میکروفون تماسی: وسیله‌ای جادویی برای ضبط صدای سازهای آکوستیک

ضبط صدای سازهای زهی آکوستیک و خصوصاً گیتار، با روش‌هایی گوناگون انجام می‌گیرد که محبوب‌ترین آنها را می‌توان بهره‌گیری از پیکاپ‌های داخلی دانست. این روش، آسان‌ترین راه برای ضبط صدای گیتارهای آکوستیک است و برای انجام آن، تنها نیاز به اتصال ساز خود به یک امپلیفایر یا کنسول ضبط دارید. روش محبوب دیگر برای ضبط صدای گیتارهای آکوستیک، قرار دادن یک میکروفون در روبروی ساز است. این روش نیز مزایای خود را دارد و می‌توان با بهره‌گیری از آن، صدای گیتار آکوستیک را به‌شکلی طبیعی‌تر و همراه با ویژگی‌های صوتی فضای قرارگیری آن ضبط کرد.

اما یک روش دیگر نیز برای ضبط صدای سازهای آکوستیک وجود دارد که با وجود مزایای بی‌شمار خود، کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد و بسیاری از هنرمندان جوان، حتی از وجود آن نیز خبر ندارند. این روش، استفاده از میکروفون‌های تماسی یا کانتکت (contact microphone) و قراردهی آن در سطح بیرونی ساز است. این نوع از میکروفون که با نام پیزو (piezo) نیز شناخته می‌شود، با اتصال بی‌واسطه به سطح ساز و تماس مستقیم با آن، ارتعاشات صوتی صورت‌گرفته در آن را دریافت و ضبط می‌کند.

میکروفون‌های تماسی، در واقع از فناوری و ساختاری کاملاً مشابه با پیکاپ‌های قابل نصب در زیر سدل یا بریج برخوردارند و می‌توان آنها را نوعی مجزا و خارجی از این پیکاپ‌ها دانست. یک میکروفون کانتکت، امکان قرارگیری بر روی هر سطحی را دارد و می‌توان با نصب آن بر روی بخش‌های مختلف بدنه گیتار، صدای ساز را به‌شکلی بسیار خلاقانه ضبط کنید. اما مزیت اصلی در اختیار داشتن چنین ابزاری چیست؟

در این مطلب، قصد داریم تمامی مزایای استفاده از یک میکروفون تماسی در ضبط صدای گیتار آکوستیک را به شما معرفی کنیم و نحوه استفاده از این وسیله کاربردی را نیز به‌طور کامل شرح دهیم.

مزایای میکروفون‌های تماسی

پیش از این که به سراغ موارد فنی استفاده از میکروفون‌های تماسی همچون نحوه قراردهی آنها بر روی سطوح و اجزای مختلف گیتار برویم، بیایید مزایای بی‌شمار این نوع از میکروفون در انجام ضبط به‌شکلی متفاوت و خلاقانه را مورد بررسی قرار دهیم.

میکروفون‌های تماسی می‌توانند اصواتی را دریافت و ضبط کنند که گوش انسان به‌صورت غیرمسلح قادر به شنیدن آنها نیست. برای مثال، اگر یک میکروفون کانتکت را به یک سطح فلزی متصل کنید و به‌وسیله یک چکش لاستیکی به سطح ضربه بزنید، این میکروفون می‌تواند علاوه بر صدای برخورد چکش با فلز، صدای ارتعاشات فلز را نیز با شفافیت ضبط کند؛ صدایی که در حالت عادی و به‌وسیله گوش ما به هیچ وجه شنیده نمی‌شود.

جالب است بدانید که بن برت (Ben Burtt)، آهنگساز و طراح صدای فیلم جنگ ستارگان (Star Wars) نیز صدای تفنگ‌های بلستر در این فیلم سینمایی را با نصب یک میکروفون کانتکت بر روی سیم ساپورت یک دکل رادیویی در صحرای موهاوی (Mojave Desert) و ضربه زدن به آن خلق کرده است! او در این باره گفته است: «میکروفون‌های تماسی، یکی از ابزارهای اصلی من برای آغاز ساخت اصوات، بافت‌های صوتی و سمپل‌های منحصربه‌فرد هستند و بسیاری از اصواتی که من در موسیقی‌های خود به‌کار می‌گیرم، با همین روش ساخته شده‌اند.»

چندی پیش، دانشجویان دانشکده مهندسی صدای Blackbird Academy، با اتصال یک میکروفون کانتکت به یک دبه ۱۵ لیتری، ریختن و هم زدن آب درون آن و ضربه زدن به سطح دبه، روشی بسیار جذاب برای ساخت سمپل‌های صوتی را به نمایش گذاشتند و در نهایت با این آزمایش، یک درام کیت کامل از اصوات کوبه‌ای ساختند!

یکی دیگر از مزایای برجسته استفاده از میکروفون‌های تماسی برای ضبط صدای یک شیء یا ساز، این است که این میکروفون به‌صورت ذاتی و به لطف کارکرد خاص خود، صدای محیط و نویزهای آن را ضبط نمی‌کند. در واقع، از آنجا که این میکروفون، صدا را به‌صورت تماسی دریافت می‌کند و تنها توانایی ضبط ارتعاشات سطحی که به آن متصل شده را دارد، بعید است که صدای محیط را نیز وارد صدای ضبط‌شده کند. به این شکل، می‌توانید حتی در محیط‌هایی با شرایط آکوستیک و صوتی نه‌چندان بهینه نیز صدای ساز مورد نظر خود را به‌شکلی تمیز و عاری از نویز ضبط کنید.

البته توجه داشته باشید که این میکروفون‌ها شدیداً به ارتعاشات ناشی از لمس ساز یا شیء، حرکت دادن آن و برخورد با آن حساس هستند و این اصوات را با شدتی زیاد دریافت می‌کنند. پس در استفاده از این نوع از میکروفون باید توجهی ویژه به نحوه در دست گرفتن ساز داشته باشید و به سطح آن ضربه نزنید. همچنین یک میکروفون تماسی ممکن است نتواند همچون یک میکروفون عادی استودیویی، طیف فرکانس صوتی را به‌صورت کامل ضبط کند و در کل، پوشش فرکانسی محدودتری نسبت به انواع دیگر میکروفون‌های حرفه‌ای دارد.

در نهایت، میکروفون تماسی می‌تواند گزینه‌ای بسیار مناسب برای ضبط صدای سازهای آکوستیک وینتج و ارزشمندی باشد که به پیکاپ مجهز نیستند و شما می‌خواهید بدون ایجاد هیچ تغییری در ساختار آنها، صدایشان را به‌شکلی تمیز و حرفه‌ای ضبط کنید. در واقع، شما می‌توانید با استفاده از چنین میکروفونی، صدای یک گیتار آکوستیک را بدون ایجاد تغییر در ساختار آن برای نصب پیکاپ، با کیفیتی دقیقاً نزدیک به صدای دریافتی از پیکاپ ضبط کنید.

چگونه با استفاده از یک میکروفون تماسی به ضبط صدا بپردازیم؟

برای این که به‌وسیله یک میکروفون تماسی به ضبط صدا بپردازید، باید آن را به سطح شیء یا ساز مورد نظر خود بچسبانید. یک راه مناسب و آسان برای انجام این کار، این است که یک تکه چسب دوطرفه غیرصنعتی یا خمیر چسب موقت کاغذ (مانند Loctite Fun-Tak) را به بخش پشتی میکروفون بچسبانید و میکروفون را نیز از طریق طرف دیگر آن، به سطح مورد نظر بچسبانید. توجه داشته باشید چسبی را برای این کار انتخاب کنید که به‌آسانی از سطح میکروفون و شیء یا سازی که قصد ضبط صدای آن را دارید، کنده شود و هیچ اثری نیز از خود به جای نگذارد.

در تصویر بالا مشاهده می‌کنید که یک میکروفون کانتکت از نوع Zeppelin Labs Cortado MkIII به هداستاک (سردسته) یک گیتار آکوستیک National Estralita Deluxe متصل شده است که گیتاری گران‌قیمت و بسیار ارزشمند است. شما می‌توانید با اتصال این میکروفون‌ها به این بخش از گیتار خود، صدایی با هویتی نزدیک به صدای ضبط‌شده از ساز به‌وسیله پیکاپ در اختیار داشته باشید و دقیقاً همانند یک ضبط انجام‌شده به‌وسیله پیکاپ، آن را تحت پروسه ری‌امپینگ (reamping) قرار دهید و تمامی افکت‌های مورد نظر خود را به آن بیفزایید.

با وجود این که هداستاک یکی از بهترین بخش‌ها برای قراردهی میکروفون‌های کانتکت به‌منظور ضبط صدای ساز است، اما پیشنهاد می‌کنیم تنها به قراردهی میکروفون گیتار در این بخش بسنده نکنید و تمامی بخش‌های بدنه ساز خود را به این شکل مورد آزمایش قرار دهید تا در نهایت، دقیقاً به صدای مد نظر خود دست پیدا کنید. با چنین رویکردی می‌توانید صدای گیتار را به‌شکلی بسیار متفاوت ضبط کنید و جذابیتی دوچندان به آثار موسیقی خود ببخشید.

آیا تا کنون از خود پرسیده‌اید که درون اسلاید شما هنگام کشیده شدن بر روی سیم‌های گیتار چه صدایی می‌دهد؟ برای پاسخ به این سوال، تنها کافیست که یک میکروفون کانتکت را به یک اسلاید متصل کنید و با آن به نوازندگی بپردازید! نتیجه این آزمایش احتمالاً شما را شگفت‌زده خواهد کرد!

اما شما می‌توانید از این نیز فراتر بروید و این میکروفون‌ها را به روش‌هایی حتی خلاقانه‌تر نیز به‌کار بگیرید. برای مثال، میکروفون‌های تماسی را می‌توان بر روی اسباب‌بازی‌های الکترونیکی که صدا تولید می‌کنند، همچون پیانوهای اسباب‌بازی، شیکر و کنسول‌های بازی دستی و یا سازهای کوبه‌ای نت‌دار همچون کالیمبا، لاگ درام، ویبرافون یا حتی انواع سنج نیز متصل کنید و صدای این وسایل و سازها را نیز به‌شکلی خلاقانه و متفاوت از آنچه تا به حال شنیده شده است، ضبط کنید.

خلاقیت در ضبط صدا هیچ مرزی ندارد و شما می‌توانید با اتصال یک میکروفون کانتکت به وسایلی حتی ساده‌تر از این اشیاء، از جمله لیوان، سطل، در و پنجره و حتی در شیشه‌ای حمام، اصواتی بسیار خاص را ضبط کنید.

از دیگر ایده‌های ضبط صدا به‌وسیله میکروفون‌های تماسی که می‌تواند نتایج صوتی بسیار جذابی را برای شما به ارمغان بیاورد، می‌توان به نصب میکروفون در پشت شیشه خودرو در کارواش یا در زمان بارش باران، نصب بر روی سرسره‌های پارک و میله‌های پرچم در روزهای طوفانی اشاره کرد. در واقع، این میکروفون را می‌توانید به هر شیء یا وسیله‌ای متصل کنید و اصواتی بدیع را به‌وسیله آن ضبط کنید تا حال‌وهوایی یکه به آثار موسیقی خود ببخشید.

پس از این که اصواتی خلاقانه را با به‌کارگیری این تکنیک‌ها ضبط کردید، به استودیو بازگردید و صداهای ضبط‌شده را به هر شکلی که می‌خواهید تغییر دهید و پردازش کنید تا به نتایجی حتی جالب‌تر و متفاوت‌تر دست یابید!

امیدواریم که با مطالعه این مطلب، بتوانید دنیایی جدید از خلاقیت را در ضبط صدا و ساخت موسیقی کشف کنید و با ساخت آثاری بدیع و بی‌نظیر، به ستاره‌ای درخشان در دنیای موسیقی تبدیل شوید!

آیا شما تا کنون از میکروفون‌های کانتکت برای ضبط صدا استفاده کرده‌اید؟ در این صورت، این میکروفون را به چه شکلی به‌کار گرفته‌اید؟ آیا تا به امروز، هیچ‌یک از روش‌های اشاره‌شده در این مطلب برای ضبط صدا را مورد آزمایش قرار داده‌اید و در این صورت، آیا از نتیجه نهایی آن رضایت داشته‌اید؟ اگر یک میکروفون تماسی در اختیار دارید، این میکروفون از چه برند و چه مدلی است و آیا از عملکرد آن راضی هستید؟ از شما دعوت می‌کنیم که پاسخ خود به این پرسش‌ها را در بخش نظرات همین مطلب، با ما و مخاطبین گیتار ایران در میان بگذارید.

منبع: Premier Guitar
نویسنده: Bryan Clark