آشنایی با کاپوهای نیمه (partial) و کاربردهای آنها

همگی ما به‌عنوان یک گیتاریست، همواره به دنبال روش‌هایی جدید برای توسعه مهارت‌های نوازندگی و خلاقیت خود در این زمینه هستیم. اما یکی از ابزارهایی که توسط کمتر گیتاریستی مورد استفاده قرار می‌گیرد و با این وجود می‌تواند تجربه نوازندگی را برای شما متحول کند، کاپوی گیتار نیمه یا پارشال (partial) است. کاپوی نیمه، وسیله‌ای ساده اما بسیار جالب و کاربردی است که می‌تواند چند سیم مشخص گیتار را به‌صورت همزمان به فرت‌بورد بفشارد و امکان دسترسی به الگوهای کوک متفاوت و آکوردهایی جذاب و پیچیده را بدون نیاز به تغییر کوک سیم‌های گیتار برای نوازنده فراهم کند.

کاپوهای نیمه برخلاف کاپوهای کامل که هر شش سیم گیتار را درگیر می‌کنند، می‌توانند چند سیم مشخص را در بر بگیرند تا کوک آنها را بدون تغییر نت در سیم‌های دیگر، تغییر دهند. این ویژگی استثنایی، امکان نوازندگی با خلاقیتی بسیار بیشتر را به شما می‌دهد و قابلیت ساخت موسیقی‌هایی بدیع و بسیار متفاوت را با استفاده از ساز گیتار فراهم می‌آورد. به‌عبارت دیگر، کاپوی نیمه، شما را به‌واقع به یک نوازنده متفاوت تبدیل می‌کند!

علاوه بر این، کاپوهای پارشال به گیتاریست‌ها امکان می‌دهند که با نواختن دست باز ساز و بدون نیاز به تغییر کوک فیزیکی سیم‌های آن، اصواتی خلاقانه و جالب را تولید کنند، آکوردهایی متفاوت با نت‌های معکوس بنوازند و تزئیناتی ملودیک و بدیع را به موسیقی خود بیفزایند.

در این مطلب، قصد داریم انواع کاپوهای پارشال و کاربرد آنها را به شما معرفی کنیم و جزئیاتی همچون همخوانی آنها با انواع گیتارهای آکوستیک و الکتریک را نیز مورد بررسی قرار دهیم. همچنین در ادامه، با مثال‌هایی حقیقی، به‌کارگیری این وسیله کاربردی و جالب در نوازندگی گیتار را به شما می‌آموزیم و به شما کمک می‌کنیم که گستره صوتی و تکنیکی نوازندگی خود را توسعه دهید و به نوازنده و همچنین آهنگسازی خلاق‌تر و ماهرتر تبدیل شوید.

با افزودن یک کاپوی گیتار partial به تجهیزات خود، با دنیایی آزاد و خلاقانه از نوازندگی گیتار آشنا خواهید شد و قابلیت‌هایی بی‌سابقه را در ساز خود کشف خواهید کرد.

انواع کاپوی گیتار نیمه

امروزه، انواع متفاوتی از کاپوهای نیمه در بازار وجود دارد که هر یک از آنها برای اجرای تکنیک‌هایی خاص و نوازندگی در سبکی مشخص مناسب هستند. موارد زیر، محبوب‌ترین انواع کاپوی پارشال در میان گیتاریست‌های امروزی به شمار می‌روند و استفاده از آنها، می‌تواند تأثیری بسیار مثبت در خلاقیت شما نیز داشته باشد:

کاپوی سه‌سیم: کاپوهای سه‌سیم، همانگونه که از نامشان پیداست، طولی نصف یک کاپوی استاندارد دارند و می‌توانند همزمان سه سیم گیتار را در فرتی خاص درگیر کنند. این نوع از کاپوی گیتار با درگیر کردن نیمی از سیم‌های ساز، امکان تجربه آکوردهایی متفاوت و الگوهای کوک غیرمتداول را در اختیار نوازنده قرار می‌دهد. در واقع، با به‌کارگیری کاپوی سه‌سیم، می‌توان الگوهای کوک G ،C و A دست باز را بدون نیاز به تغییر کوک فیزیکی ساز تجربه کرد.

کاپوی چهارسیم: کاپوی نیمه چهارسیم نیز نمونه‌ای طویل‌تر از کاپوهای سه‌سیم است که می‌تواند چهار سیم پشت سر هم را در فرتی خاص درگیر کند. کاربرد اصلی این نوع از کاپوی گیتار، تجربه الگوهای کوکی همچون DADGAD بدون تغییر کوک ساز است و به شما امکان می‌دهد که به‌آسانی نوازندگی خود را وارد سبک‌هایی همچون موسیقی سلتیک (Celtic) و فولک کنید.

کاپوهای قابل شخصی‌سازی اسپایدر یا عنکبوتی: کاپوهای اسپایدر با ساختار ویژه خود که از شش پین مجزا تشکیل شده است، امکان انتخاب سیم‌های درگیرشده توسط کاپو در یک فرت به‌صورت مجزا را به نوازنده می‌دهند. این نوع از کاپوی گیتار به لطف ویژگی بسیار منعطف خود، تجربه دنیایی از الگوهای کوک غیرمتداول و نواختن چندین و چند آکورد جذاب و خاص را امکان‌پذیر می‌کند.

روش‌های قراردهی کاپوهای نیمه بر روی فرت‌بورد گیتار

برای این که بتوانید از تمامی قابلیت‌های کاپوهای پارشال استفاده کنید، باید تمامی روش‌های ممکن قراردهی آنها بر روی فرت‌بورد گیتار را بدانید. در ادامه، چندی از متداول‌ترین این روش‌ها را به شما آموزش می‌دهیم:

قراردهی کاپوی سه‌سیم بر روی سیم‌های ۲ تا ۴ گیتار: با قرار دادن یک کاپوی سه‌سیم بر روی سیم‌های A ،D و G گیتار خود در هر یک از فرت‌ها، می‌توانید به الگوهای کوک جذابی دست یابید که عمقی دوچندان را به توالی‌های آکوردی شما می‌بخشند. این شکل از قراردهی کاپو بر روی گیتار، خصوصاً برای نوازندگی به‌وسیله اسلاید یا با تکنیک فینگراستایل (نوازندگی با دست به جای پیک) بسیار کاربردی است و می‌تواند جذابیت نوازندگی شما را مضاعف سازد.

قراردهی کاپو تنها بر روی سیم‌های بیس گیتار: اگر از یک کاپوی سه‌سیم یا کاپوی اسپایدر استفاده می‌کنید، می‌توانید آن را به‌گونه‌ای بر روی گیتار خود نصب کنید که تنها دو یا سه سیم بم‌تر ساز را درگیر کند. این نحوه قراردهی کاپو بر روی فرت‌بورد، دسترسی به اصواتی ممتد و جذاب را ممکن می‌سازد و می‌تواند به دست‌یابی به هارمونی‌های پیچیده نیز کمک شایانی کند. این روش خصوصاً در میان نوازندگان سبک‌های فولک یا ایندی (indie) بسیار محبوب است.

کاربردهای کاپوهای نیمه در گیتارهای الکتریک

در حالی که معمولاً نوازندگان گیتار آکوستیک از کاپوهای نیمه استفاده می‌کنند، اما کاربرد‌های بی‌شمار این وسیله و آسانی استفاده از آن باعث شده است که امروزه، بسیاری از نوازندگان گیتار الکتریک نیز آن را به کار بگیرند. چندی از کاربردهای کاپوهای پارشال در نوازندگی گیتار الکتریک، موارد زیر هستند:

توسعه بازه تُنال گیتار: استفاده از کاپوهای پارشال در گیتارهای الکتریک، می‌تواند باعث توسعه بازه تُنال آنها شود و امکان نواختن گستره‌ای وسیع‌تر از آکوردها را به شما بدهد. به‌علاوه، به‌کارگیری این نوع از کاپو، امکان نوازندگی دست باز بسیاری از نت‌ها و نواختن هارمونی‌های پیچیده در سبک‌هایی همچون جز، امبینت یا موسیقی تجربی (experimental) را به شما می‌دهد.

نوازندگی سولو: استفاده از کاپوهای پارشال در ترکیب با الگوهای کوک غیرمعمول، بازه نتی به‌کلی متفاوت و آزادی دوچندان را در نوازندگی سولو در اختیار گیتاریست‌ها قرار می‌دهد و امکان نوازندگی ملودی‌هایی فراموش‌نشدنی را به آنها می‌بخشد.

توسعه خلاقیت در نوازندگی با استفاده از کاپوهای نیمه

به‌کارگیری خلاقانه کاپوهای نیمه در نوازندگی و استفاده از آنها خارج از چهارچوب‌های معمول، امکان تولید صداهایی بی‌سابقه و بسیار خلاقانه را به‌وسیله گیتار به شما می‌دهد و افق موسیقایی پیش روی شما را وسعت می‌بخشد. نکات زیر می‌توانند باعث به‌کارگیری خلاقانه‌تر کاپوهای پارشال در نوازندگی‌تان شوند:

کاپوی خود را در موقعیت‌هایی غیرمعمول بر روی دسته گیتار قرار دهید: قراردهی کاپوهای پارشال در موقعیت‌های غیرمعمول، همچون نصب آن تنها بر روی سیم‌های زیر گیتار یا به‌کارگیری چند نمونه از آن در موقعیت‌های مختلف دسته، می‌تواند نتایج صوتی غیرمنتظره و بسیار جذابی را حین نوازندگی برای شما رقم بزند. بنابراین، پیشنهاد می‌کنیم حین استفاده از کاپوی گیتار نیمه، از محدوده امن خود در نوازندگی فاصله بگیرید و خود را برای کشفیاتی جدید آماده کنید.

کاپوی گیتار نیمه را در ترکیب با تکنیک‌های فعلی نوازندگی خود به کار بگیرید: شما می‌توانید از کاپوهای پارشال در کنار تکنیک‌های عادی نوازندگی همچون فینگر پیکینگ، فلت پیکینگ یا نوازندگی با اسلاید استفاده کنید تا عمق و ظرافتی مضاعف را به آثار خود ببخشید.

نحوه نوازندگی گیتاریست‌های محبوب خود را بررسی کنید: پس از همگی این نکات، پیشنهاد می‌کنیم روش به‌کارگیری کاپوهای نیمه توسط گیتاریست‌های محبوب خود را نیز بررسی کنید تا با الگوبرداری و الهام‌گیری از آنها، بتوانید کاربردهای این وسیله را بهتر بیاموزید و آن را به‌شکلی بهینه‌تر در نوازندگی خود به کار بگیرید.

جمع‌بندی

در نهایت، باید گفت که کاپوهای نیمه یا partial، ابزارهایی بسیار کاربردی و خلاقانه هستند که می‌توانند افق‌های موسیقایی شما را وسعت ببخشند و رویکرد شما در نوازندگی را نیز به‌شکلی مثبت متحول کنند. با امتحان انواع مختلف کاپو، قراردهی آنها در موقعیت‌های مختلف در گیتار و به‌کارگیری آنها در انواع گیتار آکوستیک و الکتریک، شما می‌توانید به دنیایی بی‌انتها از آکوردها، الگوهای کوک و هارمونی‌های بسیار زیبا و غیرمعمول دست یابید.

آیا شما تا کنون از یک کاپوی گیتار پارشال در نوازندگی خود استفاده کرده‌اید؟ در این صورت، آیا از نتیجه استفاده از این وسیله رضایت داشته‌اید؟ از شما دعوت می‌کنیم که نظر خود در این مورد را با ما و مخاطبین گیتار ایران در میان بگذارید.

منبع: Kyser
نویسنده: Mike Cross
مترجم: امیر تولی