اغلب ما موسیقیدوستان، سبک بلوز را با ارتباط عمیق آن با احساسات آمریکاییهای آفریقاییتبار و صدای مالیخولیایی و اندوهزدهاش میشناسیم. این موسیقی پس از جنگ داخلی آمریکا، در بخشهای جنوبی این کشور ایجاد شد و سپس با الهام از سنت شفاهی آهنگهای کارگری و مذهبی آمریکاییهای آفریقاییتبار تکامل یافت و سرانجام در دهه ۱۹۲۰، به محبوبیتی گسترده رسید.
در طی دهههایی که از عمر سبک بلوز گذشته است، آثار بیشماری پدید آمده است که بسیاری از آنها به بخشی اساسی از تاریخ موسیقی تبدیل شدهاند. در این مقاله کوتاه، ما ده عدد از این آثار تاریخساز را به شما معرفی میکنیم.
۱- Cross Roads Blues اثر رابرت جانسون
طبق افسانهها، رابرت جانسون (Robert Johnson)، در محل تقاطع دو جاده، روح خود را در ازای تسلط بر موسیقی بلوز، به شیطان فروخت! اما در واقعیت، جانسون بعد از مطالعه بسیار و آموزش زیر نظر اساتید خبره خود، از جمله ویلی براون (Willie Brown)، چارلی پتون (Charley Patton) و سان هاوس (Son House)، مهارت خود را به دست آورد که آهنگ Cross Roads Blues یکی از نشانههای آشکار این مهارت استثنایی است. البته در نهایت امر، داستان شیطان و جاده، همچنان افسانه بزرگ موسیقی بلوز باقی مانده است.
۲- Hoochie Coochie Man اثر مادی واترز
اینکه پدر موسیقی بلوز شیکاگو در واقع اهل میسیسیپی است، احتمالاً عجیب به نظر میرسد! مککینلی مورگانفیلد (McKinley Morganfield) یا آنطور که بعدها مشهور شد، مادی واترز (Muddy Waters)، در سال ۱۹۴۳ در جستجوی شهرت و ثروت به شمال سفر کرد. او سبک خشن و پُرشور خود را به شهر شیکاگو آورد که به نوبه خود تأثیر زیادی بر روی موسیقی راکاندرول داشت. آهنگ Hoochie Coochie Man یکی از مشهورترین آهنگهای واترز است و یک قطعه کلاسیک بلوز شیکاگو به حساب میآید.
۳- Dark Was the Night, Cold Was the Ground اثر بلایند ویلی جانسون
اگر بیگانگان در جستجوی زندگی بر روی زمین باشند، این آهنگ خارقالعاده از مبشر آواز بلوز، یعنی بلایند ویلی جانسون (Blind Willie Johnson)، شاید آنها را در مسیر درست قرار دهد! Dark Was the Night, Cold Was the Ground یکی از ۲۷ آهنگ منتخبی است که در سال ۱۹۷۷ در قالب دو صفحه موسیقی، در فضاپیمای وویجر گذاشته شد و به فضا پرتاب شد. بنابراین، اثر مشهور بلایند ویلی جانسون، اولین آهنگ بلوز است که منظومه شمسی را ترک کرده است!
۴- I’m A King Bee اثر اسلیم هارپو
اسلیم هارپو (Slim Harpo)، نوازنده گیتار بلوز اهل لوییزیانا، یکی از اعضای کلیدی سبک سوامپ بلوز و همچنین یکی از پیشگامان بلوز هارپ یا بلوز هارمونیکا بود. آهنگ I’m A King Bee که به همراه آهنگ I Got Love if You Want It در سال ۱۹۵۷ منتشر شد، در سال ۲۰۰۸ توانست جایزه تالار مشاهیر گرمی را دریافت کند و امروزه بهعنوان یکی از آثار درخشان موسیقی بلوز شناخته میشود.
۵- Me and My Chauffeur Blues اثر ممفیس مینی
باب دیلن، آهنگ Me and My Chauffeur Blues را یکی از برترین آهنگهای بلوز در تمام دوران نامیده است. ممفیس مینی (Memphis Minnie)، یکی از معدود زنانی بود که توانست در دنیای مردانه بلوز، به شهرت برسد. ترانه آهنگ Me and My Chauffeur Blues که در سال ۱۹۴۱ میلادی ضبط شد، در نوع خود بسیار جالب است. ممفیس مینی در این ترانه شیطنتآمیز و دوپهلو، به راننده خود اخطار داده است که اگر بهجز او، مسافر زن دیگری را سوار اتومبیل خود کند، عواقب ناگواری در انتظارش خواهد بود!
۶- Smokestack Lightning اثر هاولین ولف
چستر آرتور بورنت (Chester Arthur Burnett) که بیشتر با نام هاولین ولف (Howlin’ Wolf) شناخته میشود، یکی از تأثیرگذارترین هنرمندان بلوز در تمام دوران بود. او توسط سم فیلیپس در استودیوی سان در ممفیس کشف شد و بعدها در Chess Records در شیکاگو به یک ستاره تبدیل شد. ریف و ریتم آهنگ Smokestack Lightning، دلتا بلوز را با صدای شیکاگو در هم میآمیزد و بدین نحو، به یکی از محبوبترین و تأثیرگذارترین آهنگهای تاریخ موسیقی بدل میشود.
۷- Dust My Broom اثر المور جیمز
سبک اسلایدنوازی المور جیمز (Elmore James)، نوازنده گیتار اهل میسیسیپی، بهقدری منحصربهفرد بود که حتی گروه بیتلز در ساخت آهنگهایی چون For You Blue از آن بهره گرفت. در آهنگ Dust My Broom، نوازنده بزرگ هارپ بلوز، سانی بوی ویلیامسون دوم (Sonny Boy Williamson II) نیز به اجرا پرداخته است؛ اما اسلایدنوازی منحصربهفرد جیمز است که این آهنگ را به اوج رسانده است. جالب اینکه ظاهراً المور جیمز این ریف را از رابرت جانسون آموخته است.
۸- Red House اثر جیمی هندریکس
آهنگ Red House که در سال ۱۹۶۷ بهعنوان یکی از قطعات آلبوم مشهور Are You Experienced منتشر شد، یکی از اولین و بهترین آهنگهای جیمی هندریکس (Jimi Hendrix) است. به عقیده ما، نوازندگی جیمی در این اثر، بهواقع فراموشنشدنی و الگویی برای بسیاری از هنرمندان دهههای بعد است. هندریکس این آهنگ را در بسیاری از کنسرتهای خود اجرا کرده است؛ اما جالب است بدانید که برخلاف اغلب اوقات که او از فندر استرتوکستر استفاده میکرد، Red House را با یک گیتار Gibson Flying V یا بعضاً با Gibson SG Custom مینواخت. مثلاً در کنسرت استکهلم، او از یک SG Custom استفاده میکرد. البته طبق عادت همیشگی جیمیِ چپدست، این نسخه از گیبسون اسجی نیز یک گیتار چپ دست نبود و وی این ساز را برعکس در دست میگرفت.
۹- Devil Got My Woman اثر اسکیپ جیمز
اسکیپ جیمز (Skip James)، خواننده و گیتاریست دلتا بلوز، به دلیل سبک منحصربهفرد و گیرای خود شناخته شده و یکی از بزرگان بلوز اولیه است. رکود بزرگ اقتصادی، سایهای عمیق بر درخشش وی در جهان موسیقی انداخت و تنها دههها بعد، یعنی در دوران احیای محبوبیت موسیقی بلوز در دهه شصت میلادی بود که استعداد شگرف او مورد توجه جهانیان قرار گرفت. آهنگ Devil Got My Woman بهعنوان یکی از برترین آهنگهای اسکیپ جیمز شناخته میشود. یک نکته جالب اینکه این آهنگ در فیلم Ghost World هم اجرا شده است و به همین دلیل، بسیاری از علاقهمندان به سینما هم با آن آشنایی دارند.
۱۰- Dead Letter Blues اثر سان هاوس
سان هاوس (Son House)، نوازنده اهل میسیسیپی، مکرراً توسط سایر نوازندگان بلوز بهعنوان یکی از بزرگان بیچونوچرای این سبک مورد ستایش قرار گرفته است. هاوس در طول دهه بیست و سی میلادی در جنوب به نوازندگی مشغول بود؛ اما در اوایل دهه ۱۹۴۰ موسیقی را رها کرد! با این حال، در دوران اوجگیری مجدد محبوبیت موسیقی بلوز در دهه ۱۹۶۰، هاوس دوباره به جهان موسیقی بازگشت. آهنگ Dead Letter Blues در سال ۱۹۶۵ و در سن ۶۳ سالگی هاوس، ساخته شد.
منبع: Classical Music
نویسنده: Paul McGuinness