Bass VI یک گیتار بیس ششسیم با بریج ترمولو از شرکت فندر (Fender) است که خویشاوند نزدیک گیتار الکتریک جگوار (Jaguar) محسوب میشود و اولین بار در سال ۱۹۶۱ توسط این شرکت آمریکایی به بازار عرضه شد. این ساز را میتوان اولین بیس ششسیم عرضهشده به بازار بهشکل امروزی و مدرن آن دانست.
تولید Bass VI به دلیل عدم استقبال نوازندگان در سال ۱۹۷۵ متوقف شد؛ اما در طی سالهای بعد، محبوبیت آن در بازار سازهای دست دوم بهشکلی چشمگیر افزایش یافت و به دنبال همین امر، چندین سال بعد و در سال ۲۰۱۳، بهعنوان بخشی از سری Pawn Shop، مجدداً به خط تولید شرکت فندر بازگشت. همچنین، برند اسکوایر (Squier) نیز در همان سالها، نسخههایی مقرونبهصرفه از این ساز را روانه بازار کرد که قیمت آنها کسری از قیمت گیتار فندر Bass VI بود و این امر بهنوبه خود، به طرفداران این بیس ششسیم افسانهای افزود. در سالهای پس از آن نیز نسخههای بیشتر و متنوعتری از Bass VI به تولید رسید و امروز تقریباً با هر بودجهای میتوان یک نمونه از این ساز منحصربهفرد را خریداری کرد.
در طی شش دههای که از عمر Fender Bass VI میگذرد، این ساز توسط بیسیستها و گیتاریستهای مشهور و ماهر بیشماری مورد استفاده قرار گرفته است و آثار بینظیری نیز بهوسیله آن نواخته شده است. اما از میان این اجراها، چند مورد بهخصوص، توجه ما و تمامی دنبالکنندگان دنیای موسیقی را بیش از سایرین به خود جلب کردهاند و میتوان از آنها بهعنوان مهمترین اجراهای صورتگرفته بهوسیله Bass VI یاد کرد.
در این مطلب، قصد داریم یازده مورد از جذابترین اجراهای زندهای که بهوسیله این گیتار بیس ششسیم فوقالعاده انجام شده است را به شما معرفی کنیم تا شما نیز با تماشای آنها، از صدای این ساز زیبا و جذاب لذت ببرید و با تواناییهای بیبدیل آن آشنا شوید.
۱- Main Title Theme سریال The Man With the Golden Arm از Jet Harris
ترنس هریس ملقب به جت هریس (Terrence “Jet” Harris)، بیسیست سابق گروه موسیقی شدوز (Shadows)، در نوازندگی دو تکآهنگ سولوی اول خود یعنی Besame Mucho و آهنگ اصلی تیتراژ سریال The Man With the Golden Arm، از یک گیتار بیس Bass VI استفاده کرده است. در اثر دوم، صدای بم باشکوه و زنگدار این گیتار بیس ششسیم به بهترین شکل خود شنیده میشود و او در اجرای زنده این اثر در یک شبکه تلویزیونی اروپایی، ویژگیهای صوتی بینظیر این ساز را حتی بهشکلی بهتر از نوازندگی خود در اثر اصلی نیز به نمایش گذاشته است.
۲- Strange Brew از Cream
جک بروس (Jack Bruce)، بیسیست گروه موسیقی Cream را میتوان مشهورترین نوازنده Bass VI در دوران اولیه تولید این ساز دانست. او در دهه شصت میلادی، در طی همکاری کوتاهی که پیش از شکلگیری Cream با گروه منفرید من (Manfred Mann) داشت، شروع به استفاده از این ساز کرد و به همین شکل نیز توجه بسیاری از موسیقیدوستان را به خود جلب کرد.
جک در نوازندگی اکثر بیس لاینهای آلبوم اول گروه Cream، یعنی Fresh Cream که در سال ۱۹۶۶ منتشر شد نیز از Fender Bass VI استفاده کرده است و کمی پس از انتشار این آلبوم نیز ساز خود را به نقش و نگاری بسیار جذاب، همگام با جریان سایکدلیک دهه شصت میلادی مزین ساخت.
یکی از جذابترین اجراهای زندهای که بروس در آن همراه با Bass VI زیبای خود حضور یافته است، اجرای قطعه Strange Brew در ماه مه سال ۱۹۶۷ در برنامهای موسوم به Beat Club از تلویزیون کشور آلمان است. در این اجرا، بروس ماهیت صوتی بینظیر Bass VI را با هنر فوقالعاده خود در نوازندگی بیس، به بهترین شکل ممکن به نمایش گذاشته است.
۳- Dreadlock Holiday از ۱۰cc
در سال ۱۹۷۸، گروه موسیقی تنسیسی (۱۰cc)، یک اثر جدید موسوم به Dreadlock Holiday را بدون اعلام قبلی منتشر کرد و طرفداران خود را به این شکل غافلگیر کرد. این اثر که بلافاصله پس از انتشار به یکی از محبوبترین آهنگهای سال ۱۹۷۸ تبدیل شد، داستان مردی را روایت میکند که سفری تابستانی به جامائیکا داشته است و در آنجا، اتفاقاتی خارقالعاده را از سر گذرانده است. گفته شده که ایده این اثر، از خاطرات و تجربیاتی که خواننده گروه موسیقی مودی بلوز (The Moody Blues)، یعنی جاستین هیوارد (Justin Hayward) در سفر خود به باربادوس داشته است، برگرفته شده است.
در این دوران، مؤسسین گروه ۱۰cc، یعنی لال کرم (Lol Creme) و کوین گادلی (Kevin Godley)، بهطور کامل از این گروه خارج شده بودند و این آهنگ که خواننده و بیسیست آن گراهام گلدمن (Graham Gouldman) است و در آن از یک گیتار بیس Bass VI استفاده شده است، شاید پس از آثاری موفق همچون Donna ،Rubber Bullets و I’m Not in Love، آخرین آهنگ مشهور و مهم این گروه باشد.
۱۰cc، آهنگ جاودانه Dreadlock Holiday را در ماه آگوست سال ۱۹۷۸ و در یک برنامه تلویزیونی موسوم به Top of the Pops اجرا کرده است و نوازندگی گلدمن با Bass VI در آن را میتوان یکی از زیباترین اجراهای صورتگرفته بهوسیله این ساز دانست.
۴- The Tale of Taliesin از Soft Machine
روی ببینگتن (Roy Babbington) از سال ۱۹۷۳ تا ۱۹۷۶ بهعنوان بیسیست گروه موسیقی سافت ماشین (Soft Machine) به فعالیت حرفهای مشغول بود و در کل این مدت زمان نیز از یک گیتار بیس فندر Bass VI بهعنوان ساز اصلی خود بهره میگرفت.
او کمی پیش از جدایی خود از سافت ماشین، آهنگ The Tale of Taliesin را همراه با اعضای دیگر گروه بهصورت زنده در تلویزیون اجرا کرد و در آن، نوازندگی درخشانی را از خود همراه با گیتار بیس ششسیم فندر به نمایش گذاشت.
۵- Ripple از The Church
استیو کیلبی (Steve Kilbey)، بیسسیت و وکالیست گروه موسیقی د چرچ (The Church)، در اولین مواجهه خود با گیتار بیس Fender Bass VI در سال ۱۹۸۴، سریعاً دلباخته این ساز شد و با خریداری یک نمونه از آن در همان روز، به یکی از نوازندگان مشهور Bass VI تبدیل شد و تا به امروز نیز از آن بهعنوان گیتار بیس اصلی خود استفاده میکند.
کیلبی از این ساز در ضبط آلبوم مشهور Priest=Aura که در سال ۱۹۹۲ منتشر شد، استفاده کرده است و در بسیاری از اجراهای زنده خود نیز همین ساز را با خود بر روی استیج آورده است. او در سال ۲۰۱۱ و در سیدنی، قطعهای از این آلبوم موسوم به Ripple را بهصورت زنده اجرا کرده است و اگر طرفدار Bass VI هستید، پیشنهاد میکنیم حتماً این اجرا را تماشا کنید تا از صدای بینظیر ساز مورد علاقه خود نهایت لذت را ببرید!
۶- Pictures of You از The Cure
اگر جت هریس (Jet Harris) را پدر و استاد دیرینه Bass VI بدانیم، رابرت اسمیت (Robert Smith)، بیسیست گروه موسیقی د کیور (The Cure) را بهجرأت میتوان استاد مدرن و امروزی این ساز دانست. در واقع میتوان گفت که تا به امروز، هیچ گروهی به اندازه کیور نتوانسته است گیتار بیس ششسیم ویژه فندر، یعنی Bass VI را در بستری معاصر و متداول به کار بگیرد و تنها از آن بهعنوان یک ساز خاص برای جلب توجه استفاده نکند.
استفاده The Cure از این گیتار بیس منحصربهفرد، از آلبوم سوم این گروه، یعنی Faith که در سال ۱۹۸۱ منتشر شده است و قطعه بیکلام طولانی ساختهشده پس از آن، یعنی Carnage Visors آغاز شد و تا به امروز نیز ادامه دارد. در واقع، Faith نمایانگر اولین آثاری است که رابرت اسمیت در ضبط آنها از Bass VI بهره گرفته است.
پس از این آثار، صدای Bass VI بهصورت پراکنده در آثار بعدی کیور همچون آلبومهای The Head on the Door و Kiss Me, Kiss Me, Kiss Me شنیده میشود و نقش آن رفتهرفته در آلبومهای بعدی این گروه همچون Disintegration (محصول سال ۱۹۸۹) و Wish (محصول سال ۱۹۹۲) پُررنگ و پررنگتر نیز شده است. استفاده از گیتار بیس فندر Bass VI در گروه کیور روندی کاملاً صعودی داشته است و پس از این آثار و در آلبومهایی همچون Wild Mood Swings (منتشرشده در سال ۱۹۹۶)، Bloodflowers (منتشرشده در سال ۲۰۰۰) و ۴:۱۳ Dream (منتشرشده در سال ۲۰۰۸)، این ساز نقشی کاملاً غالب را ایفا میکند.
پورل تامسون (Porl Thompson) که در برهههای زمانی مختلف با گروه کیور همکاری کرده است نیز در برخی از اجراهای خود از Bass VI استفاده کرده است. همچنین، پری بامونته (Perry Bamonte) نیز در طول همکاری خود با این بند، یعنی از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۵، بهره بسیاری از این ساز خاص برده است.
نوازندگی استثنایی رابرت اسمیت با Bass VI را میتوان در اجرای زنده آهنگ Pictures of You که در سال ۱۹۹۲ منتشر شده است، به بهترین شکل ممکن شنید.
۷- Slave to the Wage از Placebo
دو عضو گروه موسیقی پلاسیبو (Placebo)، یعنی برایان مولکو (Brian Molko) و استیون اولزدال (Stefan Olsdal)، هر دو در دورهای از فعالیت خود، از گیتار بیس فندر Bass VI استفاده کردهاند.
از جمله آلبومهایی از گروه Placebo که صدای Bass VI بهوضوح در آن شنیده میشود، میتوان به آلبوم تحسینشده Placebo (محصول سال ۱۹۹۶)، آلبوم Without You I’m Nothing (محصول سال ۱۹۹۸) و Black Market Music (محصول سال ۲۰۰۰) اشاره کرد.
برایان مولکو از ساز خود در نوازندگی آثاری همچون Scared of Girls ،Narcoleptic و Slave to the Wage بهشکلی حیرتآور بهره گرفته است. استفن نیز Bass VI را در آثاری دیگراز پلاسیبو همچون You Don’t Care About Us ،Pure Morning ،The Crawl و Burger Queen مورد استفاده قرار داده است. اما با اختلاف، یکی از جالبترین اجراهای پلاسیبو با استفاده از Fender Bass VI و در کل، یکی از جذابترین اجراهای زندهای که بهوسیله این ساز انجام شده است را میتوان اجرای زنده آهنگ Slave to the Wage توسط این گروه دانست که در سال ۲۰۱۲ در مرکز رویدادهای Sziget انجام شده است.
۸- Godless از The Dandy Warhols
پیتر هولمستروم (Peter Holmstrom)، گیتاریست گروه موسیقی دندی وارهولز (The Dandy Warhols)، یکی از مشهورترین نوازندگان گیتار بیس فندر Bass VI است و یک نمونه تولید سال ۱۹۶۲ از این ساز را در اختیار دارد که طی سالهای فعالیت خود بهعنوان یک موزیسین حرفهای، به بهترین شکل از آن استفاده کرده است.
Godless یکی از بهترین نمونههای نوازندگی هولمستروم با Bass VI است و ترکیب زیبای تن این ساز و مهارت فوقالعاده او در نوازندگی را به بهترین نحو ممکن به نمایش میگذارد. این اثر که سومین تکآهنگ از آلبوم Thirteen Tales from Under Bohemia (منتشرشده در سال ۲۰۰۰) است، با صدایی نالهگونه و بسیار جذاب آغاز میشود که بهوسیله نواختن Bass VI بهوسیله یک آرشه تولید شده است. اما این اینترو تنها بخش خلاقانه این اثر نیست و هرچه در آن جلوتر میروید، وجوهی زیباتر از موسیقی و همچنین صدای Bass VI را میشنوید.
یک اجرای زنده از این اثر در سال ۲۰۰۸ در مرکز اجرای موسیقی زنده Moshcam انجام شده است که آن را میتوان بهجرأت یکی از بهترین اجراهای انجامشده بهوسیله Bass VI دانست و تواناییهای صوتی فوقالعاده این گیتار بیس بهوضوح در آن قابل شنیدن هستند.
۹- Shakin’ All Over از Wanda Jackson و Jack White
جک وایت (Jack White)، گیتاریست و خواننده مشهور و بنیانگذار گروه موسیقی وایت استرایپس (The White Stripes)، در سال ۲۰۰۴ و با ساخت یک آلبوم برای لورتا لین (Loretta Lynn) که Van Lear Rose نام داشت، برای اولین بار وارد دنیای موسیقی کانتری (country) شد و در این سبک نیز به چهرهای محبوب تبدیل شد.
چند سال بعد و در سال ۲۰۱۱، جک وایت طی همکاری با ملکه موسیقی کانتری راک، وندا جکسون (Wanda Jackson)، حضوری مجدد در صحنه موسیقی کانتری یافت. این آلبوم که The Party Ain’t Over نام دارد، با یک ترک بسیار قدرتمند به نام Shakin’ All Over آغاز میشود که غرش استثنایی Fender Bass VI از لحظات اول آن قابل شنیدن است. این صدای فوقالعاده توسط یکی از همکاران همیشگی جک وایت، یعنی اولیویا جین (Olivia Jean) از گروه بلک بلز (The Black Belles)، بهوسیله Bass VI تولید شده است. اولیویا جین با نوازندگی خود در این اثر، قابلیتهای فراوان Bass VI را به همگان نشان میدهد.
۱۰- Nothing to Hide از Yo La Tengo
آیا میدانستید که میتوان بهوسیله گیتار بیس Fender Bass VI به استرامینگ نیز پرداخت؟ اگر آهنگ Nothing to Hide از یو لا تنگو (Yo La Tengo) را شنیده باشید، مطمئناً از این توانایی Bass VI آگاه هستید!
جیمز مکنیو (James McNew)، بیسیست گروه یو لا تنگو، در یکی از اجراهای زنده Nothing to Hide که در سال ۲۰۰۹ انجام شده است، همزمان با سولوی بینظیر ایرا کاپلان (Ira Kaplan) که بهوسیله یک استرتوکستر نواخته شده است، با تکنیک استرامینگ بیس لاینی بسیار زیبا را اجرا میکند که سولوی کاپلان را به بهترین شکل پشتیبانی میکند و همچون یک قاب زیبا دور یک شاهکار نقاشی، آن را در بر میگیرد!
۱۱- Jesus Fever از Kurt Vile
موزیسین مشهور فیلادلفیایی سبک سایکدلیک راک، کرت وایل (Kurt Vile)، در اجرای زنده قطعه دوم آلبوم Smoke Ring for My Halo، یعنی Jesus Fever که در سال ۲۰۱۲ و در یک پشتبام انجام شده است، بهوسیله گیتار بیس فندر Bass VI، شاهکاری را خلق میکند که تماشای آن برای تمامی طرفداران این ساز الزامی است!
منبع: Fender
نویسندگان: Jeff Owens و Adam Houghtaling
مترجم: امیر تولی