ریتم را میتوان بنیان اصلی موسیقی دانست. در واقع، اگر یک قطعه موسیقی فاقد ریتم باشد، اجزای آن دیگر ارتباط و توازنی نخواهند داشت و تنها به اصواتی نامرتب تبدیل میشوند. اجرای ریتم موسیقی، در بسیاری از اوقات نیازمند یک نوازنده ماهر درامز یا پرکاشن است که بتواند ریتم را بر روی این سازها به شکلی اثربخش و زیبا اجرا کند.
تهیه فهرستی از برترین نوازندگان هر سازی در دنیا، کاری بسیار دشوار است و انجام این کار برای نوازندگان سازهای کوبهای نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ زیرا افراد بسیاری در دنیا وجود دارند که با خلاقیت و نبوغ خود، توانستهاند مرزهای موجود در تکنیک و هنر موسیقی را درنوردند و شکلی بدیع و منحصربهفرد از صدای ساز تخصصی خود را به شنوندگان ارائه کنند. اما برخی از نوازندگان هستند که به اعتقاد تمامی افراد متخصص در موسیقی، جایگاهی ویژه در حرفه خود دارند و اگر نام ساز تخصصی آنها در محفلی گفته شود، نام آنها نیز در ادامه شنیده میشود. بنابراین، تصمیم داریم تا فهرستی از این دسته از پرکاشنیستها تدوین کنیم و به دلیل شهرت افسانهای هر یک از آنها نیز بپردازیم.
معیار ما برای انتخاب افراد این فهرست، اول از همه مهارت آنها و سپس، تاثیر آنها بر صنعت موسیقی و شهرت آنها بوده است. اما باید در نظر داشته باشید که علاوه بر این افراد، قطعاً پرکاشنیستهای مهم و بزرگ دیگر نیز در دنیا وجود دارند و تنها این ده هنرمند، از برترین پرکاشنیستهای جهان نیستند.
۱- مارتین گروبینگر (Martin Grubinger)
مارتین گروبینگر، یک نوازنده استرالیایی انواع سازهای کوبهای است که به اعتقاد بسیاری از متخصصین، از برترین پرکاشنیستهای دنیا محسوب میشود. وی بهصورت انفرادی و همچنین همراه با گروه موسیقی خود یعنی Percussive Planet Ensemble، آثار بسیار متنوع و جذابی خلق کرده است.
گروبینگر به دلیل مهارت و خلاقیت بسیار خود در نواختن انواع سازهای کوبهای، در میان طرفداران خود با لقب «جادوگر پرکاشن» نیز شناخته میشود و بیش از هر چیز، به تکنیک بینقص، اشتیاق فوقالعاده، نگاه هنرمندانه و مهارت موسیقایی کمنظیر خود مشهور است. در چند سال گذشته، طرفداران گروبینگر روزبهروز در حال افزایش بودهاند و بسیاری از آهنگسازان مشهور نیز قطعاتی مخصوص برای او ساختهاند تا وی بهصورت فردی آنها را بنوازد. میتوان گفت که مارتین یکی از هنرمندانی است که پرکاشن را از اعماق استیج، به مرکز آن آورده و توجه دوستداران موسیقی را به این نوع از سازها جلب کرده است.
این نوازنده خلاق در طی دوران فعالیت خود، موفق به کسب جوایزی نفیس همچون جایزه Würth از موسسه Jeunesses Musicales شده است. صدای نوازندگی گروبینگر را میتوان در درخشانترین حالت خود، در آثاری همچون Frozen in Time از Avner Dorman و Tears of Nature از Tan Dun شنید.
۲- تریلوک گورتو (Trilok Gurtu)
تریلوک گورتو، نوازنده هندی سازهای کوبهای، یک نابغه به تمام معناست که پنج بار موفق به کسب برترین رتبه در رأیگیری Downbeat Critics Poll در مورد برترین نوازنده پرکاشن دنیا شده است. تریلوک مهارتهایی انتزاعی و خلاقانه در نوازندگی سازهای کوبهای دارد و رویکرد نزدیک به سبک جز این نوازنده به موسیقی در کنار سواد گستردهاش در موسیقی سنتی هند، او را به یک موزیسین بسیار منعطف بدل کرده است.
گورتو معمولاً تمامی اجراهای خود را با استفاده از درام کیت ویژه خود انجام میدهد که بر روی زمین قرار میگیرد و از انواع سنج، تام، های-هت، اسنر، زنگوله، کونگا، گانگ، دهل، تبلا و اجزایی غیرمعمول همچون سطلهای آب تشکیل شده است. رویکرد خلاقانه و ویژه گورتو به نوازندگی سازهای کوبهای، باعث پدید آمدن آثاری خیرهکننده شده است که امروزه در میان موسیقیدوستان سراسر جهان، بهخصوص اروپا و آمریکا بسیار محبوب است.
تریلوک مطالعات بسیاری بر روی ریتمهای برزیلی، اروپایی-آفریقایی، اندونزیایی، چینی، ژاپنی و البته هندی داشته است و با بهکارگیری دانش خود در آنها در کنار عناصری از سبکهای موسیقی جز و راک و موسیقی محلی زادگاه خود، صدایی بسیار منحصربهفرد با ساز خود تولید میکند که تا کنون شنیده نشده است و نوازندهای نیز قادر به بازتولید آن نیست.
همچنین، او با هنرمندانی بسیار مشهور همچون جان مکلافلین (John McLaughlin)، جو زاوینول (Joe Zawinul) و یان گاربارک (Jan Garbarek) همکاری داشته است و صدای ساز او، در بسیاری از آثار این هنرمندان مهم نیز شنیده میشود.
۳- اولین گلنی (Evelyn Glennie)
نوازنده پرکاشن اسکاتلندی، اولین گلنی (Evelyn Glennie)، یکی از متفاوتترین موزیسینهای جهان است. گلنی از سن دوازده سالگی بهطور کامل ناشنواست و میتواند صدای سازها را نه با گوش، بلکه به کمک سایر اعضای بدن خود بشنود. وی در طول سالیان فعالیت خود بهعنوان نوازنده پرکاشن، موفق به کسب جوایزی متعدد شده و با مهارت بیبدیل خود در نواختن سازهای کوبهای کوکپذیر و کوکناپذیر، بیش از ۲۰۰ اثر بهصورت فردی و یا در همکاری با دیگر هنرمندان تولید کرده است.
گلنی با موزیسینهای مشهور و ستارگان بسیاری همچون مارک نافلر (Mark Knopfler)، بیورک (Bjork) و بابی مکفرین (Bobby McFerrin) همکاری کرده است و در رویدادهای مهم و بزرگ بسیاری نیز همچون افتتاحیه المپیک ۲۰۱۲ لندن، به اجرای زنده پرداخته است. در این رویداد، اولین گلنی رهبری بیش از هزار نوازنده سازهای کوبهای را بر عهده داشت.
این پرکاشنیست نابغه، همراه با بسیاری از ارکسترهای مهم به اجرا پرداخته است و طی پروژههای مختلف، آثاری بهصورت فردی نیز تولید کرده است. گلنی طبق نظر بسیاری از متخصصین، برترین پرکاشنیست سولوی دنیاست. تخصص اصلی او، نوازندگی سازهای کوبهای کوکپذیر همچون آلوفون (Aluphone) و زایلوفون (Xylophone) است. شایان ذکر است که گلنی علاوه بر کسب جوایز بسیار، موفق به کسب ۲۸ دکترای افتخاری از دانشگاههای مختلف دنیا نیز شده است.
علاوه بر اینها، گلنی یک سخنران در زمینه موفقیت نیز هست و اگر یک موزیسین هستید، پیشنهاد میکنیم TED Talk این پرکاشنیست مشهور که در آن، روش شنیدن صدا به وسیله اعضای بدن توسط او توضیح داده میشود را تماشا کنید.
۴- الکس آکونیا (Alex Acuña)
الکس آکونیا یک نوازنده پروئی-آمریکایی سازهای کوبهای است که میتوان او را یکی از ماهرترین و مشهورترین پرکاشنیستهای دنیا دانست. وی با ستارگانی بسیار مشهور همچون پاکو د لوسیا (Paco De Lucia)، چیک کوریا (Chick Corea)، هربی هنکاک (Herbie Hancock) و پل مککارتنی (Paul McCartney) همکاری داشته است.
سواد و مهارت فوقالعاده الکس در ریتمهای کلاسیک، محلی و لاتین، در کنار تکنیک پیچیده، رویکرد هنرمندانه و خلاقیت بسیار او، باعث شدهاند که او موفق به کسب جوایز نفیس بسیاری همچون جایزه MVP از موسسه National Academy of Recording for the Arts and Sciences شود.
الکس در اکثر آثار خود، از درام کیت مدرن، ترکیبی از کونگاها و بانگوها و یا کاخون پروئی ویژه خود استفاده کرده است.
۵- کالین کری (Colin Currie)
کالین کری، نوازندهای اسکاتلندی با مهارتی بسیار ویژه در نواختن سازهای کوبهای است. وی یکی از پرکاشنیستهایی است که همواره انتخاب اول بسیاری از آهنگسازان و رهبران ارکستر بوده است. به دنبال همین امر نیز کالین تقریباً بخشی ثابت از ارکسترهای مشهور و تراز اول نظیر Royal Concertgebouw و New York Philharmonic است و در اکثر اجراهای آنها، نقش نوازنده سازهای کوبهای را ایفا میکند.
کری همچنین مؤسس و رهبر گروه موسیقی Collin Currie Group است که عمده فعالیت آن، اجرای بخش سازهای کوبهای موسیقی برای آهنگساز مینیمالیست، استیو رایش (Steve Reich) است. مجله موسیقی Gramophone، چند سال پیش از نوازندگی کالین کری بهعنوان قله نهایی نوازندگی پرکاشن یاد کرده است.
۶- فرانسیسکو آگوابلا (Francisco Aguabella)
فرانسیسکو آگوابلا، یکی از مهمترین پرکاشنیستهای سبک جز لاتین بود که امروزه نام او بهعنوان رابطی قدرتمند میان موسیقی آمریکای شمالی، کوبا و آفریقا مشهور است. استعداد ریتمیک فوقالعاده فرانسیسکو و سواد فوقالعاده او در زمینه ریتمهای قبیلهای، او را به یکی از پرطرفدار ترین پرکاشنیستها در دنیا تبدیل کردهاند.
شم ریتمیک فوقالعاده آگوابلا، به او این قدرت را داده بود که تا دههها با صدای ساز خود، جلایی ویژه به اجراهای هنرمندان سبک سالسا، جز لاتین و پاپ ببخشد. ساز کوبهای اصلی فرانسیسکو، کونگا بود و او با استفاده از آن، ریتمهایی بسیار متفاوت و جذاب را پدید آورده است. آگوابلا به لطف مهارتهای خود، موفق به همکاری با ستارگانی همچون فرانک سیناترا (Frank Sinatra)، پل سایمون (Paul Simon)، سانتانا (Santana) و Tito Puente شد.
۷- چارلز دان الایس (Charles “Don” Alias)
چارلز دان الایس یک پرکاشنیست بسیار خبره بود که نقشی اساسی در تکامل سبک جز-راک به شکل فعلی و مدرن خود داشت. وی در طول فعالیت خود، پرکاشنیست ستارگانی همچون مایلز دیویس (Miles Davis) و جانی میچل (Joni Mitchell) بود. ساز اصلی دان، درامهای دستی و کونگا بود؛ اما وی درامری بسیار ماهر نیز بود. دان بیش از هر چیزی، به صدای ویژه نوازندگی خود مشهور بود که حاصل افزودن بافتهای صوتی ویژه برای ساخت ریتمهایی پیچیدهتر بود.
الایس در سن ۶۶ سالگی درگذشت؛ اما نام وی همواره بهعنوان یک پرکاشنیست بسیار ماهر، با قدرت نوازندگی مثالزدنی، کنترل فوقالعاده بر روی ساز، صدای متفاوت و ریتمهای پیچیده و جذاب در ذهن دوستداران موسیقی باقی میماند.
۸- مانولو بادرنا (Manolo Badrena)
دیگر استاد پرکاشن سبک لاتین که در این مطلب از او نام میبریم، مانولو بادرنا است که کارنامهای بسیار جامع، متشکل از بیش از صد اثر در بازهای وسیع از سبکها از جمله سبکهای جز، پاپ، لاتین و موسیقی بومی دارد. همکاری این نوازنده پرکاشن با هنرمندان و گروههای افسانهای همچون رولینگ استونز (The Rolling Stones)، جانی میچل (Joni Mitchell)، متزوفورته (Mezzoforte) و The Zawinul Syndicate، بهخوبی گویای مهارت بسیار او در نوازندگی است.
مشهورترین آثار بادرنا، متعلق به زمانی است که او با گروه موسیقی Weather Report همکاری میکرد. در آن زمان بود که مانولو به سرعت و دقت بالای نوازندگی خود و ریتمهای متفاوت و پیچیده خود مشهور شد. وی یک پرکاشنیست در سبک جز بود؛ اما میتوانست در بازهای وسیع از سبکهای دیگر نیز به شکلی بسیار ماهرانه بنوازد.
جالب است که بدانید بادرنا علاوه بر اینکه پرکاشنیست بسیار ماهری است، در نوازندگی گیتار و خوانندگی نیز مهارتی بسیار دارد.
۹- لنی کاسترو (Lenny Castro)
لنی کاسترو، نوازنده پورتو ریکویی-آمریکایی را میتوان یکی از مشهورترین افراد در دنیای سازهای کوبهای دانست.
برخلاف اکثر پرکاشنیستهای سبک لاتین، کاسترو در سبکهایی غیر از سبک اصلی خود، همچون جز، راک، پاپ، کلاسیک و فولک نیز دانشی بسیار دارد و میتواند در این سبکها نیز با مهارتی بسیار ساز خود را بنوازد.
لنی کاسترو در طی سالیان فعالیت خود بهعنوان یک پرکاشنیست، بیش از هر سازی از کونگا و بانگو استفاده کرده است؛ اما وی طی همکاری با هنرمندانی مشهور نظیر ادل (Adele)، استیوی واندر، Red Hot Chili Peppers، توتو (Toto) و Fleetwood Mac، سازهای کوبهای دیگری همچون درام کیت نیز نواخته است. کنترل فوقالعاده لنی بر روی انواع ریتم، تنوع ریتمیک و شم موسیقایی فوقالعاده او، این نوازنده را به یکی از انتخابهای اول بسیاری از آهنگسازان و گروههای موسیقی بهعنوان یک پرکاشنیست تبدیل کرده است.
۱۰- شیلا اسکوودو (Sheila Escovedo)
Sheila Cecilia Escovedo یا بهاختصار Sheila E.، یک پرکاشنیست آمریکایی بسیار مشهور است که صدای ساز او، در بسیاری از آثار محبوب و مشهور موسیقی شنیده میشود. او در بازه سبکی بسیار وسیع، با هنرمندانی همچون هربی هنکاک، پرینس (Prince) و بیانسه (Beyonce) همکاری کرده است و در نوازندگی در سبکهایی همچون پاپ، R&B، جز، موسیقی لاتین، راک و فانک تخصصی ویژه دارد.
شیلا در دهه هشتاد میلادی به یک ستاره موسیقی تبدیل شد و اکنون نیز به لطف مهارت فوقالعاده، انعطاف سبکی کمنظیر و سواد شگفتانگیز خود در زمینه سازهای کوبهای، در میان طرفداران خود به «ملکه پرکاشن» مشهور است.
جمعبندی
انتخاب ده فرد از میان پرکاشنیستهای مشهور و ماهر بیشمار دنیا، کاری دشوار و چالشبرانگیز است و میتواند باعث بحث میان طرفداران این هنرمندان نیز بشود. علاوه بر ده نفر نامبرده در این مطلب، پرکاشنیستهای بسیاری در دنیا وجود دارند که استعدادی فوقالعاده دارند و تأثیری انکارناپذیر بر صحنه موسیقی دوران خود داشتهاند. بنابراین، اگر از هر فرد دوستدار موسیقی بخواهید که یک فهرست از پرکاشنیستهای مورد علاقه خود تهیه کند، نام افراد متفاوتی را در آن خواهید دید. اما در نهایت، شکی وجود ندارد که این ده هنرمند، از مهمترین و تأثیرگذارترین پرکاشنیستها در تاریخ بودهاند.
به نظر شما، مهمترین و ماهرترین پرکاشنیست حال حاضر دنیا کیست؟ نام او را در بخش نظرات همین مطلب، با ما و مخاطبین گیتارایران در میان بگذارید.
منبع: Musician Wave
نویسنده: Berk Oztuna
مترجم: امیر تولی