۵ نکته جالب درباره تجهیزات گروه متالیکا که احتمالاً نمی‌دانستید!

متالیکا (Metallica) امروزه به چیزی بسیار فراتر از یک گروه موسیقی ساده تبدیل شده است و نقش یک معیار و مرجع را دارد که سایر گروه‌های سبک متال را با در نظر گرفتن آن ارزیابی می‌کنند. در طول سالیان فعالیت متالیکا، طرفداران آن اطلاعات بسیاری را درباره تجهیزات مورد استفاده اعضای گروه برای ضبط و اجرای موسیقی جمع‌آوری کرده‌اند و اکنون، می‌توان گفت که اطلاعات چندانی راجع به تجهیزات این گروه وجود ندارد که دوستداران موسیقی متال از آنها اطلاع نداشته باشند! مشهورترین وسایل موسیقی متالیکا را می‌توان گیتارهای ای‌اس‌پی (ESP) جیمز هتفیلد با شکل و شمایلی یادآور گیتار گیبسون اکسپلورر (Gibson Explorer) و گیتارهای موسوم به Ouija و The Mummy متعلق به کرک همت (Kirk Hammett) دانست.

با این وجود، بسیاری از جزئیات درباره تجهیزات اعضای گروه متالیکا وجود دارد که همگان از آنها خبردار نیستند و تنها طرفداران سینه‌چاک این گروه هستند که آنها را می‌دانند! در این مطلب، قصد داریم به سراغ چندی از این موارد برویم و آنها را به شما معرفی کنیم.

امپلیفایرهای جیمز هتفیلد

هتفیلد در ضبط اولین آلبوم گروه متالیکا، یعنی Kill ‘Em All که در سال ۱۹۸۳ منتشر شد، از یک نمونه ویژه از امپلیفایر گیتار Marshall Master Volume بهره گرفت. اما این امپ یک نمونه عادی از Master Volume نبود؛ بلکه خوزه آردوندو (Jose Arredondo)، استاد حوزه امپلیفایر، تغییراتی در مدار آن اعمال کرده بود.

آردوندو به ارتقا و اعمال تغییرات بر روی امپلیفایرهای گیتاریست‌های مشهوری همچون ادی ون هیلن (Eddie Van Halen)، استیو وای (Steve Vai) و جورج لینچ (George Lynch) مشهور بود. او معمولاً برای ارتقای امپلیفایر این گیتاریست‌ها، آنها را گین استک (gain-stack) می‌کرد و بعضاً به بخش پری‌امپ آنها نیز یک لامپ خلأ می‌افزود.

احتمالاً می‌دانید که این امپلیفایر مارشال، در کنار چندی دیگر از تجهیزات متالیکا، در سال ۱۹۸۴ و زمانی که ون این گروه در شهر بوستون بیرون از پارکینگ پارک شده بود، دزدیده شد! این اتفاق، چه از لحاظ هنری و چه از لحاظ مالی، تأثیری دگرگون‌کننده بر متالیکا گذاشت و الهام‌بخش هتفیلد برای ساخت آهنگ Fade to Black شد! او بعدها در این باره گفته است: «من (با ساخت این آهنگ) واقعاً به خودکشی فکر نمی‌کردم؛ اما این امپ واقعاً امپ محبوب من بود و از دزدیده شدن آن عمیقاً ناراحت بودم!»

به دنبال این اتفاق و درست پیش از شروع ضبط آلبوم دوم متالیکا، یعنی Ride the Lightning، هتفیلد جایگزینی برای امپلیفایر مارشال محبوب خود پیدا کرد که یک نمونه نو از هد Marshall JMP 2203 بود. این امپ بعدها توسط کن فیشر (Ken Fischer)، مؤسس شرکت Trainwreck Amps، دستخوش تغییراتی شد که یکی از آنها، قابلیت بای‌پس کامل بخش پری‌امپ در آن بود. اما این تغییرات، سال‌ها پس از خرید این امپ در آن اعمال شدند و در حین ضبط آلبوم Ride the Lightning در سال ۱۹۸۴، امپ JMP 2203 در شرایط اولیه خود قرار داشت.

هتفیلد در ضبط این آلبوم، از یک پدال Ibanez Tube Screamer قدیمی بهره گرفت تا اوردرایوی کمی شدیدتر را در JMP 2203 ایجاد کند و به‌نوعی، تغییراتی که آردوندو در امپلیفایر محبوب قدیمی او اعمال کرده بود را در امپ جدید خود بازآفرینی کند.

در زمان ضبط آلبوم افسانه‌ای The Black Album، هم هتفیلد و هم پرودوسر این گروه در آن زمان یعنی باب راک (Bob Rock)، امپلیفایرهایی جدید با برند مارشال در اختیار داشتند که هر دو توسط آردوندو شخصی‌سازی شده بودند. طبق گفته هتفیلد، کرک همت نیز یک امپلیفایر به خوزه آردوندو سفارش داده بود که متأسفانه به دلیل فوت آردوندو، همت هرگز نتوانست امپ سفارشی خود را دریافت کند.

امپلیفایرهای رندال کرک همت

ممکن است در اجراهای زنده متالیکا دیده باشید که کرک همت بعضاً از یک امپ بسیار خوش‌صدا استفاده می‌کند که نام رندال (Randall) بر روی آن نوشته شده است. اما جالب است بدانید که این امپلیفایر اصلاً توسط دان رندال (Don Randall) طراحی نشده است و در واقع، یکی از تولیدات مایک فورتین (Mike Fortin) محسوب می‌شود که تنها با هدف استفاده همت، تحت لیسانس و برند Randall Amplifiers به تولید رسیده است.

رندال پیش از این نیز قراردادهایی را با تولیدکنندگان بوتیکی امپلیفایر، همچون اگنیتر (Egnater) عقد کرده بود که طبق آنها، این شرکت‌های کوچک، امپلیفایر را تولید می‌کردند و رندال آنها را با برند خود به فروش می‌رساند. همین رویکرد رندال نیز دلیلی محکم بر این امر است که برخی از محصولات این شرکت در دوره‌هایی خاص، کیفیتی بسیار بالاتر از سایر محصولات آن دارند و محبوبیت آنها نیز در بازار بیشتر است.

اما ریشه اصلی امپلیفایر سیگنچر همت با برند رندال را می‌توان Fortin Meathead دانست.

در سال ۲۰۱۱، فورتین چهار نمونه امپلیفایر پروتوتایپ دست‌ساز را با برند رندال برای کرک همت تولید کرد که همگی، مداری طراحی‌شده بر پایه مدل Meathead داشتند. این نمونه‌های پروتوتایپ با استفاده از قطعاتی گران‌قیمت‌تر و باکیفیت‌تر از آنچه در امپ‌های رندال همت به‌کار می‌روند، ساخته شده‌اند؛ اما همت هنوز نسخه عادی امپلیفایر سیگنچر خود را نیز در کنار این نمونه‌های پروتوتایپ مورد استفاده قرار می‌دهد.

با این اوصاف، می‌توان گفت که امپلیفایر سیگنچر کرک همت از فورتین و رندال، یعنی KH 103، یک نسخه سه‌کانال و کمی تغییریافته از Fortin Meathead بوده است.

با وجود اینکه متالیکا در سال‌های اخیر تقریباً در تمامی اجراهای خود، به‌جای امپلیفایر از یونیت‌های مادلر بسیار پیشرفته از برند فرکتال (Fractal) بهره گرفته است، اما این گروه در ضبط‌های استودیویی خود هنوز هم از امپلیفایرهای واقعی و آنالوگ استفاده می‌کند.

طبق گفته مایک فورتین، پروتوتایپ‌هایی که او برای همت ساخته است، در کنار نسخه نهایی این امپ، همگی هنوز در استودیو به‌شکلی گسترده توسط شخص کرک مورد استفاده قرار می‌گیرند و مادل‌های نرم‌افزاری که این گروه با استفاده از یونیت‌های فرکتال در اجراهای زنده خود به‌کار می‌گیرد نیز در واقع صدای همین امپلیفایرهاست.

نوازندگی گیتار آکوستیک کلیف برتون در یکی از مشهورترین آثار متالیکا

کرک همت طی مصاحبه‌ای که در سال ۲۰۱۶ با مجله Guitar World داشته است، تأیید کرده است که بیسیست فقید گروه متالیکا یعنی کلیف برتون (Cliff Burton)، نوازندگی لاین گیتار آکوستیک در اینترو آهنگ Fight Fire with Fire را به عهده داشته است. این آهنگ، اولین ترک آلبوم Ride the Lightning است!

همت طی همین مصاحبه در این رابطه گفته است: «این لاین آکوستیک تماماً متعلق به کلیف بود. کلیف این بخش را با استفاده از یک گیتار آکوستیک کوک‌شده در نت‌هایی پایین‌تر از کوک استاندارد نواخته است. او درک و مهارتی عالی در نوازندگی گیتار و همچنین ظرافت‌های موسیقی کلاسیک داشت. زمانی که آن قطعه موسیقی از برتون را شنیدیم، تصمیم گرفتیم آن را در آهنگ Fight Fire with Fire مورد استفاده قرار دهیم که نتیجه‌ای شگفت‌انگیز را نیز به دنبال داشت. ما از همان اول می‌دانستیم که این آهنگ، قرار است اولین ترک آلبوم باشد و شکی در این باره نداشتیم.»

گیتارهای ژاپنی

متالیکا را می‌توان نمادی کامل برای یک گروه موسیقی آمریکایی دانست؛ اما این گروه پیش از شراکت با کمپانی گیبسون، تجهیزاتی را مورد استفاده قرار می‌داد که معمولاً در خارج از آمریکا ساخته شده بودند. در واقع، عمده تجهیزات متالیکا در آن دوران، محصول کشورهای آسیایی بودند. گیتاری که باعث شروع مسیر نوازندگی گیتار هتفیلد شد، یک گیتار Flying Wedge Model 2236 از برند الکترا (Electra) بود که در اواخر دهه هفتاد میلادی ساخته شده بود. این گیتار، در واقع یک کپی آسیایی از مدل Flying V شرکت گیبسون بود. این ساز برخلاف نمونه حقیقی ساخت گیبسون که دسته‌ای یکپارچه با بدنه داشت، به دسته‌ای از نوع بولت-آن (bolt-on) یا همان پیچ‌شده به بدنه مجهز بود. همچنین روشن است که قیمت گیتار Flying Wedge Model 2236 نیز به‌مراتب از یک Flying V واقعی پایین‌تر بود!

کرک همت نیز در سال‌های اولیه فعالیت خود، چند نمونه کپی از فندر استرتوکستر (Fender Stratocaster) با برند فرناندز (Fernandes) را مورد استفاده قرار می‌داد. این گیتارها شامل FST-135 که او آن را ادنا (Edna) نام‌گذاری کرده بود، یک نمونه تغییریافته از FST-65 ساخت سال ۱۹۸۵ به‌رنگ قرمز و همچنین یک نمونه از مدل CS Style 22F می‌شدند.

کلیف برتون نیز در این دوران، از یک گیتار بیس Aria Pro II استفاده می‌کرد که مطمئناً آمریکایی نیست!

در واقع، تمامی این سازها ساخت کشور ژاپن هستند و حتی ممکن است که الکترای هتفیلد و آریای برتون، در کارخانه ماتسوموکو (Matsumoku) ساخته شده باشند.

هتفیلد پس از مدتی همکاری با گیبسون در دوران مدیریت هنری جوسکیویچ (Henry Juszkiewicz)، با این کمپانی دچار مشکل شد و به این همکاری پایان داد. همت نیز به دنبال هتفیلد، سریعاً از گیبسون خداحافظی کرد و پس از آن، هر دو به سراغ کمپانی ESP رفتند. کرک اخیراً مجدداً با گیبسون به همکاری پرداخته است؛ البته که گیبسون امروز، یک کمپانی بسیار باثبات‌تر، با مدیریتی بهتر از آن روزهاست.

گیتار Garage Days

اگر دنبال‌کننده متالیکا باشید، مطمئناً با گیتارهای سفارشی که کن لارنس (Ken Lawrence) برای جیمز هتفیلد ساخته است، آشنایی دارید. اما مهم‌ترین این سازها، گیتاری موسوم به Garage Days است که کن لارنس آن را «کارل» می‌خواند!

«کارل» به‌طور اختصاصی برای جیمز هتفیلد و با استفاده از چوب‌های باقی‌مانده از گاراژ قدیمی او که متالیکا در آن به تمرین می‌پرداخت، ساخته شده است. متالیکا بخش اعظم محتوای آلبوم‌های Ride the Lightning و Master of Puppets را در همین گاراژ ساخته است. «کارل» در واقع ششمین گیتاری است که لارنس برای هتفیلد به تولید رسانده است.

بدیهی است که چوب مورد استفاده در کف یا سقف یک گاراژ، استحکامی مشخص و قابل‌اطمینان برای استفاده در ساخت بدنه یک گیتار الکتریک ندارد؛ از این رو نیز لارنس از این چوب تنها به‌صورت تزئینی و به‌عنوان بخش رویی بدنه (تاپ) این گیتار بهره گرفته است و در زیر آن، ساختار اصلی بدنه را از چوب رزوود هندوراسی (Honduran rosewood) ساخته است تا بریج و تیل‌پیس آن، به ساختاری مستحکم و باثبات متصل شوند و گیتار عملکردی مطلوب ارائه دهد.

در بخش پشتی بدنه Garage Days و بر روی درپوش قطعات الکترونیکی آن که از تکه‌ای دیگر از چوب گاراژ هتفیلد ساخته شده است، چهار سکه بیست‌وپنج سنتی قرار گرفته است که بر روی هر یک، شکلی جذاب با ظاهری اسکلت‌گونه از تمامی اعضای متالیکا، یعنی کرک همت، جیمز هتفیلد، کلیف برتون و لارس اولریک (Lars Ulrich) حک شده است. نکته جالب در مورد این سکه‌ها این است که تاریخ ضرب هر یک از آنها، با تاریخ تولد اعضای متالیکا یکی است!

اما شاید جالب‌ترین ویژگی ظاهری این گیتار را بتوان نقاشی بسیار جالب فرت‌بورد آن دانست!

کن لارنس شخصاً این نقاشی را چنین توضیح داده است: «نقاشی بی‌نظیری که به‌عنوان اینلی در فرت‌بورد این گیتار به‌کار گرفته شده است، اثر پتار میلیوویویچ (Petar Milivojevic) است. او یک نقاش خلاق صربستانی است که طی سال‌های اخیر در ساخت گیتار با او همکاری کرده‌ام. پتار طرفدار پروپاقرص متالیکا، به‌خصوص جیمز است و شناخت او از سابقه و تاریخچه این گروه بسیار زیاد است. پتار توانست در عرض تنها سه روز، این ایده فوق‌العاده را بر روی فرت‌بورد گیتار هتفیلد اجرا کند. من این طراحی را پیش از تحویل گیتار، به جیمز نشان دادم و او بی‌درنگ و بدون هیچ شکی، سریعاً رضایت خود را از آن ابراز کرد!»

در این نقاشی تخیلی بسیار زیبا، هتفیلد با اندازه‌ای بسیار بزرگ و همت شبیه به فرشته مرگ (grim reaper) به تصویر کشیده شده است. دلیل به‌تصویر کشیدن کرک همت به‌عنوان فرشته مرگ یا همان عزرائیل در این نقاشی، شهرت او با نام Reaper بر روی استیج است. در ادامه این اینلی، اولریک با عصایی شبیه به صاعقه در دست دیده می‌شود. برتون نیز در کنار لارس، با صورت فلکی شکارچی (Orion) دیده می‌شود. پل گلدن گیت (Golden Gate) نیز در این نقاشی، اشاره به محل شکل‌گیری متالیکا، یعنی خلیج سن فرانسیسکو (San Francisco Bay) دارد و سنگ قبرهای کنار آن نیز با الهام از کاور آرت آلبوم Master of Puppets به آن افزوده شده‌اند.

امیدواریم که از مطالعه این مطلب لذت برده باشید و با بهره‌گیری از آن، اکنون با جزئیاتی جدید و جذاب از تجهیزات مورد استفاده متالیکا آشنا شده باشید! همچنین اگر دوست دارید نواختن برخی از آثار متالیکا را یاد بگیرید، می‌توانید به بخش «ویدئوهای آموزشی» در وب‌سایت ما سری بزنید. به‌طور مثال، در ویدیوی زیر، نحوه نواختن ریف‌های آهنگ جادوانه Enter Sandman آموزش داده می‌شود:

منبع: Guitar.com
نویسنده: Justin Beckner
مترجم: امیر تولی