آموزش, مقالات, مقالات گیتار, مقالات گیتار الکتریک
همه چیز درباره گیتارهای پارتزکستر
جولای
ما به‌عنوان یک فروشگاه و مرکز سرویس گیتارهای الکتریک، گیتارهای بسیاری را از مشتریان خود تحویل گرفته‌ایم که متشکل از قطعات چند ساز مختلف بوده‌اند و هر یک از بخش‌های آنها، یادآور یک گیتار خاص بوده است! این گیتارها، معمولاً توسط صاحبانشان و با هدف تجربه یک ساز خاص با هزینه‌ای کمتر ساخته می‌شوند و نمونه‌هایی که از بدنه و یا دسته‌ای مشابه با گیتارهای الکتریک شرکت فندر (Fender)، خصوصاً استرتوکستر (Stratocaster) برخوردارند، به‌طور عامیانه پارتزکستر (Partscaster) نامیده می‌شوند. ریشه این نام یا بهتر است بگوییم لقب، بخش انتهایی نام دو نمونه از مشهورترین گیتارهای فندر، یعنی تلکستر (Telecaster) و استرتوکستر و ترکیب آن با کلمه پارتس (parts) به معنای «قطعات» است. البته در بسیاری از موارد، عنوان پارتزکستر به گیتارهای دست‌ساز با شکل بدنه لس پال، جزمستر و مدل‌های مشهور دیگر نیز اطلاق می‌شود و منظور ما در این مقاله نیز به استرتوکستر و تلکستر محدود نمی‌شود.
یک گیتار الکتریک پارتزکستر، سازی با ظاهر و بدنه‌ای شبیه به یک گیتار تلکستر، استرتوکستر یا دیگر مدل‌های مشهور است که از قطعات چند گیتار مختلف تشکیل شده است یا تمامی قطعات آن به‌صورت افترمارکت و از نمونه‌های موجود در بازار خریداری شده است؛ به‌طوری که هویت گیتار دیگر به شکل اولیه آن نیست و به‌کلی تغییر یافته است.
بسیاری از افراد، ساخت گیتار به این شکل را یک راه بسیار مناسب برای تجربه یک گیتار الکتریک باکیفیت و بالارده، با هزینه‌ای بسیار کمتر از قیمت گیتاری نو با همان مشخصات از یک برند معتبر می‌دانند. اما آیا ساخت گیتار به این شکل، واقعاً هزینه‌ای کمتر از خرید یک گیتار کامل و نو دارد؟ آیا این گیتارها ارزش مادی نیز دارند و می‌توان آنها را با قیمتی مناسب و به‌آسانی در بازار سازهای دست‌دوم فروخت؟ اصلاً چنین کاری ارزش دردسر خود را دارد؟ اینها سوالاتی است که بسیاری از مشتریان از ما پرسیده‌اند و از این رو، ما تصمیم گرفتیم تا طی یک مطلب جامع، مقوله پارتزکستر و تمامی جزئیات مربوط به آن را به‌شکلی دقیق مورد بررسی قرار دهیم. با مطالعه این مطلب، به احتمال زیاد می‌توانید تصمیم بگیرید که ساخت یک ساز به این شکل، کاری منطقی است یا خیر!
پارتزکستر چیست؟
همانطور که گفته شد، پارتزکستر به گیتاری گفته می‌شود که با استفاده از قطعاتی گوناگون از منابع مختلف، توسط یک فرد علاقه‌مند ساخته شده باشد. این قطعات می‌توانند از گیتارهایی مختلف باشند یا به‌صورت جداگانه توسط فرد سازنده خریداری شده باشند. اما به‌طور کلی، این عبارت برای توصیف گیتاری مورد استفاده قرار می‌گیرد که قطعات آن جداگانه خریداری شده و سپس به یکدیگر متصل شده است.
شرکت‌های بسیاری در دنیا وجود دارند که قطعات اصلی یک گیتار الکتریک، همچون دسته و حتی بدنه آن را به‌صورت جداگانه می‌فروشند و می‌توان هر بخشی از گیتار را از آنها خریداری کرد. در این مطلب، تمرکز اصلی ما بر روی نوعی از گیتارهای پارتزکستر است که نه با استفاده از قطعات چند گیتار اوراق‌شده، بلکه با استفاده از قطعات نو و افترمارکت از برندهای مختلف ساخته شده‌اند.
آیا ساخت یک گیتار پارتزکستر واقعاً راهی ارزان‌تر برای تجربه یک گیتار باکیفیت است؟
این سوال، پاسخی قطعی و کوتاه ندارد و بسته به بودجه شما، قطعات موردنظر شما و سازی که قصد ساخت آن را دارید، می‌تواند بسیار متغیر باشد. از این رو، تصمیم‌گیرنده نهایی خود شما هستید و باید با در نظر گرفتن قیمت یک نمونه نو و کامل از گیتار موردنظر خود و محاسبه قیمت قطعات آن به‌صورت جداگانه و هزینه مونتاژ آنها، انتخاب خود را انجام دهید.
با این وجود، ما تصمیم گرفتیم تا قیمت چندی از محبوب‌ترین قطعات موجود در بازار برای ساخت گیتارهای پارتزکستر را در کنار یکدیگر قرار دهیم و فرض کنیم که می‌خواهیم یک گیتار الکتریک با بدنه‌ای از نوع استرتوکستر بسازیم. به این شکل، می‌توان حداقل به تصوری حدودی از قیمت نهایی یک ساز باکیفیت و بالارده به روش پارتزکستر دست پیدا کرد.
قطعات موردنیاز برای ساخت یک استرتوکستر از نوع پارتزکستر و قیمت آنها
- بدنه S-Style از جنس چوب زبان گنجشک (ash) با فینیش Tobacco Sunburst ساخت شرکت فندر: ۴۶۵ دلار
- دسته استرتوکستر ساخت فندر: ۳۳۹ دلار
- پیک‌گارد: ۳۰ دلار
- ست پیکاپ سینگل کویل استرتوکستر (شامل سه پیکاپ سینگل کویل SSS) ساخت شرکت فندر: ۲۱۰ دلار
- بریج ترمولو ساخت Gotoh مدل ۵۱۰: ۱۴۰ دلار
- تیونرهای ساخت Schaller از نوع قفل‌شونده: ۱۴۰ دلار
- سوییچ پنج‌حالته انتخاب پیکاپ ساخت CRL با سری کنترل: ۱۹٫۵۰ دلار
- سه ناب کنترلی با کیفیت متوسط از برند متفرقه: ۴٫۵۰ دلار
- پلاک پشت دسته: ۵ دلار
- جک خروجی برند Switchcraft با صفحه پوشاننده: ۸٫۵۰ دلار
- دکمه استرپ و واشر نمدی از برند متفرقه: ۸ دلار
- سه پتانسیومتر از برند CTS برای رابط کنترلی: ۱۵ دلار
- هدایت‌کننده سیم‌ها در سردسته: ۲ دلار
- پیچ‌های نصب دسته به بدنه: ۳ دلار
- پیچ‌های کوچک برای نصب جک و پیک‌گارد به بدنه: ۲.۲۵ دلار
- مجموع قیمت قطعات گیتار پارتزکستر موردنظر ما: حدود ۱۶۰۰ دلار با احتساب هزینه ارسال و مالیات
همانطور که خواندید، حتی ساخت یک گیتار با استفاده از قطعات افترمارکت نیز می‌تواند هزینه قابل توجهی برای شما به دنبال داشته باشد. همچنین فراموش نکنید که هزینه مونتاژ و آماده‌سازی این قطعات توسط یک تعمیرکار نیز می‌تواند به این فاکتور اضافه شود و نباید آن را نادیده گرفت! اگر خودتان قصد ساخت ساز را دارید نیز باید در نظر داشته باشید که این کار، یک پروژه زمان‌بر است و احتمالاً چندین روز شما را درگیر خواهد کرد.
یکی از زمان‌برترین و دشوارترین مراحل در پروسه ساخت گیتار، خصوصاً در نمونه‌ای که از قطعاتی متعلق به گیتارهایی از سری‌ها و انواع مختلف ساخته شده است، نصب، سوهان‌زنی و آماده‌سازی فرت‌های آن است. این کار در صورتی که خودتان بخواهید آن را انجام دهید، زمان و دقتی بسیار را می‌طلبد و در صورتی که آن را به یک تعمیرکار گیتار بسپارید نیز هزینه‌ای قابل توجه برای شما در بر خواهد داشت. در نتیجه، پیش از این که تصمیم به خرید قطعات برای ساخت یک گیتار بگیرید، تمامی این موارد را نیز در ذهن داشته باشید تا در اواسط پروسه ساخت گیتار، دچار ناامیدی و دلسردی نشوید!
همچنین در طول انجام این کار، فراموش نکنید که جزئیاتی همچون نحوه سر هم کردن قطعات، رگلاژ، سیم‌کشی قطعات الکترونیک، تصحیح ارتفاع و شکل فرت‌ها، تنظیم ارتفاع نات و موارد دیگر، تأثیری مشهود در عملکرد نهایی ساز خواهند داشت و برای تجربه بهترین عملکرد ممکن از گیتار دست‌ساز خود، باید آنها را به‌خوبی رعایت کنید.
آیا می‌توان یک گیتار پارتزکستر را با قیمتی مناسب فروخت؟
پاسخ کوتاه به این سوال، «خیر» است! شما نمی‌توانید یک گیتار که هیچ برند خاصی ندارد و در شرایطی نامعلوم ساخته شده است را با قیمتی بالا به کسی بفروشید و طبیعتاً قیمت گیتار شما بسیار پایین‌تر از نمونه‌های ساخته‌شده توسط یک شرکت معتبر است! تنها در صورتی این کار ممکن است که گیتارتان را با مهارت و سلیقه‌ای فوق‌العاده ساخته باشید، فردی آن را بپسندند و همچنین بسیار خوش‌شانس باشید! در واقع، اگر بخواهید چنین سازی را در بازار به فروش برسانید، باید قیمتی بسیار پایین‌تر از مجموع قیمت قطعات آن را به مشتری اعلام کنید تا به خرید آن مشتاق شود. از این رو، ساخت یک گیتار پارتزکستر را باید صرفاً کاری از روی علاقه و سرگرمی دانست و از ضرر مالی قابل توجه آن چشم‌پوشی کرد.
آیا ساخت یک گیتار پارتزکستر ارزش وقت و هزینه صرف‌شده را دارد؟
ساخت یک گیتار از صفر و با استفاده از قطعات جداگانه، می‌تواند کاری بسیار لذت‌بخش باشد و نتیجه‌ای بسیار جذاب نیز به دنبال داشته باشد. این کار با اینکه چالش‌هایی انکارناپذیر دارد، اما با انجام آن، می‌توانید گیتاری خلق کنید که در تمامی زمینه‌ها، دقیقاً مطابق خواسته‌های شماست. در واقع، شما می‌توانید برای هر بخش از گیتار، قطعه موردنظر خود را خریداری کنید و در نتیجه، یک ساز انحصاری با تمامی ویژگی‌های دلخواه خود بسازید! طبیعتاً این کار می‌تواند بسیار هیجان‌انگیز باشد؛ اما اینکه صرف هزینه و زمان ساخت یک گیتار از صفر و خریداری ابزارها و قطعات مربوط به این کار، ارزش نتیجه نهایی آن را دارد یا خیر، به شما و اولویت‌هایتان بستگی خواهد داشت.
توصیه می‌کنیم که اگر بودجه‌ای مشخص را برای ساخت یک گیتار پارتزکستر در نظر گرفته‌اید، تمام آن را خرج خرید قطعات نکنید و بخشی از آن را برای خرج‌هایی که در طول این پروژه ممکن است با آنها مواجه شوید، در جیب خود نگه دارید.
آیا با ساخت یک گیتار پارتزکستر، می‌توان با صرف مبلغی کمتر از هزینه لازم برای خرید یک گیتار آماده، سازی باکیفیت‌تر و خوش‌صداتر را تجربه کرد؟ می‌توان گفت که در اغلب موارد، پاسخ منفی است و اکثر گیتارهای پارتزکستر، معمولاً نهایتاً کیفیتی در حد مدل‌های کارخانه‌ای هم‌قیمت خود دارند. اما فارغ از کیفیت و قیمت گیتار حاصله، بدون شک تجربه ساخت یک گیتار و آزادی شما در طراحی یک ساز کاملاً شخصی با تمامی ویژگی‌های موردعلاقه‌تان، اوقاتی فراموش‌نشدنی را برایتان به ارمغان خواهد آورد.
امیدواریم که با مطالعه این مطلب، توانسته باشید با مقوله گیتارهای پارتزکستر آشنایی بیشتری پیدا کنید و همچنین با آگاهی بیشتر، از میان ساخت یک گیتار یا خریداری یک ساز آماده، تصمیمی مناسب را اتخاذ کنید.
آیا شما تا‌به‌حال ساخت یک گیتار از صفر را تجربه کرده‌اید؟ در این صورت، آیا این تجربه برایتان لذت‌بخش بوده است و از محصول نهایی رضایت داشته‌اید؟ گیتاری که ساخته‌اید از چه نوعی بوده است، چه قطعاتی در ساخت آن به‌کار گرفته شده است؟ از شما دعوت می‌کنیم که پاسخ خود به این سوالات را در بخش نظرات همین مطلب، با ما و مخاطبان گیتار ایران به اشتراک بگذارید.
منبع: Righteous Guitars
مترجم: امیر تولی