یک شوخی معروف که در شبکههای اجتماعی دست به دست میشود این است که مهندسین میکس ساعتها وقت خود را صرف ساختن صدای اسنیر (snare) بینقص میکنند و گاهی حتی یک شب کامل را به این کار میگذرانند. خواه این مطلب حقیقت داشته باشد یا نه، جستجو به دنبال صدای اسنیر درام بینقص، همواره در جریان است. دههای که صدای اسنیرهای فراموشنشدنی را به موسیقی عرضه کرد، دهه هشتاد میلادی است. در این مقاله، به بررسی پنج صدای اسنیر میپردازیم که به شخصیت موسیقی دهه هشتاد و سپس به صدای موسیقی پاپ امروزی شکل دادند.
اسنیر Linn
این اسنیر که صدای آن در موسیقی هنرمندان بسیاری از جمله پرینس، Frankie Goes To Hollywood و آهنگ Boys of Summer از Don Henley به گوش میرسد، صحنه موسیقی دهه ۸۰ را به تسخیر خود درآورد.
در آن دوران، درام ماشینهای بسیاری در بازار موجود بودند؛ اما تا زمان ظهور ماشین درام لین، اغلب آنها صدای رضایتبخشی نداشتند یا لااقل صدای آنها چندان طبیعی نبود. درام ماشین Linn، صدا و روند کاری واقعگرایانهای را در اختیار کاربر میگذاشت و به همین خاطر راه خود را به بسیاری از آهنگهای دهه هشتاد باز کرد.
امروزه با پدید آمدن درام ماشینهای سمپل-محور، سمپلرها و پس از آن استفاده از سمپلها در نرمافزار آهنگسازی، دیگر نیاز چندانی به دستگاهی مانند LinnDrum حس نمیشود؛ اما بهعنوان یکی از اولین درام ماشینهایی که صدایی واقعی را به کاربر عرضه کرد و همچنین به علت تکثر استفاده از آن در موسیقی دهه ۸۰ ماشین، این دستگاه شایستگی حضور فهرست ما را دارد.
صدای اسنیر ۸۰۸
مدتها پیش از آنکه بسیاری از کاربران امروزی درام ۸۰۸ به دنیا بیایند، شرکت رولند درام ماشین TR-808 را در سال ۱۹۸۰ به بازار عرضه کرد. این دستگاه بهعنوان رقیبی برای LinnDrum به بازار عرضه شد؛ اما در زمان رونمایی، یکی از منتقدین صدای آن را مانند «رژه رفتن لشکر مورچهها» توصیف کرد.
خیرهکنندهترین نکته درباره TR-808 این است که این دستگاه یک شکست تجاری بزرگ بود و شرکت رولند تنها موفق شد ۱۲ هزار نسخه از آن را به فروش برساند و به همین خاطر، در سال ۱۹۸۳ تولید آن را متوقف کرد.
کسانی که امروز این مطلب را مطالعه میکنند، ممکن است از شنیدن چنین حرفی شوکه شوند؛ اما با اینکه امروزه یک درام ماشین ۸۰۸ اوریجینال به قیمت چند هزار دلار به فروش میرود، در دهه ۸۰ کاربران دستگاههای خود را حتی بهصورت مجانی نیز به سایرین واگذار میکردند.
حال به سال ۲۰۲۲ میآییم که کمتر هنرمند پاپی بر روی سیاره ما پیدا میشود که از صدای اسنیر ۸۰۸ در یکی از آهنگهای خود استفاده نکرده باشد. آهنگهای پاپ شاخصی از جمله Beat It از مایکل جکسون، I Want To Dance With Somebody از ویتنی هیوستون و One More Night از فیل کالینز از این دستگاه بهره بردهاند. اگر در اینترنت چرخی بزنید، آهنگهای هیپ هاپ و R&B بیشماری را خواهید یافت که در آنها از اسنیر ۸۰۸ استفاده شده است. این درام ماشین از یک شکست تجاری به یک افسانه صنعت موسیقی بدل شد؛ اما بیشتر کسانی که از صدای آن بهره میبرند، هرگز دستگاه واقعی آن را در اختیار نداشته و احتمالاً تا ابد نیز دستگاه فیزیکی را خریداری نمیکنند.
اسنیر ۹۰۹
دستگاه ماشین درام TR-909 نیز توسط شرکت رولند و پس از TR-808 به بازار عرضه شد. گویی رولند از شکست تجاری TR-808 هیچ درسی نگرفته بود و TR-909 نیز یک شکست کامل تجاری بود که تنها ۱۰ هزار نسخه از آن به فروش رسید. گفته میشود که دلیل عدم استقبال مردم از این دستگاهها این بود که صدای واقعیتر LinnDrum را ترجیح میدادند.
از جمله آهنگهای شاخصی که از این ماشین درام استفاده کردهاند میتوان به Back to Life از Soul 2 Soul، آهنگ Good Life از Inner City، آهنگ Pump Up the Jam از Techtronic و آهنگ Vogue از مدونا اشاره کرد.
TR-909 نیز همچون TR-808، از تب استفاده از تجهیزات قدیمی بهره بسیاری برد. احتمالاً سمپلهای درام ماشین ۹۰۹ در هارد درایو تمام تولیدکنندگان موسیقی در دنیا موجود هستند.
یک تولیدکننده موسیقی تعریف میکند که ناراحتکنندهترین خاطره او در زمینه تجهیزات موسیقی این است که در اواخر دهه ۸۰ یک TR-909 در حد نو را به قیمت ۵۰ پوند فروخته است! امروزه قیمت این دستگاهها بالغ بر ۵ هزار پوند است.
اسنیر گِیتشده
اسنر گیتشده (the Gated Snare) صدایی است که شاید نیازی به معرفی نداشته باشد. این صدا برخلاف تصور بسیاری از افراد، نه در جریان ضبط آهنگ فیل کالینز، بلکه طی ضبط آلبوم سوم پیتر گابریل کشف شد. اسنر گیتشده بهطور تصادفی در استودیو تاونهاوس، زمانی کشف شد که هیو پدگَم، مهندس ضبط جلسه، بهاشتباه صدای میکروفون تاکبک را باز گذاشت و صدایی را شنید که امروزه بسیاری از ما با آن آشنایی داریم.
خیلی زود شرکت AMS دستگاه ریوربی را با نام RMX16 عرضه کرد که یک حالت پیشفرض با نام Non Lin 2 برای شبیهسازی این صدا داشت. طولی نکشید که این صدا در بسیاری از آهنگهای محبوب مانند Addicted to Love از رابرت پالمر، Let’s Dance از دیوید بویی و البته Intruder از پیتر گابریل به کار رفت.
دیری نپایید که تقریباً تمام ریوربهای دیجیتال، صداهای پیشفرض گیتشده را به کاربران ارائه کردند. این صدا هماکنون نیز در بسیاری از آهنگها به کار رفته و لذا در فهرست ما جایگاه مهمی دارد.
صدای اسنیر انفجاری (the explosion snare)
درباره نام این صدا با تیم خود مشورت کردیم و به این نتیجه رسیدیم که «صدای اسنیر انفجاری» نام مناسبی است؛ اما شاید با شنیدن این صدا، بهتر بتوان آن را تشخیص داد تا با شرح دادن.
صدای اسنیر انفجاری در ژانرهای مختلف از Ballad تا سافت راک به گوش میرسد. شاید فکر کنیم که ایجاد این صدا به علت محبوبیت ریوربهای Lexicon در دهه ۸۰ بوده است؛ اما صدای این اسنیر را میتوان در آهنگهایی مربوط به اواخر دهه شصت میلادی مثل The Boxer از گروه Simon and Garfunkel نیز پیدا کرد. طبق اطلاعات موجود در ویکیپدیا، تهیهکننده آهنگ The Boxer، دلیل پیدایش این صدا را اینگونه شرح میدهد: «این آهنگ تنها یک بیت درام دارد که در قسمت ترجیعبند شنیده میشود. هَل بلین، درامر این آهنگ، با کمک روی هالیِ (پرودوسر)، یک صدای درام بهشدت ریوربدار ساختند. هالی محلی برای ضبط درام روبروی در آسانسور در دفتر شرکت کلمبیا پیدا کرد. صدای درام در حالی ضبط شد که کل گروه آهنگ را بهطور زنده اجرا میکردند و در آخر ترجیعبند، بلین که صدای آهنگ را از طریق هدفون میشنید، درام خود را خیلی محکم مینواخت. در طی روند ضبط، یکی از مامورین انتظامات ناگهان از آسانسور خارج شده و در اثر صدای شدید درام دچار شوک شد.»
هل بلین خاطره خود از ضبط این آهنگ را اینگونه توصیف میکند: «ما با کلی کابل، میکروفون، درام و هدفون در راهرو مستقر شده بودیم. روی به من گفته بود که وقتی به قسمت کورس رسیدیم با تمام زورم به اسنیر ضربه بزنم. صدا در راهرو و کانال آسانسور میپیچید و مثل صدای شلیک توپ بود! این دقیقاً همان صدایی بود که به دنبالش میگشتیم.»
حال به دهه هشتاد میآییم که با پیدایش ریوربهای دیجیتال، تمام آهنگها پر شده بود از این اسنیرهای انفجاری. مثلاً آهنگ I Have Nothing از ویتنی هیوستون، Here I Go Again از Whitesnake و If You Love Somebody Set Them Free از استینگ.
در اصل، این صدا با غرق کردن صدای اسنیر در ریورب (معمولاً ریوربهای Chamber یا Hall) ایجاد شده و در بسیاری از مواقع هم پیشتأخیر (pre-delay) بسیاری به آن اضافه میشود. هدف این است که صدای اسنیر هرچه حجیمتر باشد.
در نهایت، صدایی که ایجاد میشود، حجم بسیار زیاد و در بسیاری از مواقع افراطی دارد؛ اما در قالب موسیقی بهخوبی ایفای نقش میکند.
جمعبندی
پنج صدای اسنیر که به موسیقی پاپ امروزی شکل دادهاند را با هم بررسی کردیم. در هر فهرستی لاجرم چند گزینه مهم از قلم میافتند؛ پس اگر با خود فکر میکنید که چگونه فلان اسنیر را فراموش کردهاند، نام صدای مورد علاقه خود را در قسمت نظرات با ما و مخاطبان گیتارایران به اشتراک بگذارید.
منبع: Pro Tools Expert
مترجم: کیان ایرجی