آیا ریتمهای شما یکنواخت شدهاند و موسیقی شما بیرمق شده است؟ شاید این مشکل با چند وسیله و روش ساده، قابل حل باشد. در واقع، تنها بهایی که برای حل این مشکل باید بپردازید، کمی تمرین و تفکر خلاقانه است.
تفاوت بین ساز زدن و تمرین کردن چیست؟ برای عدهای، تمرین کردن به معنای کار کردن بر روی مواردی است که هنوز نمیتوانند خوب اجرا کنند. معنای ساز زدن هم که مشخص است؛ لذت بردن از نواختن چیزهایی که بهخوبی بلد هستید. اگر از ورزش مثال بزنیم، تمرین یعنی چندین ساعت شوت زدن به سمت گل و امتحان کردن کارهای جدید مانند شوت زدن با پای غیرتخصصی. تمرین و آزمونوخطا، راه ایجاد مهارتهای جدید یا ارتقای مهارتهای موجود است. بدین ترتیب وقتی بتوانید حرکات خارقالعاده را در زمان مناسب بهدرستی انجام دهید، از ساز زدن هم بیشتر لذت میبرید؛ درست مثل صحنه گلهای جذابی که در ابتدای اخبار ورزشی پخش میکنند.
بیشتر افراد سِت درام الکترونیک را برای سادهترین منظور ممکن خریداری میکنند: تمرین کردن در خانه با صدای کم و بدون ایجاد مزاحمت برای همسایهها.
اگرچه بدون شک این کاربرد بسیار مهم است، اما تنها گوشهای از تواناییهای موسیقایی این ساز به شمار میرود. یکی از کارهای مورد علاقه من در زمان تمرین این است که چالشهایی برای خود تعریف کنم تا ببینم: ۱) فائق آمدن بر چالش چقدر زمان میبرد و ۲) چگونه میتوانم از این مهارتهای تازه در نوازندگی خود بهره ببرم.
بهعنوان مثال، یکی از کارهایی که دوست دارم در زمان تمرین ماریمبا انجام دهم این است که برای دستیابی به دو جنس صدای مختلف، یعنی صدای گرم و صدای براق، از یک جفت چوب استفاده کنم. چالش این است که آیا میتوانم تغییر رنگ صدا را بدون تغییر چوب ایجاد کنم؟ حالت دست من، نحوه به دست گرفتن چوب، نوع ضربه، محل ضربه و جملهبندیهای من باید چگونه تغییر کند تا این تأثیر ایجاد شود؟ به نظر من، اگر نواندهای بتواند این چالش را با موفقیت پشت سر بگذارد، پس از عوض کردن چوبهای خود، بسیار بهینهتر ساز خواهد زد و توانایی او در کنترل ضربات بسیار بهتر خواهد شد.
در پایین به چند چالش موسیقایی اشاره میکنم که میتوانید بر روی کیت درام الکترونیک آزمایش کنید. پس از مدتی که این چالشها را امتحان کنید، نواخت و تکنیک شما بهبود مییابد و همچنین به خلاقیت خود نیز کمک شایانی کردهاید. بهعلاوه، با انجام دادن این چالشها خواهید دید که رفتهرفته ریتمها و الگوهای جدیدی ایجاد میکنید و شاید حتی به چند ایده آهنگسازی جذاب نیز دست پیدا کنید.
۱. دینامیک متغیر یا معکوس
بیشتر کیتهای الکترونیک به شما اجازه میدهند منحنی شدت ضربه را با سبک نوازندگی خود هماهنگ کنید. این کیتها دارای منحنی شدت ضربهای هستند که رابطه بین ولوم و قدرت نواخت را معکوس میکند. بهطور معمول، وقتی آرامتر ضربه میزنید، صدا نیز آرامتر میشود و وقتی با شدت زیادی ضربه بزنید، صدا بلندتر خواهد بود. در این چالش بهخصوص، هدف این است که این منحنی را معکوس کنیم تا با ضربههای آرامتر، صدای بلندتری دریافت کنیم. (تصویر ۱)
پس از اعمال این تغییرات، به شیوه معمول ساز بزنید تا ببینید که الگوهای همیشگی نوازندگی، صدایی کاملاً متفاوت دارند. در این شرایط، نتهای تأکیدشده صدایی آرام خواهند داشت و از سوی دیگر، نتهای زینتی صدایی بسیار بلند ایجاد میکنند. این چالش را برای مدتی امتحان کنید. ممکن است الگوهای جدید و غیرمنتظرهای به فکر شما خطور کند. شاید برخی از این ایدههای جدید بهدردنخور باشند و شاید برخی دیگر بسیار خوب باشند.
همگی میدانیم که کنترل دینامیک بخش مهمی از نواختن صحیح ریتم است. آیا از آنجا که اسنیر در ضربهای چنگ دوم و چهارم دارای تأکید است، بهطور خودکار این ضربها را بر روی های-هت نیز بهصورت تأکیدشده مینوازید؟ حال که منحنی شدت ضربه را معکوس کردهاید، ریتمها و پاساژهای معمول خود را بنوازید. با صرف زمان بر روی این چالش در خواهید یافت که بدن شما برای نواختن ریتمهای ساده باید هماهنگی جدیدی پیدا کند. بیشک خیلی زود احساس خواهید کرد که کنترل بهتری بر روی نواخت و دینامیک نوازندگی خود دارید.
اگر درام کیت شما امکان معکوسسازی کامل منحنی را ندارد، میتوانید منحنی شدتی را انتخاب کنید که بهطور معمول از آن استفاده نمیکنید. فارغ از اینکه کدام منحنی را انتخاب کنید، خواهید دید که بهمرور زمان ریتمها و نواهای جدیدی را کشف کرده و مهارت خود را ارتقاء بخشیدهاید.
۲. ترکیب و تنوع دینامیک
در چالش قبل، منحنی شدت ضربه را برای تمام پدهای درام بهطور یکسان تغییر دادیم. یک چالش دیگر این است که تنها منحنی یک یا چند تکه از کیت را معکوس کنیم.
نواختن با کیت درام الکترونیکی که منحنی سنجهای آن معکوس و منحنی طبلهای آن معمولی است، چگونه خواهد بود؟ نواخت شما باید از هر تکه به تکههای دیگر تغییر کند و دستهای شما باید همواره هوشیار باشند.
برای رسیدن به چالش نهایی میتوانید منحنی تمام تکهها را تغییر داده و برای هر یک، منحنی جداگانهای انتخاب کنید؛ مثلاً برای برخی منحنی معکوس، برای برخی منحنی نرمال، برای برخی منحنی لگاریتمی و برای برخی دیگر منحنی پلکانی. به دفترچه راهنما رجوع کنید تا انواع منحنیها که برای هر تکه از کیت قابل انتخاب هستند را بهتر بشناسید.
۳. کیک و اسنیر معکوس
همه میدانیم که یکی از مزایای بزرگ کیتهای درام الکترونیک، داشتن گزینههای انتخاب صدای مختلف برای هر تکه از کیت است. با چند تغییر کوچک میتوانید ماهیت کیت را بهکلی تغییر دهید. اما اگر بخواهیم صادق باشیم، تقریباً اکثر ما صداهای اسنیر را مختص پد اسنیر و صداهای کیک را مختص کیک درام قرار میدهیم.
چالش سوم مربوط به تغییر رابطه همیشگی صداها با تکههای مختلف است. در سادهترین سطح میتوانید جای صدای اسنیر درام و بیس درام را عوض کنید. بدین نحو زمانی که به پد اسنیر ضربه میزنید، صدای کیک را خواهید شنید و برعکس. اگر به شیوه مرسوم ساز بزنید، همان الگوهای متعارف و همیشگی را ایجاد میکنید؛ با این تفاوت که جای صدای دو ساز عوض شده است. اما اگر واقعاً میخواهید حافظه عضلانی خود را به چالش بکشید، سعی کنید ریتمهای همیشگی خود را بهدرستی بنوازید. خواهید دید که این کار نیاز به ایجاد عادتی جدید دارد و حتی وقتی موفق به اجرای درست ریتمها میشوید، جملهبندیهای شما کماکان عجیبوغریب خواهند بود. این چالش نیز میتواند مفید باشد.
۴. جای تمام صداها را عوض کنید
وقتی آماده شدید که این چالش را به مرحله نهایی برسانید، جای تمام صداهای کیت را تغییر دهید. اگر پدهای استریویی دارید که از توانایی اختصاص صداهای جداگانه به ریم و هد برخوردار هستند، میتوانید صدای آنها را نیز تغییر دهید. بهطور معمول اگر به ریم تام ضربه بزنید، هم صدای پوست را میشنوید و هم صدای حلقه فلزی را. اما میتوانید برای هد تام، صدای بسته شدن پدال های-هت و برای ریم آن صدای یک اسنیر را در نظر بگیرید.
مجدداً میتوان دو رویکرد به این چالش داشت: ۱) ببینید چه تغییرات ذهنی و جسمی باید اعمال شوند تا بتوانید به شیوه مرسوم ساز بزنید. ۲) کمی با درام بازی کنید و ببینید چه روابط جدید و هیجانانگیزی در ساز خود پیدا میکنید.
یک روش لذتبخش برای اعمال این چالش این است که بر روی لوپ بیس یا پرکاشن تمرین کنید. در هنگام ساز زدن با لوپ، کمتر به فکر نگه داشتن ریتم خواهید بود و آزادی بیشتری خواهید داشت.
۵. داباستپ
این چالش، طبیعتی متفاوت دارد. شخصاً از موسیقی داباستپ (dubstep) لذت میبرم. به این خاطر که الگوهای ریتمیک تکرارشونده ۲، ۴ یا ۸ میزانی دارد، بسیار ریتمیک و سنکوپدار است و بهندرت از ملودیهای واقعی در آن استفاده میشود. به نظر من، بسیاری از آهنگهای داباستپ شبیه به ساز زدن با درامی هستند که صداهای فضایی و عجیبوغریب برای آن انتخاب شده است. پیشنهاد میکنیم با ایجاد یک کیت داباستپ، خلاقیت خود را ارتقاء دهید.
به جای صدای درام میتوانید یک صدای وابل (wobble) بم یا یک جمله کوتاه با سینتی سایزر انتخاب کنید. به جای اسنیر میتوانید از صدای اسلاید گیتار استفاده کنید. همینطور میتوانید یک کلیک متالیک برای پدال های-هت، صدای اسکرچ برای پد های-هت و شاید صدای وکال استاتر برای تامها در نظر بگیرید. امیدوارم منظور را فهمیده باشید. اگر پدهای استریو دارید، این امکان در اختیار شماست که کیتی با حداقل یک دو جین صدای مختلف ایجاد کنید. میتوانید صدای درام معمولی را با این صداها لایهبندی کرده یا بر روی یک لوپ درام ساز بزنید. از آنجا که بیشتر صداهای داباستپ کشیدهتر از صدای درام هستند، خواهید دید که معمولاً الگوهای خلوتتری مینوازید اما کماکان انتهای صداها ابتدای صداهای بعدی را پوشش میدهند. چنین چالشی، رویکرد شما به نوازندگی درامز را تغییر میدهد.
۶. استفاده از سمپلها
اگر کیت شما امکان بارگذاری سمپلهای شخصی را نمیدهد، میتوانید کیت را با استفاده از کابل میدی یا USB به لپتاپ یا تبلت وصل کنید. اپلیکیشنهای رایگان یا ارزانقیمتی وجود دارند که به شما اجازه میدهند سمپلهای خود را با استفاده از MIDI بنوازید. اگر یک نرمافزار سمپلر از جمله کانتکت، BPM، پانچ، Tremor یا Battery در کامپیوتر خود داشته باشید، پیشنهاد میکنیم کیتی با چندین لایه و صداهای مختلف، منحنیهای متفاوت و غیره ایجاد کنید. پس از چند دقیقه جستجو در اینترنت برای صداهای داب، ترپ، بریکبیت (breakbeat)، داونتمپو و سایر سبکها، هارد دیسک شما مملو از صداها و رنگهای صوتی جدید خواهد شد. حال یک کیت جدید ایجاد کرده و مدتی بداههنوازی کنید. مطمئنم به چیزی لذتبخش خواهید رسید که رویکرد و تکنیک شما را به چالش میکشد.
۷. چپدست شوید!
در چالشهای پیشین، جای صداها را بر روی کیت تغییر دادیم؛ اما تغییر جای پدها هم ایده خوبی است. یکی از مزایای درام الکترونیک این است که ابعاد نسبتاً کوچکی دارد و در فضاهای کوچک جای میگیرد. درام کیت الکترونیک را درست مانند ست آکوستیک میچینیم؛ اما آیا این کار ضروری است؟ اگر چینش پدها را کاملاً عوض کنیم چه خواهد شد؟
مانند چالشهای پیشین، این چالش هم با نواختن چند ریتم مرسوم آغاز میشود؛ اما با چینشی کاملاً متفاوت برای پدها. میتوانید بداههنوازی کنید و از ترکیب متفاوت صداها، ریتمهای جدید ایجاد کنید.
سادهترین تغییری که الزاماً سادهتر از بقیه هم نیست، تغییر از حالت چپدست به راستدست یا برعکس است. بدین نحو گویی در حال نواختن با یک کیت معکوس هستید. این کار به تقویت مهارت جداگانه دستها و پاها کمک میکند.
کارهایی به همین سادگی میتوانند رویکرد شما را ارتقاء بخشند. پس از تنها چند هفته تعجب خواهید کرد که بدن و ذهنتان با چه سرعتی به این تغییر عادت کرده است.
۸. تغییر چینش کیت
چالش بعدی این است که موقعیت فیزیکی تمام پدهای کیت را تغییر دهیم (تصویر ۲). مثلاً میتوانید بیس درام و های-هت را نادیده بگیرید و از پدهای سنج برای چینش نوازندگی ایستاده استفاده کنید. مانند چالشهای قبل، این چالش نیز دو بخش دارد: ابتدا نواختن الگوهای معمول و مرسوم را با این چینش جدید امتحان کنید و سپس با استفاده از این چینش، ایدهها و الگوهای تازه ایجاد کنید. اگر میخواهید الگوهای مرسوم را بنوازید، حتماً صدای کیک و های-هت را در چینش جدید لحاظ کنید. نواختن الگوهای مرسوم بدون استفاده از پا همیشه چالشبرانگیز است. این کار تمرینی خوب برای کنترل شما و همچنین استقلال دست و پا خواهد بود.
باور کنید که آزمودن این چالشهای جدید به رشد نوازندگی و تکنیک شما کمک میکند. اگر میخواهید این چالشها را یک مرحله ارتقاء دهید، پیشنهاد میکنیم چند چالش را با یکدیگر ترکیب کرده و در آن واحد اجرا کنید.
منبع: DRUM Magazine
نویسنده: Norman Weinberg
مترجم: کیان ایرجی