چطور از فینیش گیتار در برابر خط و خش مراقبت کنیم؟

تقریباً همه ما گیتاریست‌ها دوست داریم سازی با ظاهر زیبا و تمیز داشته باشیم و زمانی که بدنه گیتار ارزشمندمان دچار خط و خش می‌شود، ناراحت می‌شویم. برای اینکه از این اتفاق ناخوشایند جلوگیری کنیم، باید در زمان نواختن، جابه‌جایی، تمیزکاری و نگهداری ساز، نکاتی را رعایت کنیم که در این مطلب کوتاه، به مهم‌ترین‌های آنها اشاره می‌کنیم.

۱- از یک برس نرم برای پاک کردن گرد و غبار استفاده کنید

پیش از آغاز روند تمیزکاری، به‌وسیله یک برس نرم و با ملایمت بسیار، گرد و غبار جمع‌شده بر روی سطح یا نقاط مختلف گیتار را پاک کنید. در غیر این صورت، ممکن است که همین ذرات ریز غبار، مانند سنباده عمل کنند و در زمان تمیزکاری با دستمال، موجب ایجاد خش‌های ریز روی فینیش گیتار شوند.

۲- از یک دستمال نرم و بدون پرز برای پولیش کردن بدنه گیتار استفاده کنید

همواره از دستمال‌های میکروفایبر و بدون پرز مخصوص برای پولیش کردن گیتار استفاده کنید؛ زیرا این دستمال‌ها باعث ایجاد خطوط ریز روی فینیش نمی‌شوند. همچنین از تمیز بودن دستمال، اطمینان حاصل کنید؛ زیرا ممکن است که آلودگی یا یک شیء ریز به دستمال چسبیده باشد و به فینیش گیتار آسیب بزند.

پس از تمیز کردن ساز نیز دستمال را در یک محفظه دربسته نگه دارید تا گرد و غبار موجود در محیط را به خود جذب نکند.

۳- گیتار را با ملایمت تمیز کنید

حتی در صورت استفاده از یک دستمال میکروفایبر باکیفیت از برندهایی چون دانلوپ (Dunlop) و میوزیک نومد (MusicNomad) نیز باید مراقب فشار دست خود باشید؛ زیرا اگر در حین پولیش و تمیز کردن گیتار، فشار دست شما بیش‌ازحد موردنیاز باشد، ممکن است باعث ایجاد خش‌هایی ریز و سطحی در فینیش شوید.

گیتارهایی با فینیش سیاه براق بیش از سایر رنگ‌ها در معرض این خطر هستند و باید ملایمت بیشتری در تمیز کردن آنها به خرج دهید؛ اما فارغ از رنگ و نوع فینیش گیتار، همواره مراقب میزان فشار دست خود باشید تا ساز آسیبی نبیند.

۴- از پولیش مناسب استفاده کنید

توجه کنید که حتماً از یک پولیش مناسب برای گیتار خود بهره بگیرید و به هیچ وجه به سراغ پولیش‌های مخصوص مبلمان نروید؛ زیرا پولیش‌های غیرتخصصی ممکن است آسیب‌هایی جدی را به ساز ارزشمند شما وارد کنند.

همچنین، در زمان خرید پولیش گیتار، به نوع فینیش ساز خود توجه کنید و اگر از مناسب بودن محصول موردنظر مطمئن نیستید، با کارشناسان یک فروشگاه تخصصی آلات موسیقی مثل گیتار ایران مشورت کنید.

۵- هرگز از حوله کاغذی برای تمیز کردن گیتار استفاده نکنید

حوله کاغذی یا همان دستمال حوله‌ای، بسیار ساینده است و می‌تواند به فینیش گیتار شما آسیب بزند. به همین دلیل، یک پارچه میکروفایبر و نرم را در کیف گیتار خود قرار دهید که همواره به آن دسترسی داشته باشید و مجبور نشوید از دستمال حوله‌ای و موارد مشابه برای پولیش یا تمیز کردن گیتار بهره بگیرید.

۶- دکمه‌های لباس، دشمن گیتار شما هستند

دکمه‌های پیراهن، انگشتر، زیپ لباس، سگک کمربند، دست‌بند و مواردی از این دست، می‌توانند آسیب‌هایی جدی به فینیش گیتار شما وارد کنند. زمانی که در حال نوازندگی هستید، مراقب باشید که اجزای لباس شما آسیبی به ساز نزنند. همچنین، اگر زیورآلات شما با گیتار تماس مستقیم دارند، بهتر است در حین نوازندگی از آنها استفاده نکنید.

۷- یک پیک‌گارد بر روی گیتار خود نصب کنید

اگر برای نوازندگی از پیک گیتار استفاده می‌کنید و ساز شما فاقد پیک‌گارد است، بد نیست که اقدام به نصب یک پیک‌گارد بر روی گیتار کنید. این وسیله قیمت چندان زیادی ندارد و جلوی ضربات پیک گیتار به بدنه را می‌گیرد؛ اما ممکن است که نصب آن نیازمند ایجاد تغییراتی دائمی در بدنه ساز باشد و به همین دلیل، تصمیم نهایی، به نظر و سلیقه شما بستگی دارد.

۸- ناخن‌های خود را کوتاه کنید

اگر به‌جای پیک گیتار از انگشتان خود برای نوازندگی استفاده می‌کنید، باید بدانید که ناخن‌های شما نیز می‌توانند به فینیش ساز و حتی به چوب صفحه انگشت‌گذاری (فینگربورد) و دسته آسیب بزنند؛ بنابراین در صورت امکان، ناخن‌های خود را کوتاه کنید.

همچنین تکنیک نوازندگی خود را بررسی کنید و اگر با شدت و انرژی بیش از اندازه به نوازندگی می‌پردازید، شدیداً مراقب ضرباتی که با ناخن‌های خود به ساز وارد می‌کنید، باشید.

۹- استرپ گیتار خود را عوض کنید

اگر از یک استرپ گیتار قدیمی و آسیب‌دیده استفاده می‌کنید که دارای لبه‌های تیز یا اجزای فلزی است و این بخش‌ها مکرراً به گیتار برخورد می‌کنند، بهتر است آن را با یک نمونه نو عوض کنید.

۱۰- یک استند باکیفیت و ایمن تهیه کنید

تکیه دادن گیتار به دیوار و مبل یا گذاشتن آن بر روی زمین، خطر صدمه دیدن آن را شدیداً افزایش می‌دهد؛ کافیست که گیتار از محل قرارگیری خود سُر بخورد یا کسی پا روی آن بگذارد تا دچار آسیبی جدی شود. صرف هزینه برای خرید استند گیتار، به هیچ وجه ولخرجی نیست و پیشنهاد می‌کنیم با تهیه یک استند باکیفیت، از ساز خود در برابر خطرات مختلف محافظت کنید.

اگر در اتاق خود جایی برای قراردهی استندهای معمولی ندارید، می‌توانید یک استند دیواری بخرید و با نصب آن بر روی دیوار، از فضای موجود در اتاق حداکثر بهره را ببرید.

۱۱- حتماً گیتار را در کیس یا کیف مخصوص قرار دهید

اگر قصد جابه‌جایی گیتار را دارید، حتماً آن را در یک کیف یا کیس باکیفیت و خوش‌ساخت با پدهای داخلی نرم و ضخیم قرار دهید تا به دلیل ضربات و حرکات شدید، آسیب نبیند. همچنین، زمانی که از ساز استفاده نمی‌کنید نیز حتماً آن را روی استند یا داخل کیس قرار دهید.

۱۲- دست‌های خود را پیش از نوازندگی بشویید

این مورد بسیار ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر از موارد دیگر است: دست‌های خود را بشویید!

چربی، آلودگی و عرق دست، در حین نوازندگی به فینیش گیتار منتقل می‌شود و می‌تواند آن را کثیف کند یا حتی احتمال خش افتادن آن را افزایش دهد. بنابراین، برای حفظ ظاهر زیبای گیتار خود و البته افزایش عمر سیم‌های آن، دست‌های خود را پیش از شروع نوازندگی بشویید.

اما اگر روی گیتار خط و خش افتاد، چه باید کرد؟

اگر به‌رغم تمام تلاش‌های شما، گیتارتان دچار خط و خش شد، هنوز هم جای امیدواری باقی است و می‌توان حداقل بخشی از آنها را از بین برد.

بدین منظور، ابتدا خط و خش موردنظر را بررسی کنید و ببینید که یک آسیب سطحی است یا یک فرورفتگی عمیق. برای آسیب‌های سطحی، می‌توان از پولیش گیتار بهره گرفت. همچنین، استفاده از یک واکس گیتار باکیفیت و غیرساینده مثل واکس کارنوبای دانلوپ نیز می‌تواند خراش‌های سطحی را بپوشاند و از بدنه در برابر آسیب‌های احتمالی بعدی محافظت کند. اما حتماً توجه کنید که محصول موردنظر با فینیش بدنه گیتار شما سازگاری کامل داشته باشد؛ زیرا به‌طور مثال، معمولاً نمی‌توانید از این قبیل واکس‌ها روی فینیش‌های مات استفاده کنید.

اگر آسیب وارده به فینیش عمیق است، بهتر است کار را به یک فرد خبره بسپارید. هر چند که امروزه با محبوبیت روزافزون گیتارهای رِلیک (relic)، شاید ترجیح بدهید که ساز را اصلاً مرمت نکنید و خراش‌ها و آسیب‌های وارده به آن را به رخ جهانیان بکشید!

نتیجه‌گیری

اگر قصد فروش گیتار خود در آینده را دارید و یا علاقه زیادی به ظاهر تمیز آن دارید، باید به‌خوبی مراقب آن باشید. با رعایت نکات ساده‌ای که در این مطلب برشمردیم، می‌توانید از سلامت ظاهری ساز آسوده‌خیال باشید و زیبایی و ارزش آن را برای سالیان سال حفظ کنید.

همواره مراقب محیط و شرایط نگهداری گیتار، لباس و ناخن‌‌های خود و تکنیک نوازندگی خود باشید تا بتوانید از وارد آمدن آسیب به گیتار پیشگیری کنید. همچنین، گیتار را برای مدت طولانی در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید؛ زیرا آفتاب می‌تواند به‌مرور به فینیش آسیب بزند.

امیدواریم با مطالعه این مطلب، سلامت ظاهری گیتار ارزشمندتان را حفظ کرده و تا سال‌ها از زیبایی آن لذت ببرید.

منبع: Guitars on Main