اگر اکنون مدتی طولانی است که گیتار مینوازید، با عرق کردن دستها و مصائب آن در نوازندگی که یکی از آنها زنگ زدن سیم گیتار است، بهخوبی آشنا هستید! احتمالاً برای شما نیز پیش آمده است که گیتار خود را در یک اجرای زنده بنوازید و صبح روز بعد که به سراغ آن میروید، با زنگاری واضح بر روی سیمهای آن روبرو شوید. این امر، اتفاقی رایج اما بسیار کلافهکننده است که میتواند باعث افت کیفیت تُن ساز و فشار به حساب بانکیتان بشود!
اما چگونه میتوان از بروز این اتفاق، یعنی زنگ زدن سیمهای گیتار بر اثر قرار گرفتن در معرض قطرات عرق جلوگیری کرد؟ اصلاً چرا عرق دست ما باعث بروز زنگزدگی و پوسیدگی در سیمهای گیتار میشود و آیا راهی برای به تأخیر انداختن این پدیده یا جلوگیری از آن وجود دارد؟ آیا سیمهایی در بازار وجود دارند که مقاومتی بالاتر در برابر چنین عواملی داشته باشند؟
در این مطلب، قرار است که پدیده زنگزدگی در سیمهای گیتار بر اثر تعریق دست را مورد بررسی قرار دهیم و نکاتی را برای جلوگیری از بروز این پدیده با شما به اشتراک بگذاریم.
چرا عرق دست باعث پوسیدگی سیمهای گیتار میشود؟
بر کسی پوشیده نیست که گیتاریستها در حین اجرا، فشار فیزیکی زیادی را تجربه میکنند و در نتیجه، دست آنها عرق میکند. این امر خصوصاً بر روی استیج و در زیر چراغهای پرنور آن تشدید میشود و بعضاً برخی افراد در حین اجرا، خیس عرق میشوند! اما در عرق ما چه چیزی وجود دارد که باعث بروز زنگزدگی و پوسیدگی در سیمهای گیتار میشود؟ بدیهی است که عرق حاوی مقادیری قابل توجه از مواد معدنی همچون سدیم، کلسیم، منیزیم و پتاسیوم است که هر یک از آنها میتواند بهتنهایی نیز منجر به بروز پوسیدگی در فلز شود.
بهجز اینها، قطرات عرق در بدن بسیاری از افراد، خاصیتی کمی اسیدی دارد و همین امر نیز میتواند به روند پوسیدگی سیمهای گیتار شتاب بدهد. اما شدت اسیدیته در قطرات عرق هر فردی با فرد دیگر متفاوت است و از این رو، سیم گیتار برخی از نوازندگان با سرعتی کمتر دچار زنگزدگی میشود و برخی دیگر، تنها پس از گذشت مدتی کوتاه از نصب سیمهای نو بر روی ساز خود، رگههایی از زنگار را بر روی آن مشاهده میکنند. برخی از نوازندگان ادعا میکنند که سیمهای گیتارشان هر هفته نیاز به تعویض پیدا میکند؛ در حالی که برخی دیگر میتوانند تا چند ماه نیز از یک ست سیم بر روی ساز خود استفاده کنند. در واقع، این امر کمی به شانس شما نیز بستگی دارد!
با این وجود، میتوان گفت که قطرات عرق دست تمامی افراد، باعث بروز زنگزدگی در سیمهای گیتار میشود. اما اینکه چه زمانی سیمهای گیتار شما به دلیل زنگزدگی نیاز به تعویض پیدا میکنند، کاملاً به عادتهای نوازندگی شما، ترکیب شیمیایی قطرات عرق شما و عوامل مشابه بستگی دارد.
صرف نظر از این موارد، بیایید راهی مناسب و منطقی را برای کاهش سرعت زنگ زدن سیمهای گیتار بیابیم.
روشهایی برای جلوگیری از زنگزدگی سیمهای گیتار
خوشبختانه روشهایی متعدد وجود دارد که میتوانید با بهرهگیری از آنها، سرعت پوسیدگی سیمهای گیتار بر اثر قرارگیری در معرض عرق دست را کاهش دهید.
برخی از این روشها کمی دشوارتر از روشهای دیگر هستند؛ اما انجام آنها میتواند طول عمر سیمهای گیتار را بهشکلی مشهود افزایش دهد و باعث صرفهجویی در زمان و پول و افزایش آرامش شما در نوازندگی شود.
توجه به تمیز بودن دستها
آسانترین و بدیهیترین روش برای جلوگیری از زنگزدگی زودهنگام سیم گیتار، رعایت بهداشت و تمیز کردن ساز بهصورت مرتب است. در واقع، شستن دستها پیش از آغاز نوازندگی و همچنین تمیز کردن سیمهای ساز پس از اتمام نوازندگی، از مهمترین نکات برای افزایش طول عمر سیمها هستند. تبدیل این دو کار به عادت و انجام مرتب آنها، طول عمر و سلامت سیمهای گیتار را تضمین میکند.
بدیهی است که شستن دستها، گردوخاک و عرق جمعشده بر روی سطح آنها را پاک میکند و از آسیب زدن این عوامل به سیمها جلوگیری به عمل میآورد. از سوی دیگر، پاک کردن سیمهای گیتار پس از هر بار نوازندگی با آن نیز باعث میشود که این عوامل مخرب بر روی سطح سیمها باقی نمانند و باعث بروز پوسیدگی در آنها نشوند.
در نتیجه، سعی کنید در این رابطه همواره جدی و مرتب عمل کنید و هیچگاه بدون شستن دستان خود، نوازندگی را آغاز نکنید، پس از اتمام هر آهنگ سیمها را با یک پارچه پاک کنید و پس از اتمام اجرا یا جلسه تمرین خود نیز حتماً آنها را با استفاده از یک دستمال مایکروفایبر مرغوب و بدون پرز بهخوبی پاک کنید. این کار از جمع شدن جرم و رسوب عرق دستان در شیارهای سیمهای گیتار جلوگیری میکند و طول عمر آنها را افزایش میدهد.
استفاده از مواد مخصوص پیش از نوازندگی گیتار
یکی دیگر از راههایی که میتواند در راستای افزایش طول عمر سیمهای گیتار و کاهش قرارگیری آنها در معرض قطرات عرق مؤثر باشد، اعمال مواد مخصوص بر روی دست پیش از آغاز نوازندگی است.
جف بک (Jeff Beck)، یکی از مشهورترین گیتاریستهای تاریخ، معمولاً پیش از اجرا، کمی پودر بچه یا تالک به دستان خود میزد. پودر تالک در گذشته محبوبترین ماده برای استفاده در این راستا بود؛ اما تحقیقات دانشمندان در چند سال اخیر، به ارتباطی نسبتاً مستقیم میان استفاده از پودر تالک و بروز چند نوع سرطان پی بردهاند و از این رو، بهتر است که تا حد ممکن از این ماده دوری کنید! نشاسته ذرت یک ماده طبیعی، ارزان و کارآمد است که قیمتی مناسب دارد و میتواند مزایای فیزیکی پودر تالک را به شما ارائه کند.
اما علاوه بر این، لوسیونها و کرمهایی نیز در بازار وجود دارند که بهطور خاص با هدف تنظیم شاخص pH پوست دست و ایفای نقش بهعنوان یک فیلم یا دیواره میان پوست و سیمهای گیتار طراحی شدهاند و میتوانند در راستای حفظ تمیزی سیمها و افزایش طول عمر آنها بسیار مؤثر باشند. برای مثال، کرم موسوم به گیتار هندز (Guitar Hands)، توسط یک دکتر پوست مشهور و بهطور خاص برای استفاده پیش از نوازندگی طراحی شده است و علاوه بر تمیز کردن سطح دستان شما از گردوخاک و رسوب، pH سطح آنها را تنظیم میکند و همچنین، اصطکاک میان پوست دست و سیمها را نیز کاهش میدهد.
شایان ذکر است که استفاده از این مواد در زمان نوازندگی گیتار، معایب خود را نیز دارد. محصولاتی همچون پودر تالک و لوسیونها باعث تجمع رسوبی بیشتر در فرتبورد و شیارهای سیمهای گیتار میشوند و از این رو، پس از نوازندگی باید زمان و دقتی بیشتر را صرف تمیز کردن گیتار و سیمهای آن کنید. همچنین بسیاری از گیتاریستها میگویند که دستشان پس از گذشت چند ساعت استفاده از این محصولات، چسبناک شده است و نوازندگی برای آنها به کاری سخت و بعضاً چندشآور تبدیل شده است!
با وجود اینها، استفاده از موادی همچون انواع کرم و لوسیون و نشاسته ذرت، راهی مفید برای محافظت از ساختار سیمها در برابر اثر مخرب قطرات عرق است و میتواند باعث افزایش طول عمر آنها شود. اما اینکه کدامیک از این محصولات برای شما مناسبتر است، به نوع پوست و سلیقه شما بستگی خواهد داشت.
رژیم غذایی سالم
شاید کمی برایتان عجیب باشد، اما تغییر رژیم غذایی و سالمسازی آن، علاوه بر اینکه طول عمر و سلامتتان را افزایش میدهد، یکی از مؤثرترین روشها برای افزایش طول عمر سیمهای گیتارتان است! در واقع، غذاها و نوشیدنیهایی که ما مصرف میکنیم، بر ترکیبات عرق بدن ما و اسیدیته آن تأثیر مستقیم دارند. مصرف برخی از خوراکیها همچون گوشتهای فرآوریشده و قهوه که ساختاری نسبتاً اسیدی دارند، بر اسیدیته عرق شما تأثیر دارد و نوازندگی پس از مصرف آنها میتواند باعث کاهش طول عمر سیمهای گیتار بشود!
کسب مشاوره از یک پزشک تغذیه و پیروی از یک رژیم غذایی متشکل از موادی با اسیدیته پایین، میتواند خاصیت اسیدی عرق شما را کاهش دهد که یکی از مزایای کوچک و فرعی آن، افزایش طول عمر سیمهای گیتارتان است.
اما عرق اسیدی تنها نشانه رژیم غذایی ناسالم نیست و میتواند نشاندهنده مشکلات دیگری در بدن نیز باشد. اگر عرق شما اسیدیتهای بسیار بالا دارد، پیشنهاد میکنیم حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید و توصیههای او در راستای بهبود این مسئله را رعایت کنید.
همانطور که بسیاری از ما میدانیم، تصمیم به اصلاح رژیم غذایی کاری آسان است؛ اما رعایت آن نیاز به ارادهای راسخ دارد! حذف برخی از غذاها و نوشیدنیها از رژیم غذایی میتواند بسیار دشوار باشد؛ بهخصوص اگر علاقهای وافر به این خوراکیها داشته باشید.
با اینکه اصلاح رژیم غذایی را میتوان علاوه بر مزایای بیشماری که بر سلامتی شما دارد، یکی از مفیدترین روشها برای افزایش طول عمر سیم گیتار نیز دانست، اما انجام آن اصلاً آسان نیست! خوشبختانه روشی که در ادامه به شما معرفی میکنیم، بسیار آسانتر است و احتمالاً از انجام دادن آن برای حفظ سلامت سیمهای گیتار خود، بیشتر استقبال خواهید کرد!
بهترین سیمهای گیتار برای نوازندگان گیتار با تعریق بالا
در آخر، میخواهیم درباره نقش خود سیمها در این راستا صحبت کنیم و بهترین سیم گیتار برای افرادی که تعریق زیادی دارند را به شما معرفی کنیم. بدیهی است که جنس سیم، اصلیترین مؤلفه در طول عمر و مقاومت آن در برابر زنگزدگی است و با انتخاب یک نمونه مناسب، میتوانید طول عمری بالاتر را از سیمهای گیتار دریافت کنید.
سیم گیتار آکوستیک
اگر میخواهید طول عمری بالاتر را از سیمهای گیتار آکوستیک خود دریافت کنید، مدلهای مجهز به پوشش محافظ یا coated بهترین گزینه برای شما هستند. این دسته از سیمها، همچون محصولات سری XS شرکت داداریو (D’Addario)، به یک پوشش ویژه شفاف و پلیمری مجهز هستند که از ساختار آنها در برابر عوامل مخربی همچون چربی، مواد معدنی و اسید موجود در عرق دست و ذرات پوست مرده محافظت میکند و به این ترتیب، طول عمری بالاتر را نسبت به انواع عادی سیم برای آنها به ارمغان میآورد.
اگر در انتخاب سیم مناسب برای گیتار آکوستیک خود نیاز به یک مرجع دارید، پیشنهاد میکنیم حتماً ویدئوی آموزشی زیر را تماشا کنید:
سیم گیتار الکتریک
در عرصه سیمهای گیتار الکتریک، نمونههای ساختهشده از نیکل خالص همچون سری Slinky Classic Rock N Roll شرکت ارنی بال (Ernie Ball)، دوامی قابل قبول در برابر زنگزدگی دارند و میتوانند برای افرادی که دستهایشان همواره خیس از عرق است، مناسب باشند. البته توجه کنید که سیمهای ساختهشده از نیکل خالص، با سیمهای فولادی روکششده با نیکل متفاوت هستند و دوامی بیشتر و طول عمری بالاتر دارند. بهعلاوه، این سیمها از تنی گرم و قدرتمند و انعطافی بالا نیز برخوردار هستند و از این رو، نوازندگی با آنها تجربهای متفاوت و لذتبخش است. اگر تا به امروز از سیمهای ساختهشده از نیکل خالص بهره نگرفتهاید، پیشنهاد میکنیم حداقل یک بار نوازندگی با آنها را امتحان کنید.
دیگر گزینه برای نوازندگان گیتار الکتریک، سیمهای مجهز به پوشش محافظ است. همانطور که پیشتر اشاره شد، این سیمها محصولاتی پیشرفته با یک پوشش پلیمری محافظ هستند و از این رو، دوامی بالاتر از نمونههای معمولی دارند. همچنین ماهیت صوتی اولیه و جذاب آنها نیز مدتی طولانیتر نسبت به مدلهای عادی حفظ میشود و از این رو، نوازندگی با آنها در طولانیمدت، تجربهای لذتبخشتر است. اگر به دنبال این نوع از سیمها برای گیتار الکتریک خود هستید، محصولات شرکت الکسیر (Elixir) و داداریو (D’Addario)، از بالاترین کیفیت در میان رقبای خود برخوردار هستند و از این رو، آنها را به شما توصیه میکنیم.
سخن آخر
با اینکه بروز زنگزدگی در سیمهای گیتار دهههاست جزو بزرگترین دردسرهای نوازندگان گیتار به شمار میروند، اما با انجام چند کار ساده که در این مطلب به آنها اشاره کردیم، میتوان تا حد زیادی از این مشکلات جلوگیری کرد و به دنبال آن، طول عمر سیم گیتار را بهشکلی مشهود افزایش داد. در واقع، با اینکه پوسیدگی و کهنه شدن سیم امری اجتنابناپذیر است، اما شما میتوانید با رعایت چند نکته، خرید سیم گیتار و تعویض آن را کمی به عقب بیندازید.
رعایت بهداشت دستها و شستن آنها پیش از نوازندگی، تمیز کردن سیمهای گیتار پس از اجرا، استفاده از موادی همچون نشاسته ذرت یا کرمهایی ویژه همچون Guitar Hands و اصلاح رژیم غذایی با هدف کاهش اسیدیته عرق، همگی راههایی کارآمد در راستای افزایش طول عمر سیمهای گیتار و جلوگیری از زنگزدگی زودهنگام آنها هستند. اما از سوی دیگر، انتخاب یک سیم گیتار مناسب، همچون نمونههای ساختهشده از نیکل خالص یا مدلهای مدرن و پیشرفته مجهز به پوشش محافظ نیز روشی مفید در راستای به تعویق انداختن فواصل تعویض سیمها و تجربه عملکرد بهینه آنها برای مدتی طولانیتر است.
امیدواریم که با مطالعه این مطلب، زین پس طول عمر بیشتری از سیمهای گیتار خود دریافت کنید و کهنگی زودهنگام این قطعه مصرفی، به مشکلی حلشده در مسیر نوازندگیتان تبدیل شود.
آیا شما نیز تا به امروز با مسئله تعریق بیشازحد دستان خود در نوازندگی مواجه شدهاید؟ در این صورت، از نظر شما چه روشی برای افزایش دوام سیمهای گیتار و یا کاهش تعریق دست مفیدتر است؟ آیا تا کنون هیچیک از روشهای ذکرشده در این مطلب را به کار گرفتهاید و در این صورت، آیا روش مورد نظر نتیجهای مثبت در پی داشته است؟ از شما دعوت میکنیم که تجربیات خود را در بخش نظرات همین مطلب، با ما و مخاطبان گیتار ایران در میان بگذارید.
منبع: Stringjoy
مترجم: امیر تولی