میکروفون‌گذاری گیتار الکتریک: تکنیکی غیرمعمول اما بسیار خلاقانه!

اگر تجربه نوازندگی با یک گیتار الکتریک را داشته باشید، می‌دانید که این ساز به‌خودی‌خود صدایی چندان حجیم تولید نمی‌کند و برای تولید صدا، به پیکاپ‌های خود و یک دستگاه تقویت‌کننده صدا همچون امپلیفایر گیتار تکیه دارد. اما در حین نوازندگی، خود گیتار الکتریک نیز صدایی نحیف اما با ماهیتی شبیه به یک گیتار آکوستیک تولید می‌کند که در زمان نوازندگی، در صدای حجیم و بلند امپلیفایر گم می‌شود. حال چه می‌شود اگر علاوه بر استفاده از امپلیفایر برای پخش صدای گیتار الکتریک، یک میکروفون را نیز در مقابل بدنه ساز قرار دهیم تا صدای مکانیکی و آکوستیکِ گیتار الکتریک را نیز همزمان با صدای تقویت‌شده آن به‌وسیله پیکاپ‌ها ضبط کنیم؟ این کار به‌ندرت توسط گیتاریست‌ها انجام شده است و در نگاه اول چندان منطقی به نظر نمی‌رسد؛ اما مزایایی نیز در انجام آن وجود دارد که در این مطلب، قصد داریم به تمامی آنها بپردازیم.

به‌شخصه اولین بار در سال ۱۹۸۹ و زمانی که آلبوم Different Trains/Electric Counterpoint اثر موزیسین مینیمالیست آمریکایی، استیو رایش (Steve Reich) را شنیدم، با این تکنیک آشنا شدم. در این آلبوم، کوارتت مشهور Kronos Quartet و گیتاریست محبوب من در آن زمان، یعنی پت متنی (Pat Metheny) نیز با رایش همکاری کرده‌اند. پت تمامی سیزده بخش گیتار موجود در Electric Counterpoint را با مهارت و تسلطی فوق‌العاده نواخته است و چندی از زیباترین لاین‌های گیتاری که تا به امروز نواخته شده است را به این اثر افزوده است. نتیجه این لاین‌ها، به‌واقع فوق‌العاده است و در آن، ابرهایی عمودی از هارمونی درون بخش‌های ملودیک بسیار خوش‌ساخت با ماهیتی ریتمیک و متغیر، همون تارهایی به پودهای یک پارچه تنیده شده‌اند و تجربه صوتی بی‌نظیری را حاصل می‌کنند. امیدواریم که با مطالعه این مطلب، به سراغ این آلبوم بروید و به‌صورت کامل به آن گوش دهید!

یکی از جزئیات ظریف و البته بسیار زیبایی که در لاین‌های گیتار این آلبوم متوجه آن شدم، این است که علاوه بر ماهیت صوتی گرم و تیره گیتار الکتریک آرچ‌تاپ (Archtop) پت متنی که با استفاده از پیکاپ نک ساز و قرار دادن ناب تن آن در موقعیتی بسیار کم حاصل شده است، صدایی شفاف و روشن با اتکی مشهود نیز از گیتار و و نت‌های نواخته‌شده شنیده می‌شود که نه از امپلیفایر، بلکه با استفاده از میکروفونی قرارگرفته در نزدیکی گیتار او ضبط شده است. نتیجه به‌کارگیری این تکنیک، بافت صوتی بسیار خاص گیتار الکتریک در این اثر به‌یادماندنی است و اطمینان داریم که نمی‌توان با تکنیک و روش دیگری به این ماهیت صوتی خاص دست یافت.

زمانی که ما در حال تمرین هستیم، معمولاً با نهایت شدت صدای ممکن به نوازندگی نمی‌پردازیم تا برای اطرافیان و همسایگان خود، مزاحمتی ایجاد نکنیم. در واقع، اکثر تمرینات نوازندگی ما معمولاً با صدایی مطابق با اتاق‌های کوچک خانه‌مان انجام می‌شود و به همین دلیل، شما می‌توانید همزمان با شنیدن صدای پیکاپ‌های گیتار از طریق امپلیفایر، انواع صداهای آکوستیک تولیدشده توسط سیم‌های گیتار خود را نیز بشنوید.

در اکثر اوقات، ما این صداها را نادیده می‌گیریم و تمام توجه خود را در حین نوازندگی به صدای خروجی از امپلیفایر معطوف می‌کنیم. اما با این نگرش، شما بخشی مهم از صدای گیتار الکتریک خود را از دست می‌دهید و به آن توجه نمی‌کنید. صداهای مکانیکی و آکوستیکی که بر اثر برخورد پیک با سیم‌های گیتار الکتریک حاصل می‌شود، بخشی بسیار مهم و زیبا از صدای کلی ساز هستند که در اغلب شرایط، توسط پیکاپ‌های گیتار دریافت نمی‌شوند و از این رو، نمی‌توان آنها را شنید.

همین امر را نیز می‌توان تفاوت اصلی میان ضبط صدای یک گیتار آکوستیک با یک گیتار الکتریک دانست. در ضبط صدای یک گیتار آکوستیک، جدای از میکروفون گیتار که در برخی موارد درون گیتار نصب می‌شود، یک یا چند میکروفون استودیویی با فاصله‌ای بسیار کم از ساز قرار می‌گیرند و تصویری طبیعی را از صدای گیتار به نمایش می‌گذارند. اما در گیتارهای الکتریک، پیکاپ‌ها به یک امپلیفایر بسیار قدرتمند و پر سر و صدا متصل می‌شوند که نمی‌توان به هیچ وجه به آن نزدیک شد!

با توجه به این امر، پیشنهاد می‌کنیم که این روش را امتحان کنید: گیتار خود را راه‌اندازی کنید و امپلیفایر را نیز آنگونه که می‌خواهید میکروفون‌گذاری کنید. کمی از امپلیفایر فاصله بگیرید و سپس، یک میکروفون را در فاصله حدوداً ۱۵ الی ۲۰ سانتی‌متری پیکاپ نک گیتار خود نصب کنید. توجه داشته باشید که اسپیکر امپلیفایر و میکروفون را هر دو دقیقاً به سمت خود متمایل کنید. پس از این، با استفاده از هدفون، صدای در حال ضبط توسط میکروفون‌ها را پایش کنید. در زمان تنظیم گین میکروفون نصب‌شده در نزدیکی گیتار، توجه داشته باشید که صدای آن را بیش‌ازحد زیاد نکنید. در واقع، قرار نیست که این میکروفون، صدای سیم‌های گیتار شما را به بلندی صدای امپلیفایر ضبط کند و هدف از این کار، تنها افزودن بافتی مضاعف به لاین گیتار است. البته که شما می‌توانید صدای این میکروفون را نیز به اندازه میکروفون نصب‌شده مقابل امپلیفایر زیاد کنید و به این شکل، به آزمون‌وخطا بپردازید. همانطور که گفته شد، هدف از به‌کارگیری این تکنیک، افزودن کمی از نویزها و صداهای آکوستیک سیم، به لاین ضبط‌شده و بخشیدن ماهیتی طبیعی‌تر به صدای گیتار الکتریک است. پس از این مراحل، دکمه ریکورد را بفشارید و چند دقیقه‌ای را صرف نوازندگی کنید. در این طول، سعی کنید به هر شکلی که می‌توانید، از آرام و لطیف تا سخت و پرشور به نوازندگی بپردازید و هر آنچه در ذهن دارید، از آکوردها و ملودی‌ها تا سولوهای موردعلاقه خود را نیز ضبط کنید.

پس از ضبط نوازندگی خود، پیش از این که بخواهید به نتیجه آن گوش دهید، صدای لاین ضبط‌شده توسط میکروفون قرارگرفته در مقابل گیتار را تا انتها کم کنید و سپس آرام‌آرام آن را افزایش دهید. به این شکل، می‌دانید که باید صدای این لاین را دقیقاً در چه میزانی تنظیم کنید؛ زیرا حسی که با ترکیب این صدا با صدای امپلیفایر گیتارتان به شما منتقل می‌شود، بسیار شبیه به زمانی است که در حال تمرین نوازندگی هستید و صدای آکوستیکِ گیتار خود را نیز علاوه بر صدای تقویت‌شده آن توسط امپلیفایر می‌شنوید. با ترکیب این دو لاین با یکدیگر، به تغییر درک و زاویه دید خود به صدای گیتارتان توجه کنید و با استفاده از آن، به الهام‌گیری در ساخت لاین‌های جدید گیتار الکتریک بپردازید.

بدیهی است که نتیجه این تکنیک بسته به نوع گیتار شما و ساختار بدنه آن (یعنی‌ هالوبادی، سمی‌ هالو و سالید بادی) بسیار متفاوت خواهد بود. می‌توان گفت که این تکنیک با استفاده از گیتارهای آرچ‌تاپ یا همان هالوبادی بهترین نتیجه را به دنبال دارد و بهترین بافت صوتی را حاصل خواهد کرد. اما اگر گیتار شما از این نوع نیست نیز ناامید نشوید و این تکنیک را آزمایش کنید تا شاید به نتایجی بسیار جذاب دست یابید.

امیدواریم که با مطالعه این مطلب، بتوانید شکلی جدید و لذت‌بخش‌تر از نوازندگی گیتار الکتریک را تجربه کنید و الهام لازم برای ساخت آثار موسیقی درخشان را دریافت کنید!

آیا شما تا به امروز صدای آکوستیک سیم‌های گیتار الکتریک خود را به‌وسیله میکروفون ضبط کرده‌اید؟ در این صورت، آیا از نتیجه این تکنیک ضبط غیرمعمول رضایت داشته‌اید؟ از چه میکروفونی برای انجام این کار بهره گرفته‌اید؟ از شما دعوت می‌کنیم که پاسخ خود به این سوالات را در بخش نظرات همین مطلب، با ما و مخاطبین گیتار ایران در میان بگذارید.

منبع: Premier Guitar
نویسنده: Bryan Clark