گران‌قیمت‌ترین گیتارهای بیس جهان

گیتار بیس را می‌توان یکی از مهمترین سازها در ساخت و اجرای موسیقی دانست. این ساز، امروزه یکی از محبوب‌ترین آلات موسیقی برای یادگیری و نوازندگی است و صدای آن را می‌توان در اغلب آثار موسیقی شنید. هنرمندان بی‌شماری از دهه پنجاه میلادی، یعنی دوران ابداع بیس الکتریک تا به امروز، این ساز استثنایی را نواخته‌اند و از آن در تمامی سبک‌های موسیقی از جمله جز، بلوز، فانک، راک، متال و حتی الکترونیک بهره گرفته‌اند. صدای ویژه بیس، پلی ایده‌آل میان ملودی و ضرب موسیقی ایجاد می‌کند و بنیانی مستحکم را برای موسیقی می‌سازد. نوازندگان برجسته این ساز، رویکردهایی بسیار متفاوت از یکدیگر داشته‌اند و در حالی که برخی از آنها تنها نت‌هایی ساده را برای همگام شدن با گروه می‌نواخته‌اند، برخی دیگر همانند ویکتور ووتن (Victor Wooten)، با خلاقیت و نوآوری خود، اهمیت بیس در صحنه موسیقی مدرن را به شکلی چشمگیر افزایش داده‌اند.

محبوبیت این ساز باعث شده است که سازندگان مشهور، گیتار بیس را در گستره‌ای از مدل‌های مختلف به تولید برسانند و بعضاً در رقابت با یکدیگر، نسخه‌هایی بسیار باکیفیت و منحصربه‌فرد از آن را نیز با قیمتی بالاتر خلق کنند. اما قیمت برخی از این نمونه‌های استثنایی و زیبا، بسیار بالاتر از سایر بیس‌های موجود در بازار است و به همین دلیل نیز در جهان موسیقی، شهرت بسیاری دارند. این قیمت بالا می‌تواند به دلیل مواد خاص استفاده‌شده در ساخت این سازها، تولید محدود آنها یا سازنده برجسته‌شان باشد؛ اما تعیین‌کننده‌ترین مؤلفه در قیمت نجومی این گیتارها را می‌توان صاحب قبلی آنها دانست که شهرتی بسیار داشته است و طرفداران او حاضرند برای تصاحب سازی که روزی در دستان بیسیست محبوبشان بوده است، مبالغی هنگفت را پرداخت کنند!

در این مطلب، قصد داریم گران‌قیمت‌ترین بیس‌های دنیا را به شما معرفی کنیم و چندی از مهم‌ترین مشخصات و البته، دلیل قیمت بسیار بالای آنها را مورد بررسی قرار دهیم.

۱- ۱۹۶۹ Fender Mustang Bass متعلق به بیل وایمن

اگر از طرفداران موسیقی راک باشید، مطمئناً تا کنون نام گروه موسیقی رولینگ استونز (Rolling Stones) به گوشتان خورده است و حداقل یک اثر از این گروه را نیز شنیده‌اید. بیسیست این گروه موسیقی افسانه‌ای، یعنی بیل وایمن (Bill Wyman)، در حد فاصل سالهای ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۰، از یک فندر Mustang Bass متعلق به سال ۱۹۶۹ استفاده می‌کرده است. این گیتار بیس به همین دلیل، شهرتی افسانه‌ای یافت و پس از چندین سال، در سال ۲۰۲۰ طی مزایده‌ای به فروش رسید.

قیمت فروش این گیتار بیس، رقم شگفت‌انگیز ۳۸۴۰۰۰ دلار بود و بدین نحو، رکورد ۲۰۴۰۰۰ دلاری متعلق به بیس مشهور هافنر (Hofner) پل مکارتنی (Paul McCartney) را شکست و Mustang Bass را نه‌تنها به گران‌‌قیمت‌ترین گیتار بیس فروخته‌شده در یک مزایده، بلکه به گران‌ترین نمونه این ساز در کل دنیا تبدیل کرد. البته که خریدار این ساز، علاوه بر این بیس، چندی از تجهیزات جانبی مورد استفاده وایمن همچون یک امپ گیتار بیس را نیز به‌طور رایگان از فروشنده دریافت کرد.

اما قیمت نجومی این گیتار بیس، تنها به دلیل شهرت وایمن نبوده است؛ بلکه فینیش نارنجی متفاوت و خطوط کنار بدنه این ساز نیز ظاهری استثنایی به آن بخشیده‌اند که در کمتر نمونه‌ای از Fender Mustang Bass نظیر دارد. این گیتار خوش‌رنگ و چشمگیر، در اواخر دهه شصت، با هدف استفاده قشر جوان طراحی و تولید شد؛ اما همین ظاهر متفاوت و جذاب، باعث جذب شدن یکی از مشهورترین بیسیست‌های تاریخ به آن نیز شد!

۲- Ritter Royal Flora Aurum

یکی دیگر از گیتارهای بیسی که نام آن در تمام فهرست‌های مربوط به گران‌ترین سازهای زهی دنیا به چشم می‌خورد، گیتار بیس شگفت‌انگیز Flora Aurum از سری سازهای نفیس Royal شرکت ریتر (Ritter) است. همانطور که احتمالاً می‌دانید، ینس ریتر (Jens Ritter) یکی از مشهورترین و مهمترین لوتیرهای مستقل است که در زمینه سازهای زهی الکتریک مشغول به کار است.

ریتر سالهاست که به گیتارهای الکتریک و بیس بسیار نفیس و زیبا و البته گران‌قیمت خود مشهور است؛ اما این مدل به‌خصوص، یعنی Royal Flora Aurum، شاید یکی از ویژه‌ترین سازهای تولیدشده توسط ریتر باشد. قیمت گیتار بیس خیره‌کننده Ritter Royal Flora Aurum حدود ۲۲۵۰۰۰ دلار است که آن را به گران‌ترین گیتار بیس نو در دنیا تبدیل می‌کند. در واقع، بسیاری از گزینه‌های موجود در این فهرست، صرفاً به دلیل شهرت صاحب قبلی خود با قیمتی گزاف معامله شده‌اند؛ اما این ساز به‌خصوص، به دلیل کیفیت ساخت بی‌نظیر و مواد گرانبهای به‌کار‌رفته در ساخت خود به این جایگاه رسیده است. Flora Aurum پیش از این که ساز وایمن با قیمت ۳۸۴۰۰۰ دلار به فروش برسد، گران‌قیمت‌ترین گیتار بیس دنیا به شمار می‌رفت و اکنون، در جایگاه رتبه دوم فهرست ما قرار می‌گیرد.

این ساز که شاید نفیس‌ترین گیتار بیس تولیدشده تا به امروز در جهان باشد، با هدف استفاده نوازنده خاصی طراحی نشده است و تمامی سعی ریتر حین ساخت و طراحی آن، فراهم‌آوری بهترین تجربه نوازندگی برای تمامی بیسیست‌ها بوده است. مطمئناً اگر یک بیسیست باشید، با نگاهی به دسته ساخته‌شده از چوب افرا در این ساز و رگه‌های بسیار نفیس آن، چند لحظه‌ای میخکوب می‌شوید!

اما شاید با خود بگویید حتی با فرض این که در ساخت این محصول، بهترین چوب‌های دنیا به کار رفته باشد و بیشترین دقت نیز صرف شده باشد، آیا این ساز به قیمت یک چهارم میلیون دلاری خود می‌ارزد؟ در این صورت باید بگوییم که دلیل قیمت گیتار بیس ریتر، به کیفیت ساخت و طراحی ویژه آن خلاصه نمی‌شود و یک دلیل محکم دیگر نیز برای این قیمت وجود دارد. اگر با دقتی کمی بیشتر به تصاویر Flora Aurum نگاه کنید، متوجه خواهید شد که ناب‌ها، گوشی‌های کوک و حتی اینلی‌های فرت‌بورد آن، تماماً طلایی‌رنگ هستند. به‌عبارت دقیق‌تر، این بخش‌های خیره‌کننده، به‌طور کامل از طلای خالص ساخته شده‌اند! اما علاوه بر این نیز گل‌های زیبای کارشده در فینگربورد، در بخش گل برگ‌های خود از الماس‌هایی با پوشش پلاتینیوم ساخته شده‌اند. ناب‌های Flora Aurum نیز هر یک با یک الماس بسیار نفیس تزئین شده‌اند و در بخش نشانگر موقعیت خود نیز به یک الماس سبز بسیار گران‌قیمت مزین هستند.

اما استفاده از مواد گران‌قیمت در ساخت Ritter Royal Flora Aurum، حتی به اینجا نیز ختم نمی‌شود! زیرا ریتر در ساخت هر بخش از این ساز، خاص‌ترین ماده ممکن را به کار گرفته است. به‌طور مثال، نات این گیتار بیس از عاج یک ماموت سیبریایی ده هزار ساله ساخته شده است که خود به‌تنهایی به اندازه یک خودروی اقتصادی قیمت دارد! با توجه به این مشخصات، می‌توان اذعان کرد که قیمت ۲۲۵۰۰۰ دلاری این گیتار بیس، چندان هم غیرمنطقی نیست و با توجه به مواد بسیار کمیاب به‌کار‌رفته در ساخت آن، می‌توان این قیمت هنگفت را منطقی دانست.

۳- Hofner 5001 ملقب به Violin Bass متعلق به پل مکارتنی

Hofner 5001 را شاید بتوان مشهورترین گیتار بیس دنیا دانست. این ساز، یار همیشگی بیسیست گروه موسیقی بیتلز (The Beatles)، پل مکارتنی (Paul McCartney)، بوده است و زمانی خریداری شد که او تصمیم گرفت نوازندگی پیانو را کنار بگذارد و به نوازندگی بیس بپردازد. شکل متفاوت Hofner 5001، یادآور سازهای زهی آرشه‌ای همچون ویولن است و به همین دلیل نیز پل مکارتنی آن را Violin Bass یا بیس ویولنی می‌نامید و این ساز را با همین نام نیز در دنیا مشهور ساخت.

نمونه اولیه ۵۰۰۱، چند سال بعد از این که مکارتنی آن را خریداری کرد به سرقت رفت؛ اما او یک نمونه جدید از این گیتار بیس را در سال ۱۹۶۳ خریداری کرد و هنوز هم از آن استفاده می‌کند. Violin Bass در اصل یک ساز استاندارد راست‌دست بود؛ اما از آنجا که مکارنتی چپ‌دست است، آن را به‌صورت وارونه به کار می‌گرفت و سیم‌ها را نیز به شکل برعکس بر روی ساز نصب می‌کرد تا بتواند آن را به‌آسانی بنوازد.

هافنر ۵۰۰۱ مکارتنی در سال ۲۰۱۳ طی یک مزایده با قیمت ۲۰۴۰۰۰ دلار به فروش رسید و اکنون در مجموعه یکی از مشهورترین کلکسیونرهای تجهیزات موسیقی در دنیا قرار دارد. نکته جالب اینجاست که شخص مکارتنی، این گیتار بیس را با قیمت کمتر از ۵۰ دلار خریداری کرده است و اکنون، صاحب جدیدش برای تصاحب آن، مبلغی معادل با یک خودروی سوپراسپرت یا یک خانه آبرومند در هر جایی از دنیا را پرداخت کرده است!

۴- Fender Precision Bass ساخت سال ۱۹۶۱ متعلق به جیمز جیمرسون

بعید است که یک بیسیست باشید و با فندر پرسیژن بیس (Precision Bass) آشنا نباشید. جیمز جیمرسون (James Jamerson)، نوازنده گروه موسیقی موتاون (Motown) نیز یکی از مشهورترین نوازندگان این مدل افسانه‌ای است و ساز او که در سال ۱۹۶۱ تولید شده است، طی یک مزایده با قیمت هنگفت ۶۸۰۰۰ به فروش رسید تا بدین نحو، راه خود را به فهرست ما باز کند. نام جیمرسون با چندی از مهمترین آثار گروه موتاون در حد فاصل دهه شصت و هفتاد میلادی مترادف است و بسیاری از فعالان موسیقی، از او به‌عنوان بهترین بیسیست تاریخ یاد می‌کنند. مهارت فوق‌العاده جیمرسون در نوازندگی و آثار بی‌نظیری که او در آنها نوازندگی کرده است، باعث شده است که نام او امروز در تالار مشاهیر راک اند رول یا Rock n’ Roll Hall of Fame قرار بگیرد.

جیمز جیمرسون این Precision Bass را در سال ۱۹۶۱ از فندر خریداری کرد و تا پایان عمر خود، از آن به‌عنوان یکی از معدود بیس‌های الکتریک خود استفاده می‌کرد. او با استفاده از این ساز، آثاری شاهکار را نواخت که هنوز هم طرفداران موسیقی جز و بلوز از شنیدن آنها لذت می‌برند و از آنها به‌عنوان برترین آثار این سبک‌ها یاد می‌کنند. فینیش سانبرست پرسیژن بیس جیمرسون که به دلیل سالها استفاده، محو و مات شده است، یکی از دیگر نکات بسیار جذاب در مورد این ساز است و به‌صورت کاملاً طبیعی، ظاهر رلیک بسیار زیبایی به آن بخشیده است.

همانطور که اشاره شد، گیتار بیس شخصی جیمز جیمرسون طی مزایده‌ای در سال ۲۰۱۷، با قیمتی در حدود ۶۸۰۰۰ دلار به فروش رسید.

۵- Fodera Anthony Jackson Presentation II

اگر فردی باتجربه در زمینه موسیقی هستید و مدتی است که در زمینه گیتار بیس فعالیت می‌کنید، احتمالاً با Anthony Jackson Presentation II از شرکت فودرا (Fodera) آشنایی دارید.

فودرا گیتارز (Fodera Guitars) یک شرکت کوچک در شهر بروکلین (Brooklyn) ایالت نیویورک آمریکاست که تخصص آن، تولید گیتارهای الکتریک و بیس به‌صورت کاملاً دست‌ساز است. چندی پیش، این شرکت یک گیتار بیس سیگنچر بسیار نفیس برای انتونی جکسون (Anthony Jackson) خلق کرد تا سازی درخور مهارت‌های خارق‌العاده این استاد را در اختیار او قرار دهد.

اگر با انتونی جکسون آشنا باشید، می‌دانید که او یک هنرمند به‌واقع خلاق و نوآور است و به همین دلیل نیز فودرا در ساخت یک ساز درخور او، مطمئناً با چالشی دشوار اما جالب مواجه بوده است. فودرا سالها زمان را صرف طراحی این گیتار بیس شش‌سیم کرد تا در نهایت، به سازی دست یافت که می‌تواند انتظارات یکی از برترین نوازندگان حال حاضر جهان، یعنی جکسون را برآورده کند.

Presentation II دارای بدنه‌ای توخالی یا هالوبادی (hollowbody) است و دسته آن، با طراحی بدون هیل (پاشنه) و به شکل پیوسته به بدنه متصل شده است. بخش پشتی و رویی بدنه این بیس، به وسیله دست و از جنس چوب گرانبهای درخت راج (holly) ساخته شده است که ظاهری بسیار زیبا و طنینی بی‌رقیب به صدای آن می‌بخشد. ساخت و طراحی Presentation II، سالها به طول انجامیده است و می‌توان گفت که چه از لحاظ ظاهری و چه از لحاظ عملکردی، یک گیتار بیس بی‌رقیب است. طبق گفته فودرا، قیمت گیتار بیس Anthony Jackson Presentation II از ۳۵۲۰۰ دلار شروع می‌شود و بسته به مشخصات فنی و سفارش‌های مشتری، می‌تواند از این رقم نیز فراتر برود.

۶- Alembic Double-Neck John Judge Goliath Bass

و اما آخرین موردی که در این مطلب به آن می‌پردازیم، یک ساز عجیب است که ساختاری بسیار متفاوت از بیس‌های متداول دارد و برای یک نوازنده عادی چندان مناسب نیست.

چشمگیرترین نکته در مورد John Judge Goliath Bass از شرکت المبیک (Alembic)، دسته دوقلوی آن است که ظاهر و البته بازه تُنال بسیار متفاوتی را نسبت به بیس‌های عادی به آن بخشیده است. این ساز همانگونه که از نامش پیداست، یک ساز سیگنچر متعلق به جان جاج (John Judge) است و مشخصات فنی متفاوت آن، باعث شده است که جاج آن را به‌عنوان تنها بیس خود برگزیند. اما Goliath Bass تنها برای جان جاج ساخته نشده است و در صورتی که مبلغ ۳۰۰۰۰ دلار را در حساب بانکی خود دارید، می‌توانید یک نمونه از آن را به‌صورت مستقیم از شرکت المبیک سفارش دهید. این گیتار به‌صورت انبوه توسط شرکت سازنده آن به تولید نرسیده است و به‌طور اختصاصی برای مشتریان آن ساخته می‌شود.

چوب‌های زبرانو (zebrano)، ماهون (mahogany)، افرا (maple)، آبنوس (ebony) و پرپل‌هارت (purpleheart)، چندی از مجموعه عظیم چوب‌هایی هستند که در ساخت این گیتار بیس به کار رفته‌اند. یکی از ویژگی‌های ظاهری بسیار جذاب این گیتار نیز نقاشی روی یکی از فرت‌بورد‌های آن است که یک دیو را در حال به دام انداختن یک زن به تصویر کشیده است! جان جاج شخصاً عاشق داستان‌های افسانه‌ای است و این گیتار و نقش‌های موجود بر روی آن نیز توسط شخص او طراحی شده است.

می‌توان با قاطعیت گفت که Goliath Bass یک ساز بی‌نظیر برای بیسیست‌های ماهر است و می‌تواند دروازه‌ای باشکوه از اصوات کشف‌نشده در گیتار بیس را برای آنها بگشاید!

جمع‌بندی

همانطور که احتمالاً با مطالعه این مطلب متوجه شده‌اید، یک گیتار بیس گران‌قیمت می‌تواند از الماس یا مواد گرانبهای مشابهی ساخته شده باشد؛ اما در نهایت، یک ساز عادی که زمانی متعلق به یک فرد مشهور بوده است، با قیمتی بسیار بالاتر از آن به فروش می‌رسد!

البته در نهایت، هر سازی، داستانی جذاب و منحصربه‌فرد دارد که می‌تواند برای طرفداران آن بسیار خوشایند و جذاب باشد. همچنین، حتی ارزان‌قیمت‌ترین و ساده‌ترین گیتارها نیز برای صاحب خود بسیار باارزش هستند و یک نوازنده خلاق می‌تواند با استفاده از آنها آثاری شگفت‌انگیز را تولید کند که ممکن است نوازندگان دیگر حتی با استفاده از برترین گیتارهای بیس دنیا نیز قادر به ساخت آن نباشند. بنابراین، پیشنهاد می‌کنیم که در مسیر یادگیری نوازندگی هر سازی، بیشتر به پروسه خلاقانه و مهارت‌های تکنیکی خود توجه کنید و سطح قیمتی ساز خود را در اولویت‌های پایین‌تر خود قرار دهید؛ زیرا در نهایت، این نوازندگی شماست که به یک ساز ارزش می‌دهد. با این رویکرد، شاید شما نیز روزی به یک موزیسین مشهور تبدیل شدید که طرفدارانی بی‌شمار دارد و می‌تواند سازهای ساده و عادی خود را با قیمتی هنگفت به آنها بفروشد!

امیدواریم با مطالعه این مطلب، انگیزه‌ای مضاعف برای تبدیل شدن به یک ستاره نوازندگی گیتار بیس گرفته باشید و شاهد درخشش شما در صحنه باشیم!

در صورتی که یک بیسیست هستید یا قصد یادگیری نوازندگی این ساز را دارید، گیتار بیس آرزوهای شما چه مدلی است؟ از شما دعوت می‌کنیم که نام و مدل گیتار بیس آرزوهای خود و دلیل علاقه خود به آن را در بخش نظرات همین مطلب، با ما و مخاطبین گیتار ایران در میان بگذارید.

منبع: Guitar Lizard
مترجم: امیر تولی