آموزش, مقالات, مقالات گیتار, مقالات گیتار الکتریک
۱۰ نوازنده مشهور گیتار الکتریک که از پیک استفاده نمی‌کنند
مارس
مضراب یا پیک، تکه‌ای کوچک از پلاستیک یا مواد دیگر است که با وجود ساختار بسیار ساده خود، نقشی اساسی در نوازندگی گیتارهای آکوستیک و الکتریک ایفا می‌کند. امروزه، پیک گیتار در انواعی وسیع و از موادی مختلف ساخته می‌شود که هر یک از آنها، ویژگی‌های متفاوتی را ارائه می‌کنند و برای دسته‌ای خاص از گیتاریست‌ها مناسب هستند. در واقع، تنوع پیک در بازار امروز به‌حدی وسیع است که می‌توان به‌جرأت گفت هر گیتاریستی می‌تواند با کمی آزمون‌وخطا، از میان نمونه‌های موجود، یک پیک کاملاً مناسب برای خود را بیابد.
اما با وجود تنوع باورنکردنی پیک گیتار در بازار و مزایای آن در نوازندگی، برخی از گیتاریست‌ها ترجیح می‌دهند به‌جای به‌کارگیری این وسیله، از انگشتان خود برای نواختن گیتار الکتریک استفاده کنند. چندی از این نوازندگان، شهرت بسیار زیادی دارند و به مهارت فوق‌العاده خود در نوازندگی و تن زیبای سازشان مشهورند. با این حساب، می‌توان گفت که شاید نوازندگی فینگراستایل و بدون استفاده از پیک نیز مزایای مختص خود را دارد!
اگر تا کنون نوازندگی گیتار الکتریک با استفاده از انگشتان خود را تجربه نکرده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم که حتماً یک بار پیک را کنار بگذارید و این تکنیک را مورد آزمایش قرار دهید. صدای نواخته شدن گیتار الکتریک به‌وسیله دست می‌تواند کاملاً متفاوت از نوازندگی با پیک باشد و شاید حتی شما آن را به نوازندگی به‌وسیله پیک نیز ترجیح دهید و برای ساخت ملودی‌هایی خلاقانه و جذاب از آن الهام بگیرید.
در این مطلب، قصد داریم چندی از مشهورترین گیتاریست‌های دنیا که معمولاً بدون استفاده از پیک گیتار و به‌شکل فینگراستایل به نوازندگی می‌پردازند را به شما معرفی کنیم و رویکرد و آثار آنها را نیز مورد بررسی قرار دهیم. نکته جالب در مورد این گیتاریست‌ها این است که اکثر آنها، نوازندگی ملودیک و حسی را به استفاده از تکنیک‌های پیچیده ترجیح می‌دهند؛ البته که همگی آنها مهارتی فوق‌العاده در نوازندگی گیتار دارند و می‌توانند به هر شکلی که می‌خواهند این ساز را بنوازند.
در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا با برخی از مشهورترین نوازندگان گیتار الکتریک به‌شکل فینگراستایل و تکنیک‌های منحصر‌به‌فرد نوازندگی آنها آشنا شوید.
مارک نافلر
مارک نافلر (Mark Knopfler)، مؤسس گروه موسیقی دایر استریتز (Dire Straits) را شاید بتوان مشهورترین نوازنده گیتار الکتریک به‌شکل فینگراستایل در دنیا دانست. نحوه نوازندگی مارک، به‌واقع بی‌رقیب است و ملودی‌های باسلیقه و پُراحساس او، همخوانی بی‌نقصی با تن ملایم گیتار او که با نوازندگی فینگراستایل حاصل می‌شود، دارند.
نافلر، چه در حال نواختن ریف‌هایی منحصر‌به‌فرد همچون ریف اثر Money for Nothing باشد و چه ملودی‌های آرام و بی‌نظیر آثاری چون Sultans of Swing، به‌گونه‌ای تکنیک فینگراستایل را به‌کار می‌گیرد که دستیابی به روش انجام آن، رؤیای بسیاری از گیتاریست‌هاست.
رابی کریگر
رابی کریگر (Robby Krieger)، گیتاریست گروه The Doors، مطمئناً به دلیل نوازندگی آرام و پُراحساس خود، از وکالیست این گروه یعنی جیم موریسون (Jim Morrison) شکایات زیادی شنیده است؛ اما او سبک نوازندگی بسیار متفاوتی دارد که صدای حاصل از آن، یادآور نوازندگی اسلاید به‌وسیله گردن بطری‌های نوشیدنی است و موریسون نیز به‌شخصه از اولین طرفداران این رویکرد بود. بخشی اعظم از تکنیکی که باعث تولید چنین تنی می‌شود، قابلیت‌های میوت کردن سیم به روش‌هایی خاص است که به‌وسیله دست راست خالی از پیک کریگر حاصل می‌شود. همچنین او به‌گونه‌ای منحصر‌به‌فرد به‌وسیله انگشتان خود به سیم‌های گیتار زخمه می‌زند که اتکی نرم و ویژه به صدای ساز او می‌بخشد.
کریگر که می‌توان از او به‌عنوان یکی از شناخته‌شده‌ترین گیتاریست‌های دهه شصت میلادی یاد کرد، نوازندگی عجیب و غریب خود به‌وسیله اسلاید را با تکنیک‌های پیشرفته موسیقی فلامنکو ترکیب کرده است و این فنون پیچیده را به‌شکلی عادی در نوازندگی خود به‌کار می‌گیرد. نتیجه استفاده از این تکنیک‌ها، تنی بسیار ویژه است که تضادی بی‌نظیر با وکال غرش‌گر و شمن‌گونه موریسون و نوازندگی انتزاعی ارگان توسط کیبوردیست گروه، یعنی ری منزرک (Ray Manzarek) ایجاد می‌کرد و در ترکیب با آنها، باعث خلق آثار موسیقی فاخری شد.
درک تراکس
درک تراکس (Derek Trucks) که همانند رابی کریگر، علاوه بر نوازندی فینگراستایل، یکی از برترین نوازندگان اسلاید دنیا نیز هست، طی سال‌های گذشته به‌شکلی بی‌سروصدا به شهرتی بسیار دست یافته است و اکنون می‌توان او را یکی از برترین گیتاریست‌های جهان دانست!
تراکس که از کودکی استعدادی فوق‌العاده در موسیقی داشته است و یادگیری نوازندگی گیتار را نیز از سنینی پایین آغاز کرده است، به‌نحوی با اسلاید به نوازندگی می‌پردازد که مو را به تن شنوندگان سیخ می‌کند! در واقع، حس و دقت تراکس در نوازندگی اسلاید، ستودنی و کم‌نظیر است. او چند سال پیش به‌شکلی تفریحی به گروه موسیقی Allman Brothers پیوست و همراه با این گروه نیز آثار جذاب بسیاری را نواخت. این دستاورد را می‌توان معادل دریافت یک مدال افتخار در دنیای موسیقی راک دانست!
لیندزی باکینگم
بسیاری معتقدند که لیندزی باکینگم (Lindsey Buckingham) با وجود استعداد فوق‌العاده خود، آنطور که باید و شاید در دنیای موسیقی به شهرت نرسیده است؛ اما از نظر ما، این گیتاریست طی همکاری با گروه فلیت‌وود مک (Fleetwood Mac)، فصل درخشانی را در تاریخ موسیقی ثبت کرده است و در میان طرفداران سبک موسیقی خود، به‌خوبی شناخته شده است.
باکینگم، گیتار را به‌شکلی متفاوت و زیبا و البته بدون استفاده از پیک می‌نوازد. او با نوازندگی فوق‌العاده و البته تیپ بسیار خوب خود، همواره توجه تماشاچیان را به خود جلب می‌کند و عضوی بنیادین از گروه موسیقی فلیت‌وود مک محسوب می‌شود.
آرامش فوق‌العاده لیندزی در حین نوازندگی و تکنیک‌هایی که به‌کار می‌گیرد، وی را به‌جرأت به یکی از بهترین نوازندگان فینگراستایل گیتار در دنیا تبدیل می‌کند.
استیو هکت
کسانی که استیو هکت (Steve Hackett) را تنها به خاطر همکاری استثنایی‌اش با گروه موسیقی جنسیس (Genesis) در سال‌های دور می‌شناسند، از بخشی مهم از حرفه درخشان موسیقی او غافل هستند! هکت با ترکیب سبک‌های موسیقی بین‌الملل با سبک‌هایی همچون هارد راک، پراگ راک و تکنیک‌های ویژه نوازندگی خود، آثار موسیقی جذابی را خلق کرده است که با گوش دادن به آنها، به دنیایی رنگارنگ از موسیقی سفر خواهید کرد. استیو هکت در نوازندگی لید خود، پویایی را با تکنیک‌هایی زیبا ترکیب می‌کند که نتیجه‌ای بسیار جالب را به دنبال دارد؛ اما در عین حال، او هیچ‌گاه بر روی سرعت نوازندگی و به‌کارگیری تکنیک‌های پیچیده تمرکز نمی‌کند و اولویت اصلی وی، زیبایی ملودی و ترکیب نت‌هایی است که می‌نوازد.
بسیاری از فعالین حوزه نوازندگی گیتار از جمله ادی ون هیلن (Eddie Van Halen) ادعا می‌کنند که هکت مخترع تکنیک تپینگ با دو دست بوده است. ما از صحت این ادعا اطمینان کامل نداریم؛ اما می‌دانیم که اولین نفری که این تکنیک را به‌شکلی جهانی و بر روی استیج به‌کار گرفته است، هکت بوده است و به همین دلیل می‌توانیم حداقل وی را فردی بدانیم که این تکنیک را برای همگان به نمایش درآورده است.
وس مانتگامری
نوازنده افسانه‌ای سبک جز، وس مانتگامری (Wes Montgomery)، یک گیتاریست فینگراستایل است که انگشت شست خود را بیش از هر انگشت دیگری در نوازندگی به‌کار می‌گرفت. می‌توان به‌جرأت گفت که هیچ نوازنده‌ای تا به امروز نتوانسته است به اندازه وس، قطعاتی پیچیده را با استفاده از تنها یک انگشت بنوازد. دقت و سرعت فوق‌العاده مانتگامری در اجرای تکنیک اکتاو ویژه‌اش که در آن یکی از سیم‌های میانی گیتار را با نوک انگشت فرت‌گیری خود میوت می‌کرد و بقیه را به‌وسیله شست خود با تکنیک استرام می‌نواخت، الهام‌بخش بسیاری از نوازندگان، حتی در سبک‌هایی خارج از جز و بلوز بوده است.
وس را می‌توان یک استاد نوازندگی گیتار دانست که ملودی‌هایی روشن و شاد را با تن گرم و تاریک گیتار خود مزین می‌ساخت.
جف بک
جف بک (Jeff Beck) که در میان طرفدارانش با لقب «استاد اساتید گیتار» شناخته می‌شود، به‌حدی در نوازندگی چیره‌دست و ماهر بود که شاید افراد معدودی در دنیا با شنیدن موسیقی او، دلباخته نوازندگی‌اش نشوند! در نوازندگی بک، تمام وجوه یک نوازندگی بی‌نقص همچون زمان‌بندی عالی، بخش‌بندی بی‌نظیر، ملودی‌هایی گیرا، نمایش‌هایی دراماتیک، پویایی مثال‌زدنی و حسی منحصر‌به‌فرد، آشکارا وجود دارند.
حتی اگر چندان به موسیقی بی‌کلام گیتار-محور علاقه نداشته باشید نیز با شنیدن چند دقیقه از آثار جف بک و تکنیک‌هایی که او با استفاده از ومی بار و ولوم گیتار الکتریک فندر استرتوکستر و البته انگشتان خود اجرا می‌کند، احتمالاً شیفته او خواهید شد و به‌شدت هوس نوازندگی گیتار با تکنیک فینگراستایل به سرتان خواهد زد!
آلبرت کینگ
گیتارهای Flying V با ظاهر متفاوت و خشن خود، احتمالاً شما را بیشتر به یاد سبک‌هایی چون متال و هارد راک می‌اندازند و حس‌وحال موسیقی بلوز در آنها چندان وجود ندارد؛ اما آلبرت کینگ (Albert King)، یکی از نوازندگان افسانه‌ای موسیقی بلوز، Flying V را به‌عنوان گیتار اصلی خود انتخاب کرده بود. می‌توان گفت که او با استفاده از این گیتار الکتریک و سبک نوازندگی و البته تیپ ویژه خود، به چهره‌ای بسیار جذاب در صحنه موسیقی بلوز تبدیل شده بود و هیچ‌کس نمی‌توانست همانند او باحال باشد!
تن گیتار و ماهیت صوتی نوازندگی کینگ، قدرتی خاص در خود داشت و باعث می‌شد که صدای ساز او همواره در ترکیب گروه‌های موسیقی غالب باشد. اما نکته جالب اینجاست که آلبرت از پیک گیتار استفاده نمی‌کرد و با به‌کارگیری تکنیک فینگراستایل به چنین ماهیت صوتی پرقدرتی دست یافته است! این در حالی است که نوازندگی با انگشتان دست، معمولاً صدایی بسیار ملایم‌تر و گرم‌تر از گیتار حاصل می‌کند. با این حساب، فکر می‌کنیم که کینگ گیتارهای خود را به بردگی خود درمی‌آورده است و آنها را مجبور می‌کرده است که حتی با نواخته شدن به‌وسیله انگشت نیز صدایی خشن با اتکی شدید، همچون نوازندگی با پیک تولید کنند!
اما به هر شکل، صدایی که کینگ با استفاده از گیتار الکتریک Flying V خود تولید می‌کند، کاملاً منحصر‌به‌فرد است و با شنیدن تنها چند ثانیه از آن، متوجه می‌شوید که این صدا از دستان و گیتار آلبرت کینگ تولید می‌شود! همین ماهیت صوتی منحصر‌به‌فرد در کنار تکنیک‌های نوازندگی و البته ساز متفاوت کینگ، او را به یکی از مهم‌ترین و جذاب‌ترین گیتاریست‌های تاریخ موسیقی تبدیل کرده‌اند.
چت اتکینز
چت اتکینز (Chet Atkins) نیز همانند جف بک، یکی دیگر از گیتاریست‌های مشهوری است که توسط بسیاری از ستارگان دنیای گیتار مورد تمجید و ستایش واقع شده است. او با مهارت فوق‌العاده خود در نوازندگی، باعث می‌شود که اجرای هر تکنیکی آسان و ساده به نظر برسد. چت حسی پویا و زنده در نوازندگی خود دارد که همواره باعث ایجاد هیجان در شنونده می‌شود؛ در واقع، شور و حال شخص چت اتکینز در حین اجرای موسیقی، به‌شکلی مستقیم جذب روح شنونده می‌شود!
اگر یک گیتاریست متال یا شردر هستید و فکر می‌کنید که نواختن آثار اتکینز احتمالاً آسان خواهد بود، پیشنهاد می‌کنیم یک بار تلاش کنید تا یکی از آثار او را بنوازید و نتیجه آن را تجربه کنید! مطمئن هستیم که پس از نواختن یکی از ملودی‌های اتکینز، دیگر فکر نخواهید کرد که شردینگ دشوارترین شکل نوازندگی است. چت اتکینز با مهارت فوق‌العاده خود، تمامی گیتاریست‌های دیگر را به تواضع وامی‌دارد؛ اما نکته جالب اینجاست که او تمامی این تکنیک‌های بی‌نظیر را بدون استفاده از پیک گیتار اجرا می‌کند.
دیگر گیتاریست‌های مشهور که از پیک گیتار استفاده نمی‌کنند
در فهرست بالا، نام چندی از نوازندگان برجسته گیتار که از پیک استفاده نمی‌کرده‌اند را ذکر نکردیم؛ زیرا نام بردن از تمامی گیتاریست‌های این دسته و معرفی آنها حتی به‌شکلی اجمالی، موجب بیش‌ازحد طولانی شدن این مطلب می‌شد و احتمالاً خود شما نیز زمان و حوصله کافی برای مطالعه آن به‌شکل کامل را نخواهید داشت! اما با این وجود، تصمیم گرفتیم که تنها نام چندی دیگر از این نوازندگان استثنایی را به‌شکلی افتخاری ذکر کنیم تا به این شکل، از مهارت فوق‌العاده آنها در نوازندگی فینگراستایل تجلیل کرده باشیم. در فهرست زیر، نام این نوازندگان ذکر شده است:
- استنلی جردن (Stanley Jordan)
- ریچی کاتزن (Richie Kotzen)
- بانی ریت (Bonnie Raitt)
- جاش مارتین (Josh Martin)
- جرج ثوروگود (George Thorogood)
آیا شما گیتاریست مشهور دیگری را نیز می‌شناسید که اغلب اوقات در نوازندگی گیتار الکتریک از تکنیک فینگراستایل استفاده کند؟ از میان گیتاریست‌های نام‌برده در این مطلب، سبک کدام‌یک را بیشتر می‌پسندید؟ از شما دعوت می‌کنیم که نظر خود را در بخش پایینی همین مطلب، با ما و مخاطبین گیتار ایران به اشتراک بگذارید.
منبع: Guitar Guitar
مترجم: امیر تولی