آموزش, مقالات, مقالات استودیویی
آشنایی با اجزای مختلف اسپیکر مانیتورینگ
جولای
اسپیکرهای مانیتورینگ، یکی از مهمترین تجهیزات در یک استودیو هستند و به‌گونه‌ای، دریچه اصلی شما برای تجربه و شنیدن موسیقی در حال ساخت به شمار می‌روند. این وسیله با وجود اهمیت بسیار خود، ساختاری نسبتاً ساده دارد که تنها از چند قطعه مشخص و نه‌چندان پیچیده تشکیل شده است.
در این مطلب، قصد داریم اصلی‌ترین اجزای یک اسپیکر مانیتورینگ را به شما معرفی کنیم و تأثیر آنها در عملکرد اسپیکر را نیز مورد بررسی قرار دهیم. مواردی که در این مطلب نام برده می‌شوند، اجزای اصلی یک اسپیکر مانیتورینگ متداول هستند و برخی از نمونه‌های این وسیله ممکن است به اجزا و امکاناتی بیشتر یا کمتر در خود مجهز باشند.
توییتر (درایور فرکانس بالا)
یک درایور فرکانس بالا یا توییتر، همانگونه که از نامش پیداست، وظیفه بازتولید محدوده فرکانس‌های صوتی میانه به بالا (آپرمید) و بالا (تربل) را در یک اسپیکر مانیتورینگ به عهده دارد.
توییترها در واقع درایورهایی کوچک هستند که مدار اسپیکر، فقط محدوده فرکانسی ذکرشده را به آنها ارسال می‌کند. دیافراگم در توییتر اسپیکرهای مانیتورینگ، بسته به مدل دستگاه، از موادی مختلف همچون ابریشم، آلومینیوم، بریلیوم یا حتی تیتانیوم ساخته می‌شود.
ووفر (درایور فرکانس‌های پایین)
ووفر یا درایور فرکانس پایین در یک اسپیکر مانیتورینگ، وظیفه تولید فرکانس‌های میانی (میدرنج) و پایین (بیس) را دارد. این درایور اندازه‌ای به‌وضوح بزرگتر از توییتر دارد تا بتواند طول موج‌هایی بلندتر، یعنی فرکانس‌های صوتی پایین‌تر را به‌آسانی بازتولید کند. اندازه بزرگتر ووفر باعث می‌شود که این درایور برای کار و به حرکت درآمدن، نیازمند یک امپلیفایر قدرتمند‌تر و توان الکتریکی بیشتر باشد.
دیافراگم ووفرها در اسپیکرهای مانیتورینگ معمولاً از صفحه‌ای از جنس کولار (kevlar)، آرامید، کاغذ و مشتقات آن یا پلی‌پروپیلن ساخته می‌شود.
ویوگاید (waveguide)
ویوگاید که بخشی از جلوی بدنه اسپیکر مانیتورینگ به شمار می‌رود و در اطراف درایورها واقع شده است، وظیفه هدایت امواج صوتی تولیدشده توسط توییتر و ووفر را دارد و وسعت میدان بهینه صوتی عمودی و افقی یک اسپیکر را تعیین می‌کند. این بخش در هر اسپیکر، شکلی متفاوت دارد تا بهینه‌ترین عملکرد درایور به‌کار‌رفته را به نمایش بگذارد و معمولاً از جنس قسمت جلویی بدنه است.
پورت آکوستیک یا بیس پورت
پورت آکوستیک در یک اسپیکر مانیتورینگ، دریچه‌ای در بخش پشتی یا جلویی بدنه است که نیروی مکش حاصله از حرکت ووفر را از کابینت یا بدنه خارج می‌کند. این دریچه می‌تواند با خروج هوا از خود، فرکانس صوتی پایینی تولید کند و عمق بیس قابل بازتولید توسط یک اسپیکر مانیتورینگ را افزایش دهد. در واقع، وجود یک پورت آکوستیک در اسپیکر، تاثیری مثبت در عملکرد آن دارد؛ زیرا این امکان را به ووفر می‌دهد که همزمان، دو موج صوتی را تولید کند.
شکل و اندازه پورت آکوستیک در یک اسپیکر مانیتورینگ، تأثیری مستقیم در فرکانس صوتی قابل تولید توسط آن دارند و سازندگان اسپیکر، این دریچه را به‌گونه‌ای مهندسی می‌کنند که بازتولید بازه‌ای خاص از طیف فرکانس صوتی را پوشش دهد. بسیاری از مدل‌های امروزی به یک بیس پورت مجهز هستند؛ اما برخی از اسپیکرها نیز طراحی کاملاً بسته دارند و به این دریچه در ساختار خود مجهز نیستند.
همچنین برخی از مدل‌های موجود در بازار نیز دریچه‌ای پوشیده‌شده با یک دیافراگم (شبیه به دیافراگم یک ساب‌ووفر) در خود دارند که پسیو ریدیتور (passive radiator) نامیده می‌شود و می‌تواند با بهره‌گیری از فشار هوای حاصله از حرکت ووفر، همانند یک درایور به حرکت درآید و بازه فرکانسی خاصی را تولید کند. پسیو ریدیتورها در اسپیکرهای مانیتورینگ، باعث افزایش چشمگیر پوشش‌دهی فرکانس‌های بیس در آنها می‌شوند و به همین دلیل، نمونه‌هایی که به این بخش مجهز هستند، معمولاً از بیسی بسیار عمیق‌تر از سایر انواع اسپیکر مانیتورینگ برخوردارند.
امپلیفایر
اسپیکرهای مانیتورینگ در دو نوع پسیو (passive) و اکتیو (active) تولید می‌شوند. انواع پسیو، هیچ مدار تقویت‌کننده‌ای درون خود ندارند و برای استفاده از آنها، باید آنها را به یک امپلیفایر مخصوص متصل کرد. در مقابل، نوع اکتیو اسپیکرهای مانیتورینگ به حداقل یک امپلیفایر مجهز هستند و برای کار، نیاز به هیچ‌گونه تقویت‌کننده مجزا ندارند. بنابراین، برای استفاده از این نوع از اسپیکر، تنها کافیست تا آنها را به یک کارت صدای استودیویی متصل کنید. امروزه اکثر اسپیکرهای مانیتورینگ موجود در بازار، از نوع اکتیو هستند و برای کار، نیازی به یک امپ مجزا ندارند.
در بسیاری از موارد، طراحی اکتیو نویدبخش کیفیت صدای بالای اسپیکر است؛ زیرا سازندگان این نوع از محصول، امپلیفایر داخلی آنها را با به شکلی کاملاً همگام با طراحی آکوستیک و درایورهای آن تنظیم و طراحی می‌کنند تا بهینه‌ترین عملکرد حاصل شود. بنابراین، با استفاده از اسپیکرهای مانیتورینگ اکتیو، می‌توانید به‌شکلی بسیار آسان، صدایی کاملاً بهینه و بسیار باکیفیت را در استودیوی خود تجربه کنید. اسپیکرهای اکتیو اخیراً به دنبال پیشرفت‌های بسیار در فناوری ساخت امپلیفایرهای دیجیتال class-D و پردازشگرهای سیگنال صوتی، شاهد بهبود کیفی چشمگیری بوده‌اند و به دنبال آن، محبوبیت و فراوانی دوچندانی را در بازار یافته‌اند؛ به‌طوری که می‌توان گفت امروزه اغلب اسپیکرهای مانیتورینگ موجود در بازار، از نوع اکتیو هستند.
کابینت
کابینت در واقع بدنه یک اسپیکر مانیتورینگ است و تمامی اجزای آن را در خود نگه می‌دارد. بخش داخلی کابینت معمولاً با بهره‌گیری از موادی خاص یا صفحاتی با طراحی ویژه، از لحاظ آکوستیک بهینه‌سازی و در فرکانسی خاص تنظیم می‌شود تا عملکردی بهینه‌تر را برای درایورها رقم بزند. این فرکانس خاص معمولاً با به‌کارگیری بیس پورت یا پسیو ریدیتور توسط سازنده اسپیکر تقویت می‌شود. در طراحی اسپیکر مانیتورینگ، کابینت وظیفه کنترل حرکات درایور و تفکیک حرکات رو به جلو و رو به عقب آن از یکدیگر را نیز دارد تا دقت صوتی بالاتری پدید آید.
کابینت اسپیکرهای مانیتورینگ، بسته به مدل این محصول، از موادی مختلف همچون چوب، پلاستیک، فلزات و مواد کامپوزیت ساخته می‌شود؛ اما بخش اعظم مدل‌های موجود در بازار، کابینتی از جنس انواع چوب یا کامپوزیت دارند. کابینت نمونه‌هایی انگشت‌شمار از اسپیکرهای مانیتورینگ، همچون محصولات شرکت جنلک (Genelec) نیز از فلز ساخته شده می‌شود.
منبع: Mackie
مترجم: امیر تولی