرنج افزایش خواهند یافت.
۷. در استفاده از EQ موقعیتشناس باشید
میکروفونگذاری یکی از روشهای شکلدهی به صدای ترَک گیتار است و بهجز آن، معمولاً چهار گزینه دیگر نیز برای EQ کردن پیش رو داریم؛ استفاده از تنظیمات Tone بر روی گیتار، استفاده از تنظیمات Tone بر روی امپ، استفاده از تنظیمات EQ بر روی پریامپ (در هنگام ضبط) و استفاده از EQ در مرحله میکس. بهطور کلی هر چه در مراحل اولیه روی صدا تغییرات ایجاد کنید، تأثیرگذاری این تغییرات بیشتر خواهد بود. بهطور مثال، اگر در هنگام ضبط، پیچ Tone گیتار را ببندید، دیگر امکان بازگرداندن فرکانسهای بالا در مراحل بعد وجود نخواهد داشت. یا اگر تنظیمات امپ را تغییر دهید، نوع قرارگیری صدای گیتار در چارچوب میکس تغییر خواهد کرد. تغییر تنظیمات پریامپ به اندازه دو مورد قبل تأثیرگذار نیست، اما کماکان مهم است. سعی کنید تا حد ممکن از تقویت فرکانسها بر روی پریامپ خودداری کنید. کم کردن و یا حذف کردن فرکانسها، بهخصوص فرکانسهای پایینی و میانی، معمولاً نتیجه بهتری خواهد داشت. در آخر، انجام تغییرات اکولایزری در مرحله میکس، امکان ایجاد تغییرات ظریف نهایی برای جا گرفتن صدای گیتار در میکس را فراهم میکند. ولی اگر تمام مراحل بهدرستی انجام شده باشند، معمولاً اعمال تغییرات جزئی در مرحله میکس کافی است (یا شاید حتی به هیچ تغییری نیاز نباشد).
۸. اصول بهرهگیری از پدال افکت را رعایت کنید
پدالبوردها تبدیل به بخشی متداول از تجهیزات گیتاریستها شدهاند. ممکن است شما صداهای ایدهآلتان را برای اجرای زنده ساخته باشید، اما وقتی تجهیزاتتان را برای ضبط به استودیو میبرید، آمادگی اعمال تغییر را داشته باشید. بهطور کلی اگر از افکتی برای یک آهنگ استفاده نمیکنید، آن را از زنجیره افکت حذف کنید؛ چون ممکن است باعث ایجاد نویز و یا تحلیل رفتن صدای گیتار شود. هنگام انتخاب افکت برای هر آهنگ، در ترتیب چیدن افکتها خلاق باشید. از آنجا که برای حذف پدالهای بلااستفاده در پدالبوردتان تغییر ایجاد میکنید، فرصت خوبی است تا با امتحان کردن ترتیبی جدید در قرارگیری افکتها، به دنبال نتیجهای بهتر بگردید. همچنین بهتر است از کوتاهترین کابل ممکن برای اتصال افکتها به هم استفاده کنید (همانطور که پیشتر اشاره شد، قبل از رفتن به استودیو آنها را بررسی کنید).
۹. مراقب ریوِرب باشید
سعی کنید ریوِرب تعبیهشده روی امپ را کم و یا حذف کنید؛ مگر اینکه در یک گروهِ سبکِ Surf ساز بزنید. اگر چه یک گیتار با ریوِربِ فراوان ممکن است دلنشین باشد، وقتی چند خط گیتار کنار هم قرار میگیرند، انباشت این ریوِربها میتواند صدای موسیقی را «شلخته» کند و «ریوِربزدایی» کردن، بعد از ضبط ترک، دشوار خواهد بود.
۱۰. بگذارید اتفاق بیفتد!
به یاد داشته باشید که موسیقی (و ضبطِ موسیقی) باید لذتبخش باشد. اگر یک ایده غیرعادی به فکرتان خطور کرده که ممکن است چیزی به آهنگ اضافه کند، کمی بر روی آن وقت بگذارید تا مشخص شود ایدهای مهم است یا صرفاً غیرعادی است. تا امتحان نکنید نخواهید فهمید!
منبع: Sweetwater
نویسنده: Mitch Gallagher
مترجم: کیان ایرجی
خیلی هم عالی و درست و ممنون از شما ، فقط اینکه همونطور که جای میکروفون نسبت به مرکز و یا لبه اسپیکر در صدا تاثیر دارد ، فاصله مایک تا اسپیکر هم در این صدا تاثیر دارد، مایک نزدیک تر به اسپیکر هم بخاطر خود اسپیکر و هم بخاطر پدیده proximity effect که مربوط به مایک هست در صدا تاثیر دارد ، مثلا در اتک صدای ضبط شده بسیار تاثیر دارد.همچنین نوع و مدل مایک های موجودتان را هم بررسی کنید چون قطعا صدای متفاوتی خواهند داشت. همچنین اگر امپ شما ٢ اسپیکر دارد ، معمولا جنس این اسپیکر ها و طبعا صدا دهی اونها با هم فرق خواهد داشت. نکته دیگه اونکه صدا در امپ های پشت باز و یا بسته هم فرق دارد که باید به اون توجه کرد. گینی هم که برای امپ تنظیم میشود علاوه بر جنس صدا ، در شدت و ضعف فرکانسهای ناخواسته تاثیر داره. امیدوارم این مطالب هم مفید واقع بشن 👍
ممنون از مطالب خوب. فقط ممنون در مورد ضبط با نرم افزارهایی نظیر guitar rig هم توضیحاتی بفرمایید