آثار مشهوری که با استفاده از میکروفون‌هایی ارزان‌قیمت ضبط شده‌اند

بدیهی است که تمامی موزیسین‌ها می‌خواهند آثار خود را با بالاترین کیفیت ممکن ضبط کنند. به‌طور کلی، برای این که بتوانید یک قطعه موسیقی را با کیفیتی عالی تولید کنید، نیاز است که موزیسین‌هایی خبره را به یک اتاق کاملاً بهینه از لحاظ آکوستیک دعوت کنید و اجرای آنها را با استفاده از کنسول‌های استودیویی بالارده، میکروفون‌ها و تجهیزات گران‌قیمت و میکروفون‌گذاری بی‌نقص ضبط کنید. حداقل طبق باور عمومی، دستورالعمل ثابت برای دستیابی به یک اثر موسیقی باکیفیت، چنین شرایطی است.

اما باید بدانید که بسیاری از آثار موسیقی فاخر در تاریخ، نیازی به چنین شرایطی نداشته‌اند و در یک محیط بی‌نقص نیز تولید و ضبط نشده‌اند. در واقع، شاید با دانستن این که چه تعداد از آثار موسیقی بسیار باکیفیت و موسیقی‌های مورد علاقه‌تان با استفاده از میکروفون‌هایی ارزان‌قیمت و ساده ضبط شده‌اند، شگفت‌زده شوید و در استانداردهایی که برای انجام یک ضبط حرفه‌ای در ذهن دارید، تجدید نظر کنید.

در این مطلب، قرار است چندی از این آثار موسیقی را به شما معرفی کنیم و مطمئناً با دانستن نام آنها، دیگر همچون گذشته به ضبط موسیقی فکر نخواهید کرد و تعاریف کیفیت صدا در دنیای موسیقی برایتان به‌کلی تغییر خواهد کرد!

پیش از این که به معرفی این عناوین بپردازیم، نیاز است که چند نکته را ذکر کنیم:

• آثار موسیقی بی‌شماری در دنیا وجود دارند که در تولید و ضبط آنها، از حداقل یک میکروفون متوسط یا ارزان‌قیمت استفاده شده است و ممکن است که این میکروفون، برای ضبط صدای سازهایی همچون اسنر درام یا امپلیفایر گیتار به‌کار گرفته شده باشد؛ اما آثاری که در این مطلب به شما معرفی می‌کنیم، چنین نیستند! در واقع، در ضبط این آثار یا به‌طور غالب از میکروفون‌های ارزان استفاده شده است و یا بخشی بسیار مهم از آنها همچون وکال اصلی، توسط چنین میکروفونی ضبط شده است.
• برخی از اوقات، موزیسین‌ها، مهندسین صدا یا آهنگسازان، تجهیزات مورد استفاده خود در ضبط یک اثر را مغایر و ساده‌تر از آن چیزی که در واقع بوده است، اعلام می‌کنند و به استفاده از تجهیزات گران‌قیمت اعتراف نمی‌کنند تا به این شکل، هنرشان در ساخت آن اثر برجسته‌تر و پُررنگ‌تر به نظر برسد. با این وجود، درباره تجهیزات مورد استفاده در تمامی آثاری که در این مطلب از آنها نام می‌بریم، مستنداتی محکم و غیرقابل انکار وجود دارد. حتی در حین ضبط و ساخت برخی از آنها، مصاحبه‌های تصویری مختلفی صورت گرفته است که مهر تأییدی محکم بر استفاده از این تجهیزات در ساخت آنهاست.
• حتی آثاری که با استفاده از یک میکروفون ارزان‌قیمت ضبط شده‌اند نیز ممکن است با تجهیزاتی گران‌قیمت و بسیار باکیفیت تحت پروسه میکس و مسترینگ قرار گرفته باشند. اما این امر نباید شما را از استفاده از تجهیزات مقرون‌به‌صرفه برای ساخت آثاری باکیفیت و زیبا دلسرد کند. اگر در حال ضبط یک پروژه موسیقی هستید و از کیفیت صدای تجهیزات فعلی خود رضایت ندارید، می‌توانید این پروژه را به‌آسانی و با هزینه‌ای نه‌چندان زیاد، به یک مهندس میکس و مستر خبره ارسال کنید و از او بخواهید که پردازش‌های نهایی را بر روی آن انجام دهد تا نتیجه حاصله، کیفیت مورد نظر شما را داشته باشد. اما حتی اگر می‌خواهید تمام مراحل ساخت موسیقی را خود انجام دهید و توانایی صرف هزینه برای خرید تجهیزات استودیویی گران‌قیمت و یا حضور در استودیوهای بزرگ را ندارید نیز پلاگین‌های مدرن و تجهیزات مسترینگ مقرون‌به‌صرفه می‌توانند جایگزینی بی‌نظیر برای تجهیزات موجود در استودیوهای حرفه‌ای باشند و کیفیت صدایی نزدیک به آنها را با هزینه‌ای بسیار کمتر به شما ارائه کنند! بنابراین، نگذارید که کمبود تجهیزات سخت‌افزاری، شما را از ساخت یک اثر باکیفیت منصرف کند.

حال، با اشاره به این موارد، به سراغ معرفی چندی از آلبوم‌های مشهور موسیقی معاصر می‌رویم که غالباً با استفاده از میکروفون‌های ارزان‌قیمت ضبط شده‌اند.

آلبوم Boston از گروه Boston (منتشرشده در سال ۱۹۷۶)

کورِس زیبا و دل‌انگیز اثر More Than a Feeling در زمان انتشار خود، یعنی سال ۱۹۷۶، ایستگاه‌های رادیویی AM را به قبضه درآورد و از دوران شکل‌گیری ایستگاه‌های رادیویی موسیقی راک کلاسیک تا به امروز، یک عضو ثابت از پلی‌لیست آنها بوده است. از این رو و با توجه به این موفقیت فوق‌العاده، احتمالاً انتظار ندارید که این آهنگ، یکی از آثاری باشد که با استفاده تجهیزاتی خانگی و ارزان‌قیمت ضبط و تولید شده باشد؛ اما حقیقت این است که More Than a Feeling و در کل، بخش اعظم آلبوم اول گروه موسیقی بوستون (Boston)، در زیرزمین خانه یکی از بنیانگذاران این گروه، یعنی تام شولز (Tom Scholz) واقع در شهر واترتاون (Watertown) ایالت ماساچوست و با استفاده از میکروفون ارزان قیمت اما باکیفیت Shure SM57 ضبط شده است.

در واقع، طبق مصاحبه‌ای که در سال ۲۰۰۰ در مجله موسیقی Mix از گروه بوستون انجام شده است، به جز وکال برد دلپ (Brad Delp) در این اثر که در استودیویی در شهر لس آنجلس ضبط شده است، تمامی اجزای دیگر آن به‌طور کامل به‌شکل خانگی به تولید رسیده است.

آلبوم A Seat at the Table از Solange (منتشرشده در سال ۲۰۱۶)

سولانژ نولز (Solange Knowles)، خواننده معروف و خواهر بیانسه (Beyonce) نیز همچون پرینس (Prince) که به ضبط وکال موسیقی خود در قسمت کنترل روم و در جلوی کنسول استودیویی مشهور بود، ترجیح می‌دهد وکال خود را در روبروی اسپیکرهای مانیتورینگ استودیو ضبط کند و اعتقاد دارد که این روش، به او در قرارگیری بهتر در جو موسیقی و اجرا به‌شکلی پویاتر کمک می‌کند.

در حالی که پرینس در طول فعالیت حرفه‌ای خود، میکروفون‌هایی بی‌شمار، از مدل‌هایی متداول و مقرون‌به‌صرفه همچون Shure SM57 و AKG C12 تا میکروفون گران‌قیمت Neumann U 47 را برای ضبط وکال مورد استفاده قرار داده است، سولانژ به یک میکروفون خاص علاقه‌ای بسیار دارد و تقریباً تمامی آثار خود را نیز با آن ضبط کرده است. این میکروفون چیزی نیست جز یک نسخه قدیمی از شور SM58 با نام Beta 58A.

مجله ریورب، مصاحبه‌ای با مهندس ضبط ثابت سولانژ، یعنی میکلین بلوسپروس ملقب به بلو (Mikaelin “Blue” Bluespruce) انجام داده است و در طی آن، او درباره فرایند کار با این خواننده بااستعداد چنین گفته است: «میکروفون شور Beta 58 اصلی‌ترین وسیله‌ای است که در پروسه ضبط وکال سولانژ باید در اختیار داشته باشیم. او معمولاً دوست ندارد که به‌صورت ایستاده در جلوی میکروفون قرار گیرد و در اکثر اوقات، آثار خود را در موقعیت‌هایی مختلف، همچون نشسته و در حال راه رفتن در اتاق کنترل استودیو، ضبط می‌کند. در واقع، او برای ضبط وکال، در موقعیتی بسیار راحت قرار می‌گیرد و با در دست گرفتن میکروفون، شروع به خواندن می‌کند. از این رو، Beta 58 یکی از مناسب‌ترین میکروفون‌ها برای اوست و تنها وسیله‌ای است که وجود آن در پروسه ضبط آثار او الزامیست.»

آلبوم A Seat at the Table نیز از این قاعده مستثنی نیست و سولانژ در ساخت آن نیز چنین رویکردی را پیش گرفته است و تمامی لاین‌های وکال خود را به‌شکلی راحت، با استفاده از این میکروفون Beta 58 ضبط کرده است.

آلبوم So Far Gone از Drake (منتشرشده در سال ۲۰۰۹)

اگر به دنبال تجهیزات استودیویی مقرون‌به‌صرفه باشید و خصوصاً در کشوری همچون ایران نیز زندگی کنید، مطمئناً یک میکروفون ۱۰۰۰ دلاری نظر شما را به خود جلب نمی‌کند! اما در میان محصولات شرکت آلمانی نویمن (Neumann)، چنین قیمتی نسبتاً مناسب محسوب می‌شود! TLM 103 که با وجود قیمت هزار دلاری خود، یکی از ارزان‌قیمت‌ترین میکروفون‌های نویمن به شمار می‌رود، در طی چند سال اخیر به یکی از میکروفون‌های محبوب در میان آهنگسازان جوان برای ارتقای ستاپ استودیویی‌شان بدل شده است.

حدود ۱۷ سال پیش، یعنی سال ۲۰۰۸، دوست صمیمی دریک (Drake) و پرودوسر آثار این رپر مشهور، یعنی نوح شبیب ملقب به فورتی (Noah “40” Shebib)، چنین آهنگساز جوانی بود و با استفاده از یک ستاپ استودیویی بسیار ساده، متشکل از کارت صداهای سری MBox، یک لپ‌تاپ با نرم‌افزار آهنگسازی Pro Tools و یک میکروفون TLM 103 در خانه خود و در اتاق هتل، آثاری را با همکاری دریک به تولید رساند که در کنار یکدیگر، اولین آلبوم این رپر کانادایی، موسوم به So Far Gone را تشکیل می‌دادند. تک‌آهنگ‌هایی همچون Best I Ever Had و Successful، به آثاری بسیار پرمخاطب در دوران خود تبدیل شدند و تقریباً به‌تنهایی، دریک را از یک پسر جوان مستعد، به یک ستاره موسیقی پاپ و هیپ هاپ تبدیل کردند.

شبیب در سال ۲۰۱۴، یک پست در وب‌سایت لیبل خود، یعنی OVO گذاشته است که در آن، نگاهی به گذشته انداخته و مسیری که برای تبدیل شدن به یک هنرمند مشهور در کنار دریک طی کرده است را توصیف کرده است. او در این پست چنین گفته شده است: «لپ‌تاپ‌های قدیمی و کارت صداهای ساده و کوچک همچون MBox برای من حکم طلا را دارند و نقطه شروع ما در دنیای موسیقی هستند. ما در آن دوران، جوانانی بااراده و تشنه موفقیت بودیم که با ساده‌ترین وسیله‌ها، توانستیم نه یک اثر موسیقی معمول، بلکه یک اثر کاملاً حرفه‌ای تولید کنیم و با آن به موفقیت برسیم. شاید این امر در سال ۲۰۱۴ چندان عجیب نباشد؛ اما کمی قبل و در سال ۲۰۰۹، از نظر بسیاری از افراد شگفت‌انگیز بود که ما توانستیم بدون تجهیزاتی گران‌قیمت همچون کنسول SSL 4K یا ۱۰۷۳ و میکروفون C800، آثاری را تولید کنیم که نامزد جایزه گرمی شدند و مدت‌ها در رتبه اول چندی از مهم‌ترین جدول‌های محبوب‌ترین موسیقی‌ها جای گرفتند. ستاپ ما از یکی از ارزنده‌ترین و کاربردی‌ترین میکروفون‌های موجود در بازار، یعنی Neumann TLM 103، یک لپ‌تاپ و یک کارت صدای Avid MBox تشکیل شده بود و این موارد، تمام تجهیزاتی بودند که ما برای ساخت موسیقی در اختیار داشتیم!»

آلبوم Vampire Weekend از گروه Vampire Weekend (منتشرشده در سال ۲۰۰۸)

در همین سال‌ها نیز رستم باتمانقلیچ (Rostam Batmanglij)، با تلاش و پشتکار بسیار در حال ساخت موسیقی با لپ‌تاپ و تجهیزات استودیویی خانگی خود بود و قرار بود که با انتشار اولین آلبوم گروه موسیقی خود، یعنی ومپایر ویکند (Vampire Weekend)، در سبکی کاملاً متفاوت از دریک به شهرت دست یابد.

آلبوم اول این گروه که آثاری محبوب همچون A-Punk و Oxford Comma در آن جای گرفته است، در مکان‌هایی مختلف در نیویورک سیتی (New York City) و اطراف آن، از جمله چند آپارتمان و زیرزمین ضبط شده است.

رستم از زمان انتشار این آلبوم، به یکی از مهم‌ترین پرودوسرهای معاصر در سبک‌های پاپ و ایندی پاپ (indie pop) تبدیل شده است؛ اما پیش از این، او هم یکی از آهنگسازان گمنام و معمولی بود و در تالارهای گفتگوی مربوط به تجهیزات استودیویی، درباره تجهیزات خود به صحبت و نظرخواهی می‌پرداخت.

او طی یک مجموعه از پست‌ها در فروم گیراسپیس (Gearspace)، از چندی از تجهیزات مورد استفاده در تولید و ضبط آثار خود نام برده است. با نگاهی به این پست‌ها متوجه می‌شوید که فهرست تجهیزات او در آن روزگار، از یک کارت صدای Digidesign Digi 002 و چند پلاگین محبوب از جمله Altiverb ،Vintage Warmer و یک پروفایل IR موسوم به Vintage Spring Reverb فراتر نمی‌رود.

تمامی میکروفون‌های نام‌برده توسط رستم در پست‌های گیراسپیس نیز نمونه‌هایی نسبتاً ارزان‌قیمت بودند. ظاهراً این گروه موسیقی در ضبط اولین آلبوم خود، برای ضبط اکثر لاین‌های وکال، از یک میکروفون نویمن TLM 103 استفاده کرده است و در آثاری همچون Oxford Comma که درام لاینی آکوستیک دارند نیز تنها یک میکروفون از نوع Sennheiser MD 421 را برای ضبط کل اجزای درام کیت مورد استفاده قرار داده است.

رستم باتمانقلیچ در این مورد گفته است: «بخش عمده صدای درامز در ترک‌های آلبوم Vampire Weekend با استفاده از یک میکروفون ضبط شده است. اتاقی که در آن صدای درامز را ضبط کردیم، یک اتاق کاملاً مفروش با اندازه ۱۲ در ۱۲ بود و یک اتاق تمرین با آکوستیکی نسبتاً بهینه محسوب می‌شد.»

آلبوم For Emma, Forever Ago از Bon Iver (منتشرشده در سال ۲۰۰۷)

تجهیزات و تکنیک‌های مورد استفاده در ساخت آلبوم اول بن ایور (Bon Iver) نیز همچون آلبوم اول بروس اسپرینگستین (Bruce Springsteen) به نام Nebraska، ارتباطی نزدیک با ایده اولیه آن داشتند.

بروس اسپرینگستین در زمان ضبط آلبوم Nebraska، تنها یک قدم با تبدیل شدن به یک ستاره فاصله داشت و این آلبوم را که پر بود از آهنگ‌هایی ماهرانه و ترانه‌هایی غمگین و زیبا، تنها به‌وسیله دو میکروفون SM57، در یک ریکوردر کاست چهار ترک ضبط کرد. او در ضبط این آلبوم اعتقاد داشت که هرچه آثارش بیشتر شبیه به یک دمو شوند، بهتر است!

در مقابل اما بن ایور در آلبوم For Emma, Forever Ago سعی داشت که با استفاده از یک لپ‌تاپ ضعیف که به‌سختی نرم‌افزار آهنگسازی را اجرا می‌کرد و یک میکروفون شور SM57، تمیزترین ضبط‌های ممکن را انجام دهد. این آلبوم در نهایت باعث شهرت بن ایور شد و اکنون نام او را به‌عنوان یکی از بهترین موزیسین‌های معاصر بر سر زبان‌ها انداخته است.

در سال ۲۰۰۸، ایور طی مصاحبه‌ای با مجله Stereogum، فلسفه خود برای انتخاب تجهیزات ضبط موسیقی را چنین توضیح داده است: «من در ضبط آلبوم اول خود، چند میکروفون که می‌دانم صدایی بسیار خوب دارند، همچون یک مدل ریبون را تهیه و شروع به امتحان آنها کردم. اما پس از این، منطق خود را به‌کار انداختم و با خود گفتم اگر یک میکروفون ۸۰ دلاری در شرایط مورد نظر تو، عملکردی بهتر از یک میکروفون ۱۱۰۰ دلاری دارد، بی‌درنگ به سراغ میکروفون ارزان‌تر برو! به سراغ پری‌امپ‌هایی برو که از نظر خودت صدای خوبی می‌دهند؛ نه پری‌امپ‌هایی که طبق توصیف چند فرد معتاد به خرید تجهیزات استودیویی در تالارهای گفتگو، صدایی خوب دارند! این فلسفه من در انتخاب تجهیزات استودیویی است. در واقع، من وسایل را پیش از استفاده امتحان می‌کنم و آنها را بسته به شرایط خود انتخاب می‌کنم.»

بدیهی است که ستاپ استودیویی بن ایور در طی سال‌های فعالیت خود به‌عنوان یک هنرمند مشهور، به‌شکلی چشمگیر گسترش یافته است و می‌توان استودیوی بسیار مجهز او موسوم به April Base را طی یک ویدیو که در سال ۲۰۱۴ منتشر کرده است، مشاهده کرد. با چنین صحبت‌هایی، بدون شک تجهیزات استودیویی وینتج بی‌شمار او از برندهایی همچون پولتک (Pultec) و تلترانیکس (Teletronix) که دیوار استودیوی او را فرا گرفته‌اند، همگی از تجهیزات مورد علاقه او هستند و در شرایطی خاص، بهترین عملکرد ممکن را به او ارائه می‌کنند!

آلبوم When We All Fall Asleep, Where Do We Go از Billie Eilish (منتشرشده در سال ۲۰۱۹)

بیلی آیلیش (Billie Eilish) و پرودوسر، همکار و البته برادر او، فینیس اوکانل (Finneas O’Connell) را می‌توان قهرمانان و پادشاهان استودیوی خانگی دانست! این خواهر و برادر موفق شدند در اتاق خواب خود و با استفاده از تجهیزاتی محدود، آلبومی را ضبط کنند که چندین جایزه گرمی را برای آنها به ارمغان آورد و صحنه موسیقی پاپ را نیز برای همیشه تغییر داد. نام این آلبوم ?When We All Fall Asleep, Where Do We Go بود.

اگر به یاد داشته باشید، طی یکی از نکاتی که در آغاز این مطلب ذکر شده بود، گفتیم که آثار موسیقی خانگی ممکن است برای میکس و مستر به مهندسین خبره سپرده شوند و این اتفاق، در ساخت این آلبوم رخ داده است. این امر باعث بحث‌هایی فراوان در فضای مجازی و تالارهای گفتگوی تجهیزات استودیویی در رابطه با ماهیت تولید آلبوم اول آیلیش شده است و بسیاری بر این باورند که در چنین شرایطی، این آلبوم را دیگر نمی‌توان کاملاً خانگی دانست و به هر حال، تجهیزات گران‌قیمت و حرفه‌ای متعددی در مراحل تولید آن مورد استفاده قرار گرفته است.

اما این امر را نمی‌توان انکار کرد که تمامی ترک‌های ?When We All Fall Asleep, Where Do We Go با استفاده از یک ستاپ کامپیوتر عادی و مدرن، در خانه کودکی این خواهر و برادر تولید و ضبط شده‌اند. فینیس طی یک مصاحبه با مجله Sound on Sound در سال ۲۰۱۹، گفته است ستاپی که در ساخت این آلبوم مورد استفاده قرار گرفته است، شامل یک کامپیوتر با نرم‌افزار آهنگسازی لاجیک (Logic)، یک میدی کنترلر برای نواختن سینتی‌سایزرها و سمپل‌های گوناگون، یک کارت صدای Universal Audio Apollo، یک جفت اسپیکر مانیتورینگ یاماها و یک میکروفون Neumann TLM 103 برای ضبط صدای بیلی می‌شده است. این ستاپ در بسیاری از صحنه‌های فیلم مستند ساخت این آلبوم که The World’s a Little Blurry نام داشت، قابل مشاهده است.

در تاریخچه فعالیت موسیقی فینیس و بیلی کمی به عقب می‌رویم و به اولین تک‌آهنگ او، یعنی Ocean Eyes می‌رسیم که باعث شهرت آیلیش شد. در ضبط این تک‌آهنگ، فینیس و بیلی حتی بخش گران‌قیمت‌تر این ستاپ، یعنی میکروفون نویمن را نیز در اختیار نداشتند و ستاپ آنها حتی از این نیز محدودتر بود. برای ضبط وکال Ocean Eyes، بیلی از یک میکروفون ارزان‌قیمت از نوع Audio-Technica AT2020 استفاده کرده است که به ارزش قیمتی بسیار بالای خود مشهور است. فینیس در طی مصاحبه مذکور در این باره افزوده است: «وکال بیلی در ترک Ocean Eyes با استفاده از یک میکروفون AT2020 ضبط شده است که از نظر من، صدایی عالی دارد. شاید این میکروفون کیفیتی همچون میکروفون نویمن فعلی ما نداشته باشد؛ اما من هیچ‌گاه میکروفونی پیدا نکردم که به اندازه AT2020 از صدای آن لذت ببرم و قیمتی کمتر از TLM 103 نیز داشته باشد. از نظر من، آدیو-تکنیکا AT2020 می‌تواند یک میکروفون مبتدی فوق‌العاده باشد.»

سخن آخر

با مطالعه این مطلب، می‌توان به این نتیجه رسید که برای ساخت یک اثر موسیقی شاخص، نیاز مبرمی به خرید میکروفون و تجهیزات استودیویی گران‌قیمت ندارید و می‌توانید حتی در خانه و با استفاده از وسایلی بسیار ساده نیز به خلق شاهکارهای موسیقایی بپردازید.

بنابراین، امیدواریم که پس از این، انگیزه‌ای دوچندان برای ساخت موسیقی به‌شکلی هدفمند گرفته باشید و اکنون برای تبدیل شدن به یک ستاره موسیقی، بیشتر از قبل تلاش کنید.

اگر شما نیز یک آهنگساز هستید، از چه تجهیزاتی برای ساخت موسیقی استفاده می‌کنید؟ آیا از عملکرد این تجهیزات راضی هستید و تا کنون اثری تولید کرده‌اید که به نظرتان کیفیتی بالاتر از آنچه از این وسایل انتظار می‌رود، داشته باشد؟ فارغ از اینها، آیا شما آلبوم موفق دیگری نیز می‌شناسید که با استفاده از میکروفون‌ها و تجهیزات ارزان‌قیمت ساخته شده باشد؟ از شما دعوت می‌کنیم که پاسخ خود به این سوالات را در بخش نظرات همین مطلب، با ما و مخاطبین گیتار ایران در میان بگذارید.

منبع: Reverb
مترجم: امیر تولی