آموزش, مقالات, مقالات گیتار بیس
چرا جکو پستوریس به گیتار بیس فرتلس روی آورد؟
آذر
افرادی معدود در دنیا وجود دارند که میتوان از آنها بهعنوان اسطورههای نوازندگی گیتار بیس یاد کرد. بیسیستهایی همچون کرول کی (Carol Kaye)، جیمز جیمرسون (James Jamerson)، بوتسی کالینز (Bootsy Collins) و فلی (Flea)، بهحدی در دنیای گیتار بیس و موسیقی تأثیرگذار بودهاند که بهخوبی مستحق شناخته شدن بهعنوان اسطوره هستند. اما در این عرصه، فردی همچون جکو پستوریس (Jaco Pastorius) وجود داشته که میتوان او را بهجرأت یکی از چیرهدستترین نوازندگان تاریخ و یک نابغه موسیقی دانست. جکو با توانایی بیرقیب خود در نوازندگی گیتار بیس، بهنوعی مرزهای این ساز را پیش برد و باعث شد که تعریفی جدید از آن به دنیای موسیقی مدرن معرفی شود.
پستوریس با ترکیب موسیقی فانک و جز، به رویکردی کاملاً جدید در نوازندگی دست یافت و با نواختن ریتمها و سولوهایی نفسگیر، خود را بهعنوان یک بیسیست بیهمتا، به جهانیان شناساند. سبکوسیاق نوازندگی جکو به اعتقاد بسیاری از موزیسینها، قلهای دستنیافتنی است.
بیسیستهای بیشماری جکو را بهعنوان الگوی خود معرفی کردهاند و شاید افرادی همچون ویکتور ووتن (Victor Wooten) و رابرت تروهیو (Robert Trujillo)، بدون الهامگیری از آثار او، به جایگاه فعلی خود نمیرسیدند.
پستوریس خود را در دهه هفتاد و هشتاد میلادی بهعنوان یک تکنواز گیتار بیس و رهبر گروه موسیقی جز فیوژن ودر ریپورت (Weather Report) به موسیقیدوستان شناساند. او در طی عمر کوتاه خود، با طیف بسیار وسیعی از هنرمندان، از جمله جونی میچل (Joni Mitchell)، پت مثنی (Pat Metheny) و مایک استرن (Mike Stern) همکاری کرد.
جالب است بدانید که جکو نقشی اساسی در روی آوردن جونی میچل به خلق موسیقیهایی آزادانه، پُرشور و ملهم از جز نیز داشت. او از سال ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۰ و در چهار آلبوم Hejira ،Don Juan’s Reckless Daughter ،Mingus و Shadows and Light با میچل همکاری داشت و نقشی کلیدی و گستردهتر از یک بیسیست را در شکلگیری این آلبومها ایفا کرد. مهمترین همکاری جکو با جونی را میتوان آلبوم Hejira دانست که صدای مشهور و آشنای گیتار بیس فرتلس جکو، در چهار قطعه آن، از جمله ترک اول آلبوم، یعنی Coyote، شنیده میشود.
میچل طی مصاحبهای با Musician Magazine که تنها چند ماه پس از مرگ پستوریس در سن ۳۵ سالگی و در ماه دسامبر سال ۱۹۸۷ انجام شده است، درباره استعداد حیرتآور و همچنین وجوه تیرهتر شخصیت او، همچون سوءمصرف مرگبار مواد مخدر، با جزئیات صحبت کرده است. او در این مصاحبه چنین گفته است: «جکو بهواقع یک موزیسین نوآور بود. اول از همه، وی جایگاه بیس در موسیقی را بهکلی دگرگون کرد و بهخوبی به این امر نیز واقف بود. همین مسئله باعث شده بود که اعتمادبهنفس او بسیار زیاد شود که در بدترین حالت، برای برخی از اطرافیانش کمی توهینآمیز پنداشته میشد.»
میچل در ادامه این مصاحبه افزوده است: «اما این (وجه از شخصیت او) برای من ناخوشایند نبود؛ زیرا مشکلات اعتیاد او به مواد مخدر در آن زمان هنوز آغاز نشده بود. اما اگر چنین غرور برجستهای را بگیرید و عوارض مصرف مواد روانگردان را نیز به آن بیفزایید، مطمئناً نتیجه خوبی در پی نخواهد داشت! فروید فکر میکرد که با استفاده از کوکائین میتوان عقده خودکمبینی را در افراد از بین برد و این امر، کشفی بزرگ در دنیای پزشکی بود؛ حال تصور کنید فردی با اعتمادبهنفس بیشازحد، به سراغ مصرف این ماده نیز برود!»
با اینکه پستوریس در بهترین حالت شخصیتی پیچیده بود و رفتاری چندان عالی نداشت، اما این خلاقیت بیرقیب او در نوازندگی گیتار بیس بود که باعث جاودانه شدن نام او در دنیای موسیقی شد و به نظر ما، او بیشک مستحق جایگاه فعلیاش است.
طی یک کلیپ از یک ویدیوی آموزش گیتار بیس از جکو پستوریس موسوم به Modern Electric Bass که اخیراً در کانال Scott’s Bass Lessons منتشر شده است، این بیسیست بزرگ توضیح میدهد که چرا ناگهان تصمیم گرفته است به سراغ استفاده از گیتار بیس فرتلس Fender Jazz Bass برود.
شاید بتوان این تغییر را یک اتفاق محوری در حرفه پستوریس بهعنوان یک بیسیست دانست. دو چیز در این تصمیم جکو نقش داشتند: علاقه او به شبیهسازی صدای بیسهای ایستاده (کنترباس) با استفاده از گیتار بیس و اجبار! مورد دوم به این دلیل بود که آفتاب سوزان ایالت فلوریدا (Florida)، باعث نابود شدن کنترباس محبوب او شده بود و او چارهای بهجز تبدیل گیتار بیس خود به سازی شبیه به یک کنترباس نداشت.
پستوریس در این رابطه گفته است: «من فرتهای گیتار بیس خود را از آن جدا کردم؛ زیرا در آن زمان، علاقه بسیاری به موسیقی جز پیدا کرده بودم و میخواستم صدای کنترباس را با استفاده از گیتار بیس به دست آورم. یک کنترباس داشتم که برای خرید آن، سالها پسانداز کرده بودم. همانطور که میدانید، من اهل فلوریدا هستم. یک روز صبح بیدار شدم، به سراغ بیس خود رفتم و دیدم که بدنه آن خرد شده است! زیرا رطوبت محل زندگیام بسیار بالاست و باعث میشود که سازهای چوبی نابود شوند. کنترباس من بهطور کامل نابود شده بود. پس از این اتفاق با خود گفتم ولش کن! من واقعاً دیگر نمیتوانم یک کنترباس دیگر بخرم! پس یک چاقو برداشتم و با استفاده از آن، تمامی فرتهای گیتار بیس فندرم را از دستهاش جدا کردم!»
منبع: Far Out Magazine
نویسنده: Arun Starkey