هیپ هاپ (hip-hop) یک جنبش هنری و فرهنگی است که در دهههای اخیر، همه چیز از فشن تا سیاست را تحت تأثیر قرار داده است. یکی از بارزترین نمودهای فرهنگ هیپ هاپ، موسیقی آن است که در این مقاله، با آن آشنا میشویم.
موسیقی هیپ هاپ چیست؟
هیپ هاپ یک سبک موسیقی است که عمدتاً با موسیقی ریتمیک قدرتمند و آواز رپ شناخته میشود. این سبک در دهه ۱۹۷۰ در نیویورک و بهعنوان یک داد و ستد فرهنگی بین جوانان سیاهپوست، لاتینتبار و کارائیبی آغاز شد و به مرور زمان به یکی از پرطرفدارترین سبکهای موسیقی در ایالات متحده تبدیل گشت. هیپ هاپ بهعنوان یک فرهنگ بر چهار ستون اصلی استوار است: DJing، رپخوانی (که به آن MCing نیز گفته میشود)، بریکدنسینگ (یا Breaking یا b-boying) و گرافیتی.
این سبک از ابتدای پیدایش خود باعث ایجاد زیرشاخههای متعددی از جمله ترپ، گرایم، رپ راک (یا nu metal)، کرانک، چیل هاپ، مامبل رپ، لاتین هیپ هاپ و کانشس هیپ هاپ شده است. از هنرمندان شاخص سبک هیپ هاپ میتوان به توپاک، دیجی کول هرک، The Roots، جی-زی، The Notorious B.I.G، آیس کیوب، Nas، کندریک لامار و Eminem اشاره کرد.
تاریخچه مختصر موسیقی هیپ هاپ
موسیقی هیپ هاپ تاریخچهای غنی دارد که از نیویورک دهه هفتاد آغاز میشود:
ریشهها: موسیقی هیپ هاپ اولیه ریشه در محله برانکس شهر نیویورک در سالهای ابتدایی دهه ۷۰ دارد. این سبک بهعنوان همکاری بین جوانان سیاهپوست، لاتینتبار و کارائیبی در مهمانیهای محلی شروع شد؛ گردهماییهایی که دیجیها در آن موسیقی سول و فانک پخش میکردند. دیجیهای نیویورکی مانند دیجی کول هرک (DJ Kool Herc)، گرند ویزِرد تئودور (Grand Wizzard Theodore)، گرندمستر فلش (Grandmaster Flash) و افریکا مامباتا (Afrika Bambaataa)، تکنیکهای مختلفی را در مهمانیها آزمایش میکردند؛ مثلاً پاساژهای کوبهای بلند که به آنها breakbeats یا brakes گفته میشد، تکنیکهای مختلف با ترن تیبل، اسکرچینگ، فریاستایل و بداههخوانیهای آوازی بر مبنای شیوه toasting جامائیکایی. این دیجیها معمولاً بهعنوان بنیانگذاران موسیقی هیپ هاپ و رپ شناخته میشوند.
گسترش در ایالات متحده: در سال ۱۹۷۹، گروه سهنفره هیپ هاپ شوگرهیل گنگ اثری با نام «Rapper’s Delight» منتشر کرد که امروزه به باور عمومی بهعنوان اولین اثر سبک هیپ هاپ شناخته میشود. این اثر در فهرست ۴۰ آهنگ برتر بیلبورد در ایالات متحده قرار گرفت و با جلب توجه به موسیقی هیپ هاپ، آن را به یک سبک واقعی بدل کرد.
تنوع: در دهه ۸۰، موسیقی هیپ هاپ به اوج قدرت خود رسید. در این دهه، بسیاری از هنرمندان ایدههای جدیدی را به این سبک معرفی کردند؛ مثلاً استفاده از درام کیت (بهخصوص درام ماشین رولند TR-808)، سمپلینگ پیچیدهتر، ترانههای رپ استعاری و همکاری گستردهتر با سبکهایی مانند موسیقی الکترونیک. دهه ۸۰ همچنین شاهد گسترش هیپ هاپ به عرصههای بینالمللی بود؛ بهخصوص در بریتانیا، ژاپن و استرالیا. از آهنگهای برجسته این دوره میتوان به «The Message» از گرندمستر فلش و فیوریِس فایو (Furious Five) اشاره کرد.
مکتب جدید هیپ هاپ: در سال ۱۹۸۴، بسیاری از آلبومهای هیپ هاپ، خصوصاً آثار ران دیامسی (Run-DMC)، الال کول جی (LL Cool J) و بیستی بویز (Beastie Boys)، مکتب جدید هیپ هاپ را به مخاطبان معرفی کردند. این سبک بر استفاده از درام ماشین، مینیمالیسم، آهنگهای کوتاهتر و مناسبتر برای فرمت رادیو و همچنین نقد سیاسی-اجتماعی تأکید داشت. این هنرمندان از موسیقی رقصی و ریشه فانک موجود در مکتب قدیمی هیپ هاپ فاصله گرفتند.
دوران طلایی: سالهای پایانی دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰، دوران طلایی موسیقی هیپ هاپ به حساب میآیند. در این دوره، بسیاری از هنرمندان، موفقیت بالایی در موج اصلی موسیقی به دست آورده و خلاقیتهای بیشتری را با هر اثر خود به بازار ارائه میکردند. از هنرمندان شاخص این دوره میتوان به پابلیک اِنِمی، توپاک، .The Notorious B.I.G، امسی هَمِر، اسنوپ داگ، Nas و A Tribe Called Quest اشاره کرد. همچنین در این دوره سبک گانگستا رپ نیز پدیدار شد؛ یک زیرشاخه هیپ هاپ که به سبک زندگی جوانان شهری توجه دارد و با هنرمندانی مانند Schoolly D ،Ice-T و .N.W.A شناخته میشود.
تجاری شدن: در اواخر دهه ۹۰ میلادی، هیپ هاپ به یک سبک بسیار محبوب بدل شده و هنرمندان موفق بسیاری از جمله لیل وِین، Jay-Z ،Timbaland ،Eminem ،DMX و فیفتی سنت را به بازار معرفی کرده بود. در سال ۱۹۹۵، مراسم جایزه گرمی یک دستهبندی جدید بهعنوان بهترین آلبوم رپ را به دستهبندیهای خود اضافه کرد و اولین جایزه در این دستهبندی، به آلبومی از Nature تعلق گرفت.
هیپ هاپ آلترناتیو: در دهه اول هزاره جدید، بسیاری از هنرمندان تأثیرات بیشتری از سبکهایی مانند پانک، جز، ایندی راک و الکترونیک را در موسیقی خود گنجاندند. از هنرمندان شاخص یا رو به رشد این دوره میتوان به Outkast، دریک، Kanye West، کندریک لامار، Mos Def ،۲ Chainz ،Aesop Rock و Gucci Mane اشاره کرد.
هیپ هاپ امروزی: پیدایش نشر اینترنتی موسیقی و درگاههای استریمینگ در قرن جدید و امتداد آن تا امروز، موج جدیدی از هنرمندان و آلبومها را به بازار معرفی کرد. از هنرمندانی که در سالهای اخیر به شهرت رسیدهاند میتوان به Travis Scott ،Lil Uzi Vert ،۲۱ Savage و … اشاره کرد.
سه مشخصه بارز موسیقی هیپ هاپ
هیپ هاپ سبکی بسیار متنوع است؛ اما بیشتر آهنگهای آن چند عنصر مشترک دارند:
۱. آهنگهای ریتمیک پرقدرت: موسیقی ریتمیک یک فاکتور مشترک در زیرشاخههای هیپ هاپ است. ممکن است این موسیقی ضربآهنگی تند و خشن یا آرام و آهسته داشته باشد؛ اما در هر صورت باید بهطور دائم آهنگ را به جلو هل داده و بهعنوان پسزمینهای برای اجرای خواننده عمل کند. بیشتر موسیقیهای آهنگهای هیپ هاپ تنها به خطوط درام ساده بسنده نمیکنند و بیتسازی یک گونه هنری پیچیده و متنوع است.
۲. وکال یا آواز: بیشتر آهنگهای سبک هیپ هاپ از رپ بهعنوان آواز اصلی خود استفاده میکنند؛ نوعی آوازخوانی ریتمیک و معمولاً پر از قافیه که با ضربآهنگ موسیقی همکاری میکند. از گونههای دیگر آوازی این سبک میتوان به دکلمه، آواز با اتوتیون و اَد-لیب (نوعی از آوازخوانی که در آن خواننده با صدایی کمتر از خواننده اصلی و بیشتر از همخوانها اقدام به پاسخ دادن به عبارات و جملات خواننده اصلی میکند) اشاره کرد.
۳. بریک: بریک اصطلاحی است که به قسمتهای کوبهای بلند بین سایر بخشهای آهنگهای هیپ هاپ اشاره میکند. اعتقاد عمومی بر این است که DJ Kool Herc در دهه هفتاد این مفهوم را به موسیقی معرفی کرد تا مخاطبان بتوانند در فواصل بیکلام آهنگ بیشتر برقصند (اصطلاح بریک دنسینگ، بریکینگ با b-boying نیز از همین این امر ناشی میشود). آهنگهای هیپ هاپ امروزی اغلب از این قسمت برای یادآور شدن تاریخچه و ریشه سبک موسیقی خود و یا برای تشویق مخاطبان به رقصیدن استفاده میکنند.
برخی از هنرمندان تأثیرگذار موسیقی هیپ هاپ
هیپ هاپ که امروزه یکی از محبوبترین سبکهای موسیقی در جهان است، هنرمندان خیرهکننده بسیاری را به خود دیده است. در پایین به برخی از تأثیرگذارترین هنرمندان هیپ هاپ اشاره میکنیم:
۱. Afrika Bambaataa: افریکا بامباتا که اغلب بهعنوان یکی از بنیانگذاران سبک هیپ هاپ شناخته میشود، یک دیجی است که بسیاری از عناصر موسیقی الکترونیک و بوگی را در موسیقی خود استفاده میکند. آلبوم او به نام «Planet Rock» یک نسل از هنرمندان سیاهپوست سبک پاپ و راکرهای موج نو را تحت تأثیر قرار داد.
۲. Dr Dre: دکتر دره که از اعضای اصلی گروه N.W.A به شمار میآید، در حرفه شخصی خود بهعنوان یک هنرمند مستقل نیز به موفقیت بالایی دست یافته و یکی از مؤثرترین مهرهها در پیدایش سبک هیپ هاپ West Coast است.
۳. Drake: دریک که تا امروز بیش از ۱۷۰ میلیون آلبوم به فروش رسانده است، یکی از محبوبترین موزیسینهای حال حاضر جهان است که سبکهایی مانند هیپ هاپ، پاپ، R&B و ترپ را تلفیق میکند.
۴. Jay-Z: جی-زی بهعنوان یکی از تأثیرگذارترین هنرمندان دوره جدید رپ و هیپ هاپ شناخته میشود و از سال ۱۹۹۶ یکی از مهرههای کلیدی در این عرصه بوده است. او همچنین رکورد بیشترین تعداد جوایز گرمی برای یک رپر را با ۲۳ جایزه در اختیار دارد.
۵. Kanye West: تاریخچه موسیقایی متنوع کانیه وست سبکهای متنوعی از راک پراگرسیو تا گاسپل و استفاده گسترده از سمپلینگ و سینتیسایزر را شامل میشود. او همواره در سبک هیپ هاپ نوآوری کرده و تأثیرات جدیدی بر روی این سبک گذاشته است.
۶. Lil’Kim: لیل کیم یک رپر و چهرهای شناختهشده در عالم مد است که سه جایزه پرفروشترین آهنگ و چندین آهنگ معروف مانند «No Time» را در کارنامه خود دارد.
۷. Nas: ناس رپری از شهر نیویورک و تولیدکننده و ترانهسرایی سرشناس است که خدمات بسیاری را به سبک هیپ هاپ انجام داده است؛ بهخصوص با دو آلبوم «Illmatic» و «Life Is Good».
۸. Nicki Minaj: میناژ یکی از پرفروشترین هنرمندان زن در تاریخ سبک هیپ هاپ است و هر چهار آلبوم او به جایزه پرفروشترین آلبوم دست یافتهاند.
۹. The Notorious B.I.G: نوتوریِس بی آی جی که به نام بیگی اسمالز یا بیگی نیز شناخته میشود، یکی از ستونهای جنبش گانگستر رپ در دهه ۹۰ بود؛ بهخصوص به لطف اولین آلبوم خود با نام «Ready to Die».
۱۰. Public Enemy: این گروه هیپ هاپ نیویورکی متشکل از Chuck D و Flavor Flav، از سال ۱۹۸۵ فعال بوده و به علت پیامهای سیاسی خود بسیار شناختهشده هستند.
۱۱. Queen Latifah: این رپر و بازیگر آمریکایی، برنده جایزه گرمی و جایزه اسکار بهترین بازیگر است. او یکی از شناختهشدهترین رپرهای زن در دهه ۱۹۹۰ به شمار میآید و آلبوم او به نام «Black Reign» جزو پرفروشترین آلبومهای سال بود.
۱۲. The Roots: گروه موسیقی هیپ هاپ روتس توسط Black Thought و Questlove بنیانگذاری شد. چهارمین آلبوم آنها با نام «Things Fall Apart» به علت استفاده خلاقانه از سمپلینگ مورد تحسین قرار گرفت. این گروه بهعنوان گروه اجرای زنده برنامه The Tonight Show With Jimmy Fallon مشغول به کار است.
۱۳. Run-DMC: گروه ران دیامسی، یکی از بنیانگذاران مکتب جدید هیپ هاپ در دهه هشتاد و اولین گروه هیپ هاپ است که آثارش به شبکه MTV راه یافت. یادواره این گروه در تالار مشاهیر راک اند رول گنجانده شده است.
۱۴. Tupac Shakur: توپاک شکور را میتوان یکی از تأثیرگذارترین چهرههای رپ تاریخ دانست. توپاک که از هنرمندان جنبش گانگستر است، به علت ترانههای خلاقانه و شاعرانه خود شناخته میشود. آلبوم او با نام «All Eyez on Me» در سال ۱۹۹۶ بهعنوان پرفروشترین آلبوم سال شناخته شده و پنج آلبومی که پس از مرگ او منتشر شدهاند نیز همگی در زمره پرفروشترینها بودهاند.
۱۵. Wu-Tang Clan: وو تنگ کلن یک گروه موسیقی رپ از استاتن آیلند و متشکل از چند چهره شناختهشده جامعه هیپ هاپ است. اولین آلبوم این گروه با نام «Enter the Wu-Tang» بهعنوان یکی از بهترین آلبومهای تاریخ رپ شناخته میشود.
منبع: MasterClass